Քարտեզները կարող են հանդիսանալ աշխարհաճանաչողության հզոր միջոցներ: Դուք հազիվ թե դպրոցում ուսումնասիրած լինեք այն քարտեզները, որոնք ներկայացված են այստեղ:
1. Աշխարհի քաղաքական քարտեզը, Մ.թ.ա. 200
Ուսումնասիրելով այս քարտեզը` տեսնում ենք, որ տարիների ընթացքում շատ բաներ փոխվել են, սակայն շատ բան էլ նույնն է մնացել:
2. Վայրեր, որտեղ մարդիկ ամենահյուրընկալն ու ամենաանհյուրընկալն են օտարականների հանդեպ
Այս քարտեզը կարող է պետք գալ ձեր հաջորդ արձակուրդը պլանավորելիս:
3. Աշխարհի կարևոր գրերի համակարգերը
Այս քարտեզը հիշեցնում է մեզ, որ աշխարհը բաժանվում է ոչ միայն ըստ ազգային սահմանների: Այն նաև օգնում է պատկերացում կազմել մի քանի առանցքային իրադարձությունների մասին` եվրոպական գաղութատիրություն, 7-րդ դարի արաբալեզու իսլամական նվաճումներ, Հնդկաստանի և Չինաստանի մինչ այժմ էլ շարունակվող միավորումներ:
4. Ամենալավ ու ամենավատ տեղերը, որտեղ մարդ կարող է ծնվել
Այս քարտեզն ուսումնասիրելով` դուք կարող եք տեսնել, թե որ տեղերն են համարվում ծնվելու համար ամենանպաստավոր և ամենաանբարենպաստ վայրերը:
5. Աշխարհի տարածված կրոնների քարտեզ
Մուգ գույներով նշված երկրներում տարածված կրոնները ավելի իշխող են:
6. Ամենաէմոցիոնալ և ամենահավասարակշռված մարդկանցով բնակեցված երկրների քարտեզ
Դեղին նշված երկրներում մարդիկ էմոցիոնալ ապրումներ քիչ են ունենում: Մանուշակագույնով նշված երկրներում մարդիկ շատ էմոցիոնալ են:
7. Եվրոպացի միսիոների քարտեզը, 1908
Այս քարտեզը պատմական փաստաթուղթ է հանդիսանում: Այն վկայում է անցյալում Աֆիկայում իշխող գաղութատիրության մասին:
8. Վայրեր, որտեղ մարդիկ ամենահանդուրժողն են և ամենաանհանդուրժողը այլ ռասաների նկատմամբ
Այս քարտեզը կազմվել է որոշ հետազոտություններից հետո: Տարբեր վայրերում ապրող մարդկանց հարցրել են, թե որքանով են նրանք պատրաստակամ ապրել այլ ռասաների ներկայացուցիչների հետ: Հարցումների արդյունքների հիման վրա ստեղծվել է այս քարտեզը: Կարմիրով նշված վայրերում մարդիկ ամենից պատրաստակամն են ապրել այլ ռասայի ներկայացուցիչների հարևանությամբ: Այս քարտեզի տվյալներն ամբողջովին հավաստի չեն:
9. Աշխարհի երկրներն ըստ էթնիկական բազմազանության
Այս քարտեզում պատկերված են տարբեր երկրներ, որտեղ բնակվում են զանազան էթնիկ ծագում ունեցող մարդիկ:
10. Աշխարհի երկրներն ըստ սիրառատության
Կարմիրով նշված երկրներում մարդիկ սիրո պակաս չեն զգում, իսկ ահա կապույտով նշված երկրներում մարդիկ սիրո պակաս են զգում:
11. Ռուս պրոֆեսորը կարծում է, որ ԱՄՆ-ն կբաժանվի չորս երկրների
Պրոֆեսոր Իգոր Պանարինը հայտնի դարձավ Ռուսաստանում, երբ նա առաջին անգամ կիսվեց ԱՄՆ-ի ապագայի մասին իր կանխատեսումներով: Պանարինն ասաց, որ ԱՄՆ-ը կբաժանվի չորս տարբեր երկրների, որոնցից միայն մեկը կլինի ամբողջովին անկախ, մինչդեռ մյուսները կլինեն այլ երկրների ազդեցության տակ:
