Համաշխարհային գրականության դասական համարվող Անտոն Չեխովն իր կյանքի ընթացքում առնչվել է հայերի հետ, որոնց մասին գրել է իր հուշագրություններում:
Մասնագիտությամբ բժիշկ Չեխովը գրում և հազարավոր նամակներ էր ստանում, համարակալում դրանք և բոլոր ծրարները դասավորում այբբենական կարգով: Նրան բոլորովին չէր անհանգստացնում այն միտքը, թե իր նամակները կարող են ուրիշներն էլ կարդալ: Հակառակը՝ համարում էր, որ ժամանակի ընթացքում բոլորը պետք է տեսնեն, թե ինչ է գրված եղել այդ նամակներում, քանի որ ինքն «ամաչելու ոչինչ չունի»: Նամակներից մի քանիսը Չեխովի և հայերի կապի փաստացի վկայությունն են:
1988 թվականին Անտոն Պավլովիչը (ինչպես մեծ գրողին անվանում է ժողովուրդը) նամակ ուղարկեց քրոջը` Մարիա Չեխովային, որտեղ գրել էր.
«Առավոտյան ժամը 5-ին ժամանեցի Թեոդոսիա: Մեկ ժամ անց ինձ տարան ընթրիքի ոմն Մուրզայի մոտ: Շատ մարդ կար՝ Սուվորինները, ծովային գլխավոր դատախազը, նրա կինը, տեղի ջոջերը, Այվազովսկին…»:
Ծանոթությունից հետո մեծ նկարիչ Հովհաննես Այվազովսկին Չեխովին հյուր կանչեց: Գրողին զարմացրեց նկարչի կալվածքը, որը նրա խոսքով «շքեղ էր ու հեքիաթային»: Իսկ ինքը` 75-ամյա Այվազովսկին, Չեխովին «առույգ պապիկ» թվաց, որն ունի «սեփական արժանապատվություն և փափուկ ձեռքեր»: Այսպես է նա բնութագրել վրձնի վարպետին մորը գրած նամակում: «Բարդ բնավորության տեր մարդ, որն արժանի է ուշադրության: Նա և՛ գեներալ է, և՛ քահանայապետ, և՛ նկարիչ, և՛ հայ, և՛ միամիտ պապիկ, և՛ Օթելլո: Ամուսնացած է երիտասարդ և շատ գեղեցիկ կնոջ հետ, որին շատ խիստ է վերաբերվում: Ծանոթ է սուլթանների, շահերի և էմիրների հետ: Գլինկայի հետ աշխատել է «Ռուսլան և Լյուդմիլա» ստեղծագործության վրա: Եղել է Պուշկինի ընկերը: Ես նրա մոտ մի ամբողջ օր անցկացրի, մենք ճաշեցինք: Ճաշը երկար տևեց, բազմաթիվ կենացներ հնչեցին…»,- պատմել է Չեխովը: Նա Այվազովսկուն «բարի հանճար» է անվանել և գրել. «Թեոդոսիայում յուրաքանչյուր քայլափոխի զգացվում է այդ բարի հանճարի հայկական ոգին»: Չեխովի հոդվածներն ու հայերը «Վեչերնի Ռոստովում» տպագրված հոդվածը վկայում է, որ առաջին պարբերականները Դոնի Ռոստովում հայտնվել են XIX դարի վերջին, XX դարի սկզբին, ընդ որում՝ Նախիջևանի հայերի շնորհիվ:
