Հայաստան-Թուրքիա.
«պասերո՛վ...պասերո՛վ»
Դե ինչ, ինչպես կարելի էր սպասել` հարաբերությունները բարելավելու խորհրդավոր «դրական ազդակների» մասին Փաշինյանի հայտարարությունից հետո, Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանը հանդես եկավ հայտարարությամբ, որտեղ մատնանշեց «Հայաստանի հետ հարաբերությունները բարելավելու» Անկարայի պատրաստակամությունը, սակայն անմիջապես նախանշեց այն պայմանները, որոնց պարագայում թուրքերը մեզ հետ հարաբերություններ կստեղծեն:
Անմիջապես ես վերապահում կանեմ` գրեթե վստահ եմ, որ ՀՀ ի իշխանությունները վաղուց շփումներ են ունեցել թուրքերի հետ, և ենթադրում եմ ,որ Հայաստանի և Թուրքիայի ղեկավարների հայտարարությունները համաձայնեցված են միմյանց միջև և ընդամենը «պասերով խաղ» են հանդիսանում գործընթացի համապատասխան տեղեկատվական ուղեկցության համար։
Հիմա վերլուծենք Էրդողանի պայմանները:
...
Էրդողանի հայտարարությունը.
Ես հուսով եմ, որ Հայաստանում հաստատված նոր կառավարությունը օգուտ կբերի տարածաշրջանին: Մեր տարածաշրջանում անհրաժեշտ են նոր, կառուցողական մոտեցումներ (պարզաբանում... թուրքերի ընկալմամբ կոնստրուկտիվիզմը թուրքական կուրսին անառարկելիորեն հետևելն է):
Չնայած տեսակետների և սպասումների տարբերություններին, գործողությունների պատասխանատու կուրս կլիներ անկեղծ ջանքեր գործադրելը բարիդրացիական հարաբերություններ զարգացնելու վստահության, այդ թվում ՝ տարածքային ամբողջականության (պարզաբանում ... Էրդողանը պահանջում է Փաշինյանից ճանաչել ոչ միայն Թուրքիայի տարածքային ամբողջականությունը, այլ նաև ճանաչել Ադրբեջանի տարածքային ամբողջականությունը, այսինքն ՝ Հայաստանի կողմից Արցախի անկախության օրինական մերժումը) և միմյանց ինքնիշխանության հարգման համար։
Ոչ վաղուցվա պատմությունը չպետք է թշնամանքի աղբյուր լինի (Էրդողանը պատմություն անվանում է ոչ միայն Հայոց Ցեղասպանության փաստը, այլև 44 -օրյա պատերազմի արդյունքները և կոչ է անում մեզ մոռանալ և համակերպվել ոչ միայն 1915 թվականին հայերի զանգվածային ոչնչացման հետ, այլ նաև, օրինակ, թե ինչպես թուրք ահաբեկիչները սպանեցին հայ կանանց և երեխաներին Արցախում, ողջ -ողջ այրում էին ֆոսֆորով և այլն); պետք է կառուցողական քայլեր ձեռնարկվեն կայուն խաղաղություն և համակեցություն ապահովելու համար:
Միակողմանի մեղադրանքների փոխարեն պետք է գերակշռեն հեռատես, իրատեսական մոտեցումները (Էրդողանն ասում է, որ մենք պետք է մոռանանք ամեն ինչ, թքենք թուրքական ֆաշիզմի կողմից ոչնչացված հայերի գերեզմաններին և, ընդհանրապես, դադարենք հիշել, թե ով ենք մենք և ով են նրանք)։
Բացի այդ, նա ավելացրեց, որ Անկարան կարող է աշխատել Հայաստանի կառավարության հետ հարաբերությունների աստիճանական կարգավորման վրա, որը հայտարարել է այս ուղղությամբ շարժվելու պատրաստակամության մասին (անմիջապես դիվանագիտական հարաբերություններ չեն լինի, բայց թուրքերը կբացեն սահմանները և կստեղծեն հանձնաժողով «1915 թվականի իրադարձությունների» վերաբերյալ, որտեղ հայ և թուրք պատմաբանները պետք է ուսումնասիրեն «իրադարձությունները» ... այսինքն ՝ թուրքերը հայերին հրավիրում են մաս կազմելու Հայոց ցեղասպանության ժխտման արշավին):
«Այժմ մենք պետք է խաղաղությունն ու կայունությունը դարձնենք մշտական և պայմաններ ապահովենք տնտեսական զարգացման և տարածաշրջանային համագործակցության համար», - նշել է Էրդողանը (կարճ ասած, Թուրքիան չափասահուն կերպով կիրականացնի պանթուրանական նախագիծը ՝ Հայաստանի և Արցախի տարածքների հաշվին և, իհարկե, ապագայում հայերի և նրանց երեխաների կյանքերի հաշվին »:
...
Սրանք սկզբունքորեն այն պայմաններն են, որոնք պաշտոնական Անկարան առաջ է քաշում Հայաստանի առջև:
Մեր "խաղաղասեր" իշխանությունները կընդունե՞ն այս պայմանները:
Իհարկե, կնդունեն, եթե արդեն չեն ընդունել:
Փաշինյանական կառավարությունը հասկանու՞մ է, որ թուրքական պայմանների ընդունումը նշանակում է միջնաժամկետ հեռանկարում Հայաստանի ՝ որպես տարածաշրջանային քաղաքական միավորի ոչնչացում:
Դեռ չգիտեմ.
... ի՞նչ կլինի հետո:
Եվ հիմա ՈՒշադրություն, ամենակարևորը. Հայաստանի և Թուրքիայի իշխանությունները շուտով կհայտարարեն միջպետական հարաբերությունների հաստատման ՄԻԱՍՆԱԿԱՆ աշխատանքային խմբի ստեղծման մասին, և այս հանձնաժողովը, իբր, բանակցություններ կվարի:
Այնուամենայնիվ, ես վստահ եմ, որ այս հանձնաժողովի կամ մարմնի գործունեությունը արդեն կանխորոշված է, և այն ամենը, ինչ ձեզ կցուցադրվի և կպատմի, կլինի ընդամենը «բարդ բանակցությունների» պատկեր, որը իրականում չի լինելու, քանի որ բոլոր առանցքային որոշումները կկայացվեն և կհամաձայնեցվեն (եթե դրանք արդեն ընդունված չեն) նախապես։
Այնպես որ, այս պարզունակ «պասերով խաղը» Հայաստանի և Թուրքիայի իշխանությունների կողմից ընդամենը խաղ է, «հպարտ քաղաքացիների» համար, որը կոչված է օրինականացնելու Հայաստանի տարածաշրջանային վեկտորի փոփոխությունը ,ինչը իր հերթին կունենա կործանարար հետևանք Հայաստանի համար։
Սա անկասկած։
Հ.Գ.
Ի դեպ, ես այդպես էլ իմ պաշտոնական հարցմանը չստացա պատասխան, որում պահանջում էի բացահայտել Հայաստանի և Թուրքիայի կառավարությունների միջև ենթադրյալ գաղտնի բանակցությունների բոլոր խորագաղտնիքները։
Բայց ինչպես ասում են, պատասխանի բացակայությունը նույնպես պատասխան է, և կարծում եմ, որ ձեզ արդեն հասկանալի է։
Կայքում տեղ գտած մտքերն ու տեսակետները հեղինակի սեփականությունն են և կարող են չհամընկնել BlogNews.am-ի խմբագրության տեսակետների հետ:
print Տպել