Սոցիալական հոգեբանությանը վաղուց է հայտնի զանգվածային փսիխոզ երևույթը, բայց թեև վստահ չեմ, բայց իրականությունից փախուստի զանգվածային դրսևորումները, այն էլ՝ գրեթե համազգային մասշտաբների, կարծում եմ, որ բավականին նոր ֆենոմեն է։
Ու այսօր մենք հենց այդ երևույթին ենք ականատես լինում, երբ ապրիլ-մայիսին մինչև հոգու խորքը Փաշինյանին վստահող ու հավատացած հազարավոր մարդիկ սկսում են դրսևորել բացարձակ իռացիոնալ վարք։ Ընդ որում՝ խնդիրն այն չէ, որ նրանք շարունակում են հավատալ Նիկոլին։ Քավ լիցի, դա միանգամայն նորմալ է ու նույնիսկ օրինաչափ․ ոչ մի կասկած չի կարող լինել, որ Նիկոլն առ այսօր վայելում է ներքին լեգիտիմություն։
Խնդիրն ու փախուստն իրականությունից սկսվում են այն պահից, երբ սկսում ես ռացիոնալիզացնել ոչ միայն Նիկոլի, այլ Նիկոլի թիմի ցանկացած անդամի ցանկացած քայլ ու գործողություն։ Ինչն էլ որ չես կարողանում ռացիոնալիզացնել վերջնականապես, գերադասում ես ծածկադմփոց անել, որ «չօգնես հակահեղփոխականներին/Քոչարյանին/Սերժին/Պուտինին/մութ ուժերին»։
Բանը հասել է նրան, որ ես հիմա վստահ եմ, որ անգամ եթե Նիկոլի առանցքային թիմակիցները բռնեն և ուղիղ եթերում Հանրապետության հրապարակի կլորի մեջ այծ բռնաբարեն, անպայմանորեն գտնվելու են մարդիկ, որոնք ասելու են սկզբում, որ դա սուտ է, նման բան գոյություն չունի, հետո/կամ ասելու են՝ հա ի՞նչ, բա ինչո՞ւ էիք առաջ լռում, հետո/կամ ասելու են, որ դա հակահեղփոխականների/Քոչարյանի/Սերժի/Պուտինի/մութ ուժերի կազմակերպած սադրանքն է, հետո/կամ ասելու են, որ դա էդքան էլ կարևոր չէ, կարևորը՝ Նիկոլը խոստացել է ասֆալտին փռել ու պատերով տալ, իսկ վերջին վարիանտ ասելու են, որ, հա ի՞նչ, դե հիմա Նիկոլն ի՞նչ կապ ունի, «царь хороший, бояре плохие»։ Առանձնակի ծանր դեպքերում կասեն, որ լավ են անում՝ հրապարակում այծ են բռնաբարում, զատո հիմա ավելի լավ է։
Ու սա իրոք սարսափելի է, ու սրա պատասխանատուն պոպուլիզմի ու անբովանդակ օրակարգի այն ճարտարապետերն են, որոնք ի սկզբանե դրույք էին արել ազգաբնակչության ամբոխացման վրա ու միայն ավելացնում են դոզաները։ Խնդիրը այն է, որ վստահ չեմ, որ նրանք տեղյակ չեն, թե ինչ է կատարվում օխլոսի վարքի հետ, երբ էյֆորիայի ու իրականությունից փախուստից հետո գալիս են հաջորդ փուլերը՝ պրաստրացիան, ֆրուստրացիան ու դեպրեսիան․․․
