Դե, թող հիմա Իսրայելի որևէ վարչապետ փորձի Պաղեստինին խաղաղության դիմաց զիջել որևէ տարածք, էլ չեմ ասում՝ այդ մասին նախապես բարձրաձայնի

Իցհակ Ռաբին` քաղաքական և ռազմական գործիչ: Իսրայելի 6-րդ և 11-րդ վարչապետը: Խաղաղության Նոբելյան մրցանակիր (1994թ): Իսրայելի առաջին վարչապետն է, ով ծնվել է հայրենիքում, երկրի միակ վարչապետը, ով սպանվել է պաշտոնավարության տարիներին։

19 տարեկանում Ռաբինն ինքնակամ զորակոչվել է «Պալմախ»: 4 տարի անց՝ 1945 թ.-ին, դարձել է «Պալմախի» առաջին գումարտակի հրամանատարի տեղակալ։

Մասնակցել է Իսրայելի անկախության համար մղվող պատերազմին, ղեկավարել Երուսաղեմում ընթացող ռազմական գործողությունները, կռվել է եգիպտական բանակի դեմ։

Իսրայելի պաշտպանության բանակի գեներալ մայոր, 1959-1963 թթ.՝ Գլխավոր շտաբի պետի տեղակալ, 1964-1968 թթ.՝ Գլխավոր շտաբի պետ:

Նրա հրամանատարությամբ իսրայելական բանակը փայլուն հաղթանակ տարավ «Վեցօրյա» պատերազմում։

1968 թ.-ին ռազմական կարիերան ավարտելուց հետո Ռաբինը նշանակվել է ԱՄՆ-ում Իսրայելի դեսպան 5 տարի ժամկետով:

1974 թ.-ին Գոլդա Մեիրի հրաժարականից հետո դարձավ վարչապետ (ի դեպ, Մեիրը պաշտոնավարում էր 1969թ.-ից։ 1973 թ.-ի Յոմ Կիպուրի պատերազմում Իսրայելի դժվարին հաղթանակից հետո նրա կուսակցությունը նույն թվականի դեկտեմբերին կայացած արտահերթ ընտրություններում վերահաստատեց իր առավելությունը (39,6%)։

Բայց պատերազմում կրած ծանր կորուստները և հատկապես իր կուսակցության ներսում եղած դժգոհությունների ալիքը ստիպեցին Մեիրին հրաժարական տալ, և դրանով ավարտվեց նրա քաղաքական կարիերան)։

1977թ.-ին Ռաբինը հրաժարական է տվել վարչապետի պաշտոնից՝ ընդունելով պատասխանատվություն այն բանի համար, որ նրա կնոջ անունով արտասահմանյան բանկային հաշիվ էր հայտնաբերվել (ԱՄՆ-ում), ինչն այն ժամանակ արգելված էր իսրայելական օրենքով։

1984-1990թթ. եղել է Իսրայելի պաշտպանության նախարար։

1987թ.-ին բռնկված «Առաջին Ինթիֆադայի» սկզբնական շրջանում նա հրամայում էր զինվորականներին դաժանորեն ճնշել պաղեստինցիների ցույցերը։ Ընթացքում, սակայն, հանգեց այն եզրակացության, որ արաբա-իսրայելական կոնֆլիկտի լուծումը հնարավոր է ոչ թե բռնությամբ և ուժով, այլ բանակցությունների միջոցով։

Վարչապետի պաշտոնում 1992թ.-ին վերընտրվելուց հետո՝ 1993 թ.-ին, Պաղեստինի ազատագրման կազմակերպության նախագահ Յասեր Արաֆաթի հետ ստորագրեց «Օսլոյի պայմանագիրը», ինչի համար էլ արժանացավ (Շիմոն Պերեսի և Յասեր Արաֆաթի հետ մեկտեղ) Խաղաղության Նոբելյան մրցանակի։

1993 թվականի սեպտեմբերի 9-ին՝ պայմանագրի ստորագրման նախօրեին, Ռաբինը Արաֆաթից նամակ ստացավ, որում վերջինս հրաժարվում էր բռնությունից և պաշտոնապես հայտարարում էր իր կազմակերպության կողմից Իսրայելի ճանաչման մասին: Նույն օրը Ռաբինը Արաֆաթին պատասխան նամակ ուղարկեց, որտեղ պաշտոնապես հայտարարում էր Իսրայելի կողմից ՊԱԿ ճանաչման մասին: Այդ պայմանագրերի արդյունքում ստեղծվեց Պաղեստինյան Ինքնավարությունը, որին փոխանցվեց Գազայի հատվածի և Հորդանան գետի արևմտյան ափի մի մասի մասնակի վերահսկողությունը։

ՊԱԿ-ի հետ համաձայնագիրը պառակտեց իսրայելական հասարակությունը․ ոմանք վարչապետին հերոս համարեցին խաղաղության ձգտելու համար, մյուսները՝ դավաճան՝ պաղեստինցիներին հող տալու համար (դրանք, ըստ նրանց, պատկանում էին Իսրայելին)։

1994 թ.-ին Ռաբինը ստորագրեց նաև Հորդանանի հետ հաշտության պայմանագիր։

1995 թ.-ի նոյեմբերի 4-ին, երբ հօգուտ «Օսլոյի» գործընթացի բազմահազարանոց ցույցին ելույթից հետո Ռաբինը մոտենում էր իր մեքենային, նրա վրա 3 անգամ կրակեցին: 40 րոպե անց նա մահացավ հիվանդանոցում: Մարդասպանը 25-ամյա հավատացյալ ուսանող էր, ով իր հանցագործությունը հիմնավորեց նրանով, որ «պաշտպանում էր Իսրայելի ժողովրդին Օսլոյի պայմանագրից»:

Քաղաքակիրթ աշխարհը ցնցված էր ապանությունից։

1997 թ.-ից պաշտոնապես սահմանված է Իցհակ Ռաբինի հիշատակի օր։

«Իսրայելի թագավորների» հրապարակը կոչվեց Ռաբինի անվամբ։ Նրա անունն են կրում հարյուրավոր շինություններ երկրով մեկ։

Թել Ավիվում կառուցված է Ռաբինի ժառանգության ուսումնասիրության հսկայական կենտրոն։

Չնայած որ իրավիճակները մեր այսօրվա դրության և բերածս օրինակի միջև զգալիորեն տարբեր են, և Իցհակ Ռաբինին էլ կարելի է դասել 20-րդ դարի մեծագույն քաղաքական գործիչների շարքին, այնուամենայնիվ, սա ևս մեկ ծանրակշիռ ապացույց է, որ նույնիսկ փառահեղ հաղթական ճանապարհ անցած գործիչներին չի ներվում հողերի զիջումը (նույնիսկ, ինչպես այս դեպքում է, շատ հիմնավոր....)։ Էլ չեմ խոսում հողերի հանձման, պարտության, վաճառքի, դավաճանության, անփութության և այլ արատավոր երևույթների մասին։

Ինչո՞ւ չենք վերցնում լավը, վեհը...

Հ.Գ. Դե, թող հիմա Իսրայելի որևէ վարչապետ փորձի/մտածի Պաղեստինին խաղաղության դիմաց զիջել որևէ տարածք, էլ չեմ ասում՝ այդ մասին նախապես բարձրաձայնի...

Նրանք ընտրել են լավագույնը լինելու տարբերակը՝ գործով, ոչ թե դատարկ խոսքերով։