Tert.am-ը գրում է.
ՀԷՑ-ի պետականացման տնտեսական հետևանքների, պետական կառավարման համակարգն արդյո՞ք ավելի արդյունավետ կկառավարի, քան մասնավորը: Այս և այլ հարցերի շուրջ Tert.am-ը զրուցել է տնտեսագետ Գագիկ Մակարյանի հետ:
Տնտեսագետի կարծիքով՝ նախ պետք է արվի պարտադիր տեխնիկական աուդիտ, պետք է հստակ գնահատվի համակարգի վիճակը և միայն այդ տվյալների հիման վրա հնարավոր կլինի հաշվարկել, թե ինչ ռիսկեր է ստանձնելու պետությունը։ Առանց այս նախնական քայլերի, պետականացումը վտանգավոր է։
- Պարո՛ն Մակարյան, ԱԺ-ն երկրորդ ընթերցմամբ ընդունեց նախագիծ, որով հնարավոր կլինի պետականացնել ՀԷՑ-ը: Ձեր գնահատմամբ, ինչպիսի՞ տնտեսական հետևանքներ կարող են լինել ՀԷՑ-ի պետականացման արդյունքում:
- Հայաստանում այն կազմակերպությունները, որոնք հանրային ծառայություններ են մատուցում, իրենց գործունեությունը շատ կարևոր է պետության ներսում՝ ժողովրդի, բիզնեսի, տնտեսության համար և պատահական չէ, որ դրանք կանոնակարգվում են ՀԾԿՀ-ի կողմից: ՀԷՑ-ի դեպքում կան մի քանի խնդիրներ: Այդ խնդիրները որոշ չափով կրկնվում են նաև ԳԱԶՊՐՈՄ-Վեոլիա ջրի մոտ, որոնք էլի նույն ծառայությունների համակարգի մեջ են գտնվում: Ինչո՞ւ, որովհետև իրենց պարտավորվածությունները պետության առաջ և նաև հանձնաժողովի գործունեության շրջանակում իրենց նկատմամբ մոնիտորինգը պետք է լինեն այնպիսին, որ համակարգերը լավ ու անխափան աշխատեն:
90-ական թթ-երին, երբ ՀԷՑ-ը ձևավորվեց, շատ ինժեներական աշխատանքներ արվեցին, հետո մնացին այդ մակարդակի վրա: Հիմա տարվել են ահռելի աշխատանքներ, որոնք ուղղված են եղել համակարգի բարելավմանը: Նրանք իրենց սեփական միջոցներից, վարկերի միջոցով ներդրումներ են կատարել, Էլէներգիայի գնի էական թանկացում չի եղել, մինչդեռ նախկինում, երբ ռուսական կողմն էր կառավարում, գների թանկացման հարցեր կային:
Այս բոլորը մանրամասն թվարկում եմ, որովհետև ՀԷՑ-ն ունի էական պարտավորություններ, և երբ պետությունն այն ցանկանում է պետականացնել, բնականաբար, նաև պետք է մարի այդ պարտքերը, նաև շարունակի ներդրումներ կատարել, որ համակարգը լավ աշխատի:
Տեսե՛ք, երեկ հետաքրքիր բան եղավ ԱԺ-ում, երբ որ հանձնաժողովում քննարկվում էր հարցը, ՏԿԵ նախարարը «Վեոլիա»-ի մասով ասաց, որ հավատարմագրման է տրված, ընդամենը և այդ ամբողջ ջրագծերը պատկանում են պետությանը: Այսինքն, դրանք գտնվում են ջրային կոմիտեի բալանսի վրա, բայց 70% «Վեոլիա» ջուրը ցույց է տալիս կորուստներ։ Այսինքն, մի կողմից պետությունն ինքն այդ ջրագծերի կոյուղու և ջրագծերի տերն է, բայց խմելու ջրի 70% կորուստներ կան, որովհետև խողովակաշարերը հին են, փոխված չեն և այլն, և այլն:
- Այս ամենն արդյո՞ք խոսում է այն մասին, որ այդուհանդերձ պետական կառավարման համակարգն ավելի արդյունավետ չի կարողանա կառավարել ՀԷՑ-ը, քան՝ մասնավորը:
- Այո, իհարկե: Պետության տիրապետության տակ գտնվող «Վեոլիա»-ի տարբերակը մենք տեսնում ենք, այն դեռևս ունի մեծ խնդիրներ: Հարց է ծագում՝ արդյո՞ք էլի խնդիրներ չեն առաջանա, եթե ՀԷՑ-ը պետականացվի, բնականաբար, պետության համար կլինի բեռ և լրացուցիչ ծախսեր:
Ամբողջական հոդվածը կարող եք կարդալ այստեղ:
