Քչերը գիտեն, որ Ստալինյան ռեպրեսիաների մի քանի փուլ է եղել, ընդ որում՝ սխալ է ասել 37 թվի ռեպրեսիաներ՝ որպես առանձին երևույթ։ Իրականում, 30-ականներին եղել է ռեպրեսիաների երկու ալիք՝ 1937-1939թթ․ և 1939-1940թթ․։
Ի՞նչն է ուշագրավ։ Առաջին՝ 1937-1939թթ․ փուլը, որը հայտնի է որպես Եժովշչինա, իրոք բեսպրեդել էր։ Մարդկանց հաճախ ձերբակալում, աքսորում ու գնդակահարում էին անհիմն մատնագրերի հիման վրա։ Փուլն իր անվանումն ստացել էր ՆԳ ժողովրդական կոմիսար Եժովի «պատվին»։ Էս փուլում իրոք բազմաթիվ անմեղ մարդիկ կործանվեցին ու տուժեցին։
Մյուս փուլը՝ 1939-1940թթ․ նշանավորվեց նրանով, որ սկսեցին պատժել հենց էն կլյաուզնիկներին, ովքեր, դանոսներ գրելով, նեղ շահադիտական նպատակներ էին հետապնդում կամ էլ վրեժ էին լուծում։ Ի դեպ, էս փուլում, ի թիվս այլ սրիկաների, ձերբակալվեց ու գնդակահարվեց ինքը՝ Նիկոլայ Եժովը։ Այս փուլի վերջում ու հատկապես՝ Հայրենական պատերազմի սկսվելով բավականին մեծ թվով մարդիկ, ովքեր տուժել էին Եժովշչինայի պատճառով, ռեաբիլիտացվեին ու շարունակեցին ծառայել պետությանը։ Նրանցից մեկը լեգենդար մարշալ Կոնստանտին Ռոկոսովսկին էր։
Հա՛, ինչու այս պատմական էքսկուրսն արեցի․․․ Տղե՛րք, մի՞թե դուք կարծում եք, որ դուք ձեր Սասուն Խաչատրյաններով, կոռումպացված ու վերբովկա արված ԿԳԲ-շնիկներով ու կլյաուզնիկ արմանբաբաջանյաններով ավելի խորամանկ ու անխորտակելի եք, քան Եժովը ու Եժովշչինայի ժամանակ առաջին պլան եկած կլյաուզնիկները։ Չե՞ք վախենում։ Իրո՞ք չեք վախենում։
