ԱՄՆ-ը ձևավորում է Ռուսաստանի շուրջ լայնածավալ և թանկ արժողությամբ ռազմակենսաբանական օբյեկտների փակ համակարգ։ ԱՄՆ Պենտագոնի միջոցներով ստեղծված լաբորատորիաները գործում են Ուկրաինայում, Վրաստանում, Հայաստանում, Ղազախստանում, Ուզբեկստանում։
2016 թ․ԱՄՆ Պենտագոնի պաշտպանության դեպարտամենտի վտանգների նվազեցման գործակալության (ՊՎՆԳ) ֆինանսավորմամբ Հայաստանում բացվեցին միանգամից երեք կենսաբանական լաբորատորիաներ։ 2017-ին պլանավորված էր կառուցել ևս երեք լաբորատորիաներ։
Չնայած ԱՄՆ հայտարարում է, որ լաբորատորիաները քաղաքացիական նշանակության են, այնուամենայնիվ բազմաթիվ փորձագետներ և մասնագետներ բարձրաձայնում են, որ այդ լաբորատորիաները ռազմական կամ երկակի նշանակություն ունեն, այնտեղ կարող է ստեղծվել կենսաբանական զենք և օգտագործվել Ռուսաստանի և իր դաշնակիցների դեմ։
Ամերիկյան կենսաբանական լաբորատորիաների համակարգը թույլ է տալիս Պենտագոնին լուծել խնդիրների լայն շրջանակ․
- Հավաքել տեղեկատվություն (էնդեմիկ ախտածինների, նրանց դեմ պայքարի միջոցների, հիվանդությունների տարածման խողովակների մասին և այլն), որը արժեքավոր կլինի նոր սերնդի կենսաբանական զենքեր ստեղծելու համար։ Այսինքն ընտրողական ազդեցություն ունեցող զենքեր ստեղծել, Ռուսաստանի և իր դաշնակիցների կամ ասենք Իրանի և ՉԺՀ-ի դեմ պայքարելու համար, բայց վերահսկելի` դեպի Արևմուտք տարածման առումով։
- Իրականացնել դիվերսիոն գործողություններ, որոնք ուղղված կլինեն տնտեսությանը (անասունների գլխաքանակի ոչնչացում, տեղական արտադրանքի վարկաբեկում միջազգային շուկայում) և մարդկային ներուժին վնաս հասցնելուն (իմունիտետի և վերարտադրողական ֆունկցիայի նվազեցում և այլն)։
- Լաբորատոր համակարգերը արտերկրում ամերիկյան զինվորականների համար ստեղծում են հնարավորություններ իրենց կենսաբանական մշակումները փորձարկել պոտենցիալ հակառակորդների տարածքների մոտ (օրինակ՝ հետևել վարակվածության աստիճանին, տարածման ճանապարհներին և վտանգավոր հարուցիչների այլ հատկություններին)։
- Շրջանցել իրավական սահմանափակումները: Բժշկական կենտրոնները արտերկրում թույլ են տալիս ամերիկյան զինվորականներին իրականացնել կենսաբանական մանիպուլյացիաներ իրենց ազգային տարածքից դուրս, չվախենալով սեփական հասարակության բողոքներից և ԱՄՆ օրենսդրության խախտումներից և իհարկե առանց օտարերկրյա ստուգումների հասանելիության։
- Հասանելի դարձնել սովետական ռազմակենսաբանական ծրագրի արդյունքները։ Նախկին ԽՍՀՄ հանրապետություններից Ուկրաինան, Վրաստանը, Ադրբեջանը և Ղազախստանը, անտեսելով ռուսաստանյան փորձագետների մտահոգությունները, ԿՌԼ (կենտրոնական ռեֆերենս-լաբորատորիա) ստեղծելու համար ԱՄՆ-ի օգնության դիմաց նրանց փոխանցեցին իրենց վտանգավոր հարուցիչների հավաքածուները։ Այդ հավաքածուները հանդիսանում են տասնամյակների ընթացքում սովետական գիտնականների բացառիկ մտավոր գործունեության արդյունքը և թույլ կտան ԱՄՆ-ին առաջ գնալ իրենց մշակումներում, ինչպես նաև առավել մանրամասն պատկերացում ստանալ այդ ոլորտում Ռուսաստանի ներուժի մասին։
Այս և հարակից հարցերի շուրջ LIVEnews.am-ի հարցազրույցը ՌԴ Դաշնային խորհրդի Պաշտպանության և անվտանգության հանձնաժողովի միջազգային ռազմաքաղաքական համագործակցության ենթակոմիտեի փորձագիտական խորհրդի ղեկավար Ռամիլ Լատիպովի, Կենդանիների առողջության համաշխարհային կազմակերպության և Համաշխարհային անասնաբուժական ասոցիացիայի փորձագետ Գրիգոր Գրիգորյանի և «Լույս» տեղեկատվական-վերլուծական կենտրոնի ղեկավար Հայկ Այվազյանի հետ։
