Բակը դատա՞րկ է:
Ոչ, դատարկ չէ, լուսաբացի հետ է:
Ոչ, դատարկ չէ, կիսաթաց նստարանի վրա մի կին է՝ տնային շորերով:
Բակը կիսամութ է ու ոչ խոստումնալից:
«Աստված իմ, մի բան պատահած չլինի… թե ինչո՞ւ եմ բակում սպասում, ինքս էլ չգիտեմ, հիմար եմ էլի, ինչո՞ւ այդքան կոպիտ վարվեցի, հա՛մ սիրում եմ, հա՛մ էլ…»:
Լուսացավ:
Շենքի պատուհաններից մեկից լսվում է դաշնամուրի ձայն, որը լուծվելով օդում կարծես մի մի նոր երանգ է ավելացնում երկնքին, մի նոր մինչ այդ գոյություն չունեցող գույն՝ թախիծի գույն:
Մեկ այլ պատուհանից լսվում է լաց, կոտրվող ամանեղենի ձայն, կանացի լացակումած բղավոց.
- Նորի՞ց ես եմ մեղավոր, կյանքս կերար, հերիք չէ՞:
Երկնքի թախծագույնը ավելի մուգ երանգ ստացավ, կորցրեց իր թախիծ-հմայքը:
Բակը դատա՞րկ է:
Ոչ, դատարկ չէ…
Բակում արդեն հավաքարարն է, որը կարծես անտարբեր ամեն ինչի նկատմամբ, ավլում է գետնին թափված տերևները:
«Աստված իմ, մեկն էլ լիներ՝ այսպիսի հեշտությամբ ավլեր իմ ապրած օրերն ու տաներ մի տեղ, տերևների նման վառեր... Միայն թե մի բան պատահած չլինի…, ինչո՞ւ այդքան կոպիտ վարվեցի, հա՛մ սիրում եմ, հա՛մ էլ…»:
Բակը դատա՞րկ է:
Ոչ, դատարկ չէ…
Սկսեց անձրև մաղել, ու ասֆալտը կամաց-կամաց վերածվեց բնական մի հայելու:
* * *
Գլուխը բարձացրեց, նայեց թափվող կաթիլներին:
Անկախ իրենից՝ ձեռքը պարզեց ու փորձեց բռան մեջ հավաքել անձրևի կաթիլները, որ հետո վազելով տանի տուն ու երկնքի մի բուռ արցունքները լցնի իր կյանք կոչված բաժակի մեջ, հետո հայելուն նայելով ու հիշելով իր երիտասարդ օրերը, մի ումպով, մինչև վերջին կաթիլը դատարկի բաժակը՝ իմանալով, որ դա չի կարելի խմել, բայց չէ՞ որ դեռ մանկուց գիտեր, որ կյանքում ամեն բան պետք է փորձել…
Բաժակը դառնում է քո կյանքի անբաժանելի մասնիկն ու անփոխարինելի ընկերը:
Ամեն օր, ամեն ժամ վարագույրի ետևում սիրագորով թաքցրած բաժակը լցվում է արցունքներով, դառը բառերով, վիրավորանքներով ու նախատինքով…
Թվում է, թե բավական է ձեռքից գցել ու կոտրել բաժակը, վերջ դնել ամեն ինչին, բայց հասկանում ես, որ դա քոնն է, առանց նրա ապրելն իմաստ չունի, ու նորից ըմպում ես բաժակի պարունակությունը մինչև վերջին կաթիլը…
Բերանում հայտնված դառնահամն ու հոգում գլուխ բարձրացրած վիրավորանքը բաժակը դարձնում են ժամանակավոր անտանելի ու զզվելի, բայց հասկացնում, որ առանց նրա կյանք չկա, չկա…
«Չկա, չկա… արդեն ժամը ութն է, չէ՞ որ աշխատանքի պետք է գնա, ե՞րբ է սափրվելու, ե՞րբ է մի բան ուտելու, Աստված իմ, ո՞ր մեղքիս համար…»:
Բակը դատա՞րկ է:
Ոչ, դատարկ չէ…
Շենքի անկյունից երևաց մի ստվեր, ու ասֆալտե հայելու մեջ պարզ երևում է, որ հոգնած քայլերից գլուխը կախ է:
Շենքի պատուհաններից երկուսում դեռ ձայների պայքար էր գնում:
Մի ձայնը դաշնամուրի ձայնն էր, որ փորձում էր գույների մի խելակորույս խառնուրդ ստեղծել երկնքում, մի նոր գույն, մի նոր երանգ, մի նոր տրամադրություն, նոր օրվա մի այլ պատկեր՝ հանգիստ ու խաղաղ:
Մյուս ձայնը փորձում էր այդ երևակայական գեղեցիկ պատկերին ավելացնել ավելի ռեալ գույներ, մուգ գույներ, որ հասկանալի լիներ - առանց վստահության ու փոխըմբռնման սերը կյանք չունի:
Ու դրա վառ ապացույցը նորից մի կանացի հուսահատ ձայն էր.