12. Երկրներ, որտեղ սիրում կամ ատում են Ամերիկան
Կապույտով նշված երկրներում մարդիկ դրական վերաբերմունք ունեն Ամերիկայի հանդեպ, իսկ կարմիրով նշված երկրներում` բացասական:
13. Քարտեզ, որում զուգահեռներ են անցկացվում ԱՄՆ-ի և Չինաստանի միջև
Կապույտով նշված երկրներում ԱՄՆ-ի հանդեպ վերաբերմունքն ավելի դրական է, քան Չինաստանի հանդեպ:
14. Չինաստանի սարսափելի անձնագիրը
Չինաստանը թողարկեց նոր անձնագրեր, որոնցում ներառված էր այս քարտեզը: Բանն այն է, որ կարմիրով նշված հատվածները նշվում են որպես չինական տարածքներ, սակայն դրանք վիճարկելի են կամ գտնվում են այլ երկրների ենթակայության ներքո:
15. Նույնասեռականների իրավունքներն աշխարհում
16. Վայրեր, որտեղ մարդիկ ամենահանդուրժողն են և ամենաանհանդուրժողը նույնասեռականության նկատմամբ
17. Միջին Արևելքի և Կենտրոնական Ասիայի լեզուներն ու բարբառները
Այս քարտեզը ցույց է տալիս աշխարհի տարբեր մասերում կիրառվող լեզուների բազմազանությունը:
18. Երկրներն ըստ ծխախոտի սպառման չափերի
19. Տնտեսական անհավասարությունն աշխարհով մեկ
Կարմիրով նշված երկրներում տնտեսական անհավասարությունները շատ են, իսկ կանաչով նշված երկրներում` քիչ:
20. Ինչպե՞ս է ԱՄՆ-ն համեմատվում աշխարհի հետ տնտեսական անհավասարությունների համատեքստում
Կապույտ երկրներն ավելի հավասար են, քան ԱՄՆ-ն, իսկ կարմիր երկրները` ավելի անհավասար: Այս քարտեզը ցույց է տալիս, թե այլ զարգացած երկրների և զարգացող երկրների մեծ մասի համեմատ որքան ավելի տարածված են տնտեսական անհավասարությունները ԱՄՆ-ում:
21. Մայրերի համար ամենալավ և ամենավատ երկրները
Մի միջազգային ՀԿ մշակել է մի բարդ բանաձև, որով ցույց է տրվում, թե որ երկրներն են ավելի նպաստավոր մայրերի համար:
22. Ինչպես է Ալ-Քաիդան փոխվում
Այս քարտեզը ցույց է տալիս Ալ-Քաիդայի` վերջին ժամանակներում նկատվող անկման պատմությունը, սակայն այն նաև վկայում է այն մասին, որ Ալ-Քաիդան կարող է նոր ճյուղեր կազմել:
23. Մարդկության կեսից ավելին ապրում է այս շրջանակի մեջ
24. Աշխարհի իրավական համակարգերը
Այս քարտեզը ցույց է տալիս, թե ինչպես բրիտանական գաղութատիրությունը որդեգրեց համընդհանուր իրավունքի իրավական համակարգը, որը նա այժմ տարածել է բոլոր մայրցամաքներում:
25. Հյուսիսային Կորեայի ռեակտիվ հզորությունը
Այս քարտեզը ցույց է տալիս, որ Հյուսիսային Կորեան իր ռեակտիվ ծրագիրը ներկայացնում է իբրև ԱՄՆ-ին սպառնացող ավելի մեծ վտանգ, քան այն իրականում հանդիսանում է:
26. Երեխաների աղքատությունը զարգացած երկրներում
35 զարգացած երկրների շարքում ԱՄՆ-ն 34-րդ տեղն է զբաղեցնում երեխաների աղքատության ցուցանիշով:
27. Չինաստանի «քաղցկեղի գյուղերը»
Չինաստանում գնալով ավելի մեծ տարածում են ստանում «քաղցկեղի գյուղերը»` այն շրջանները, որոնցում քաղցկեղով հիվանդացությանն աստիճանը բավականին բարձր է: Սա պայմանավորված է աղտոտման բարձր մակարդակով:
28. Ի՞նչ են մտածում եվրոպացիները Եվրոպական միության մասին
Եվրոպայի տնտեսական ճգնաժամը գաղտնիք չէ: Այս քարտեզը ցույց է տալիս, թե ում է ԵՄ-ն օգնել, ում` վնասել:
29. Տեսեք աշխարհի 26 միապետությունները
Աշխարհում մնացել են շատ քիչ միապետություններ, սակայն դրանք բոլորն էլ հարուստ պատմություն ունեն:
30. Միջուկային զենքերը սառը պատերազմից հետո
Սառը պատերազմը թերևս ավարտվել է, սակայն մարդիկ մինչ այժմ էլ միջուկային զենքեր են ստեղծում: Այս քարտեզում կապույտով պատկերված են ռուսական այն վայրերը, որոնք ռուսական միջուկային զենքերի պաշտպանության ներքո են գտնվում, իսկ նարնջագույնով պատկերված են ԱՄՆ-ի/ՆԱՏՕ-ի պաշտպանության ներքո գտնվող վայրերը: Մնացած հինգ միջուկային ուժերը` Իսրայելը, Պակիստանը, Հնկաստանը, Չինաստանն ու Հյուսիսային Կորեան, պատկերված են գորշ գույնով:
31. Ի՞նչ կածիք ունեն մարդիկ իրենց տնտեսական առաջընթացի մասին
Կարմիրով նշված երկրներում մարդիկ վատատեսորեն են տրամադրված իրենց երկրի տնտեսության նկատմամբ, իսկ կապույտով նշված երկրներում մարդիկ ավելի լավատեսորեն են տրամադրված:
32. Աշխարհաքաղաքական անոմալիաների մասնակի քարտեզ
Կարմիր ցուցիչներից (մարկերներից) յուրաքանչյուրը վկայում է որևէ տարօրինակ երևույթի մասին: Օրինակ` Աբխազիան, որը լայն ճանաչում չունի, գտնվում է Վրաստանի և Ռուսաստանի միջև:
33. Որտե՞ղ են ապրում աթեիստները
Աթեիզմը տարածված է Չինաստանում, Ճապոնիայում և մի քանի այլ եվրոպական երկրներում: Սակայն շատ աթեիստներ կան նաև Սաուդյան Արաբիայում, թեպետ աթեիզմն այնտեղ հանցանք է համարվում:
34. Ինչի՞ն է հավատում մահմեդական աշխարհը, մաս 1: ժողովրդավարություն
Քարտեզը վկայում է այն մասին, որ մահմեդականների մեծ մասը ժողովրդավարության կողմնակից է:
35. Ինչի՞ն է հավատում մահմեդական աշխարհը, մաս 2: Կրոնական հակամարտություն
Մահմեդական բնակչության մեծ մասը մտահոգվում է կրոնական հակամարտությունների պատճառով:
36. Ինչի՞ն է հավատում մահմեդական աշխարհը, մաս 3: «Սպանություններ թասիբի համար»
Կարմիրը ցույց է տալիս այն երկրները, որտեղ հարցումներին մասնակցած մահմեդականների մեծ մասը հավատում է, որ «թասիբի համար կատարվող սպանությունները» (ինչ-որ մեկի` հիմնականում ընտանիքի անդամի սպանությունը արտամուսնական սեռական հարաբերությունների պատճառով) երբեմն արդարացի են: Կապույտ գույնով նշված են այն երկրները, որտեղ հարցումներին մասնակցած մահմեդականները կարծում են, որ դրանք երբևէ չեն կարող արդարացում ունենալ:
37. Աշխարհը այնպիսին, ինչպիսին երևում է տիեզերքից
Այս շարժանկարը ցույց է տալիս եղանակների հերթագայությունը: Այն նաև վկայում է այն մասին, որ անկախ կրոնական, քաղաքական և հասարակական բաժանումներից` Երկիր մոլորակը ամբողջական է և միավորված է տարբեր բնական երևույթների միջոցով:
