Եվրոպան շարունակում է գործարքներ կնքել Ադրբեջանի հետ նույնիսկ COP29-ում։ Չնայած դա կարող է լինել ոչ ռուսական գազը, այնուամենայնիվ, Մոսկվան,, ամենայն հավանականությամբ, շահում է: Այս մասին գրում է Politico-ն։
«Արևմտյան երկրները հույս ունեն, որ Ադրբեջանը կօգնի նրանց դադարեցնել կախվածությունը Մոսկվայի հանածո վառելիքից՝ կնքելով բնական գազի մի շարք համաձայնագրեր նույնիսկ Բաքվում COP29 համաժողովում՝ կլիմայի փոփոխության շուրջ բանակցությունների ժամանակ։
Բայց սա միակ հեգնանական իրավիճակը չէ. այս գործարքներն, ի վերջո, կարող են օգուտ բերել Ռուսաստանին:
Այն պահից ի վեր, երբ Մոսկվան սկսեց Ուկրաինա լայնամասշտաբ ներխուժումը, Եվրամիությունը նայեց դեպի ռեսուրսներով հարուստ Ադրբեջան՝ փոխարինելու ռուսական էներգիան, որին տարիներ շարունակ ապավինում էր: Իսկ Ադրբեջանը միայն ուրախ էր օգնել։ 2022 թվականին Եվրահանձնաժողովի նախագահ Ուրսուլա ֆոն դեր Լեյենը փոխըմբռնման հուշագիր է ստորագրել հարավկովկասյան երկրի հետ գազի արտահանումն ընդլայնելու համար։
Այնուհետև, որպես COP29 գագաթնաժողովի հյուրընկալող, որը կտևի է մինչև այս շաբաթվա վերջ, ավտորիտար նավթային պետությունն անամոթաբար ցուցադրեց նոր համաձայնագրեր եվրոպական մի քանի երկրների հետ: Նախագահ Իլհամ Ալիևը նույնիսկ համաժողովի շրջանակներում նման գործարքի ստորագրման արարողություն է անցկացրել։
Սակայն Եվրոպա արտահանումն ավելացնելու համար Ադրբեջանը կտրուկ ավելացրել է Ռուսաստանից հանածո վառելիքի սեփական ներմուծումը։ Որոշ հետազոտողներ կասկածում են, որ երկիրը կարող է պարզապես վերապիտակավորել ներկրվող ռուսական վառելիքի մի մասը և այն ուղարկել Եվրոպա, թեև Ադրբեջանը պնդում է, որ բեռները նախատեսված են բացառապես ներքին օգտագործման համար: Համենայնդեպս, սրանից շահում է Մոսկվան։
«Ադրբեջանը փորձում է դիրքավորվել որպես ԵՄ հիմնական էներգետիկ գործընկեր», - ասում է ICIS հետազոտական ընկերության գազի շուկայի փորձագետ Աուրա Սզաբադուսը: «Բայց նրանք այդպիսի արտադրական հզորություն չունեն»:
Այս համաձայնագիրն ընդամենը մեկն է այն փոխզիջումներից, որոնք արևմտյան երկրները գնում են Ադրբեջանի հետ մերձենալու ժամանակ։ Նավթպետությունը նաև վերահսկում է տեղական այլախոհության դեմ ճնշումը, ինչը, իրավապաշտպան խմբերի կարծիքով, սրվել է համաշխարհային բեմում իր ներկա իրավիճակին:
«Եվրոպացիները Ադրբեջանին տեսնում են որպես այլընտրանք Ռուսաստանին, բայց Ադրբեջանից գազ գնելը նշանակում է գնել Ռուսաստանից»,- ասում է ադրբեջանցի դիսիդենտ Ժալյա Բայրամովան:
Անցյալ շաբաթ Ադրբեջանի էներգետիկայի նախարարությունը հայտնել էր, որ երկիրը 8,6%-ով ավելացրել է բնական գազի վաճառքը Եվրոպա, ինչը կազմել է գրեթե մեկ միլիարդ խորանարդ մետր վառելիք, և դա դեռ սկիզբն է։
SOCAR-ը նախատեսում է մինչև 2033 թվականը գազի տարեկան արդյունահանումը մոտ 37 միլիարդ խորանարդ մետրից հասցնել 49 միլիարդ խորանարդ մետրի, ինչը հակասում է հանածո վառելիքի արտադրության կրճատման գլոբալ կլիմայական նպատակներին:
Այս հավակնություններն ակնհայտ էին COP29-ում, որտեղ Ալիևը գազային գործարքներ կնքեց Սլովակիայի, Բուլղարիայի և Սերբիայի հետ՝ երկրին ճանապարհ հարթելով մայրցամաքում էներգիայի խոշոր արտադրողի դիրքերն ամրապնդելու համար:
Սակայն, Ադրբեջանում արտադրության ակնկալվող աճը դեռևս զգալիորեն ցածր է այն մակարդակից, որը պահանջվում է Եվրոպայի մատակարարման շուկայի հիմնական խաղացողներից մեկը դառնալու համար:
Փոխարենը, Ադրբեջանը սկսեց բնական գազ ներկրել ռուսական պետական «Գազպրոմ» ընկերությունից՝ նախնական պայմանագիր կնքելով առնվազն 1 միլիարդ խորանարդ մետրի մատակարարման համար։
Բաքուն նաև բանակցություններ է վարում ռուսական գազ գնելու և այն Ուկրաինայի տարածքով Կենտրոնական Եվրոպա տեղափոխելու համար, ինչը վառելիքի մատակարարումների ապահովման համար հնարավոր լուծում, երբ Կիևի և Մոսկվայի միջև գործող տարանցիկ համաձայնագրի ժամկետը լրանա տարեվերջին:
Սակայն այս կրեատիվ լուծումը պարզապես դիմակ է՝ թաքցնելու անհարմար ճշմարտությունը՝ ըստ էության, Ադրբեջանը Եվրոպայի համար լվանալու է ռուսական գազը»,- գրում է Politico-ն։