- Սրիկա՛, դու ձեռք ես բարձրացնո՞ւմ…
Լսվեց կոտրվող ապակու ձայն:
* * *
Տղամարդու ստվերը գլուխը բարձացրեց, նայեց վեր դեպի պատուհանը:
Հետո տեսավ նստարանի վրա նստած կնոջը, մոտեցավ:
Անխոս տեղավորվեց նստարանին ու վառեց ծխախոտը:
- Կմրսես, ինչո՞ւ ես բակում:
- Կասես՝ ո՞ւր էիր, չնայած պարզ է, Նառայի մոտ, չէ՞:
- Դա հիմա կարևոր չէ:
- Իսկ ի՞նչն է կարևոր:
- Վերադարձնել ժամանակը, անցյալը, տարիները: Քայլել այս ասֆալտե հայելիով դեպի…
- Ո՞ւր:
- Չգիտեմ, միայն գիտեմ, որ դժվար է, հասկացիր, ես վերջապես երեխա կունենամ, երկու ամսից:
- Իսկ ե՞ս, ես, որ արդեն երեք տարի է խմում եմ Իմ բաժակի դառնահամը, ես, որ հոյակապ հոտառու շան նման ամեն առավոտ գտնում եմ չգիտես ինչպես անհասկանալի տեղերում թաքնված քո «բուրող» գուլպաներն ու մատուցում քեզ առավոտյան նախաճաշի նման: Ես, որ…
Մաղող անձրևին ավելացավ նաև ամենօրյա արցունքների մի նոր հեղեղ, ու կինը ձեռքերով փակեց դեմքը:
Բակը դատա՞րկ է:
Ո՛չ, դատարկ չէ:
Բակը լցված էր, զոհաբերություններով առանց որոնց դժվար թե դիմանար համատեղ կյանքը:
Բակում նստած էր մեկը, որ կարողացել էր տալ այն ամենը, որ կարող է տալ սիրած էակը, բացի երեխա կոչվող անմեղությունից:
* * *
- Ես հասկանում եմ քեզ, հասկանում…
- Դու ոչինչ էլ չես հասկանում, մի՞թե պետք էր ոչնչացնել սերը այն հասկանալու համար, իսկ ես քո համար…
Շենքի պատուհաններից լսվող դաշնամուրի ձայնը կարծես գտավ՝ ինչ էր փնտրում ու երկնքում երևաց կարմիր մի գունդ, սիրո գույնով լցված ամոթխած արևը:
Բակը դատա՞րկ էր:
Ո՛չ, դատարկ չէր…
Արև էր ու անձրև:
* * *
- Իրերդ հավաքել եմ, արդուկել ու դասավորել: Բարձրանանք տուն, թրջվել ես: Մեջքիդ մասին մոռացե՞լ ես:
- Վախենում եմ, չգիտեմ, ինձ թվում է՝ գոյություն ունի հավերժ վերադառնալու գաղափարը, ասֆալտն աչքերիս բազմաթիվ հայելիների է վերածվել, որոնցից չեմ կարողանում գտնել իմը:
- Իսկ որևէ հայելու մեջ մենք երկուսո՞վ ենք, թե՞ նրա հետ ես,- ձայնը նորից լացակումած էր:
- Չէ, կարծես մենակ եմ ու դրանից եմ վախենում, ինձ կներես չէ՞: Ես սիրեցի ուրիշ կնոջ, բայց քո հետ այլ էր, ես ոչինչ չեմ հասկանում:
Կինը ցուցամատով խաղում էր աներես մի մազափնջի հետ ու կարծես չէր զգում կողքը նստած տղամարդուն:
Նայում էր կարմիր արևին, դեղին տերևներին, սև ասֆալտին, կանաչ մեքենային մոտեցող այն մոխրագույն շորերով աղջկան, որը ոտքերով անտարբեր ցիրուցան արեց հավաքարարի հավաքած տերևները:
Կինն արդեն վերջնականապես անտարբեր էր ու չէր հասկանում, թե կա՞ արդյոք մի գույն, որով կարելի կլինի նկատել հոգու վիճակը:
Մի՞թե բնությունը չէր նախատեսել այդպիսի մի գույն:
Բակը դատարկ էր…
Պատուհանից դուրս նետված կոտրված բաժակի կտորներից կտրվել էր հավաքարարի մատը, որն ուշադիր նայում էր կաթող արյան կաթիլներին:
«Ամեն ինչ լավ է, նորից կբարձրանամ տուն, նորից կխմեմ Իմ բաժակի դառնահամն ու այլևս ծանր չի լինի, ուղղակի պետք է ավելացնել բաժակը նոր կաթիլներով, այն չպետք է թողնել դատարկ, ես էլ կապրեմ այն հույսով, որ Նա երեխա կունենա վերջապես ու երջանիկ կլինի, երևի…»:
Ձեռքը երկարեց դեպի դատարկություն…
Ափը մնաց չոր:
Անձրևը դադարել էր, ու բակը դատարկ էր:
* * *
- Չե՞ս լսում, որ հեռախոսդ է, վերցրու, երևի արդեն կարոտել է, քեզ է ուզում:
- Դու այդքան չար չես եղել, քեզ ի՞նչ է եղել, ինչո՞ւ չես ուզում հասկանալ ինձ:
Կինը ձայն չհանեց:
Գրպանից հանեց հեռախոսը, որը չէր դադարում զանգերից:
Կինը վեր կացավ ու անխոս ուղղվեց դեպի շքամուտքը:
Հեռախոսի վրա լուսավորված էր Նառայի մոր հեռախոսահամարը:
Վերցնե՞լ, թե՞ ոչ: Ինչ էլ ժամանակ գտավ զանգելու:
- Ի՞նչ է պատահել, ես աշխատանքի եմ գնում, ճանապարհին եմ… Ի՞նչ, Նառան ի՞նչը կորցրեց, չեմ հասկանում… Պարզ ասա, ի՞նչ է եղել… Բայց դեռ երկու ամիս կար, ոնց թե էլ երեխա չկա, խոսքներդ մե՞կ եք արել…
Բակը դատարկ էր…ու դատարկության մեջ հնարավոր էր սերը բաժանել փոքրիկ մասնիկների:
Հնարավոր էր սերը կոտրել ու ավիրել, ապագայում վերականգնելու նպատակով…
Հասկանալ դատարկությունը ու թաքնվել մեղավոր անմեղավորությունով…
* * *
Բակը դատարկ էր…
Տղամարդը փորձեց քայլել, բայց ինչ ուղղությամբ, չգիտեր…
Գիտեր, որ հարկավոր է գնալ, գնալ, բայց անձրևը ճանապարհը վեր էր ածել հայելիների ու չէր երևում, թե ուր գնալ….
* * *
Բնակարանը կարծես սառցե պատերից էր:
Կնոջ դողացող ձեռքը ետ տարավ ծանր վարագույրն ու պատուհանագոգին դրած բաժակը վերցրեց, մոտեցրեց շուրթերին:
Բերանում հայտնված դառնահամն ու հոգում գլուխ բարձրացրած վիրավորանքը բաժակը դարձնում են ժամանակավոր անտանելի ու զզվելի, բայց հասկացնում, որ առանց նրա կյանք չկա, չկա…
Թվում է, թե բավական է ձեռքից գցել ու կոտրել բաժակը, վերջ դնել ամեն ինչին, բայց հասկանում ես, որ դա քոնն է, առանց նրա ապրելն իմաստ չունի ու նորից ըմպում ես բաժակի պարունակությունը մինչև վերջին կաթիլը…
