Վերջին ժամանակներս Իրանից շատ լուրեր են գալիս: Բայց հետևյալ տեղեկությունը այն բանի համատեքստում, ինչ կատարվում է Հայաստանում, չի կարող չհետաքրքրել: Բանն այն է, որ ինչպես Իրանում անցյալ տարվա վերջին, երբ բնակչության ինչ-որ մասը դուրս եկավ բողոքի, այնպես էլ Երևանում իրադրության զարգացմանը զուգընթաց երևում է, որ ի հայտ են եկել բողոքի բոլոր նրբերանգները: Վերհիշելով «Ելք» դաշինքի ծրագրային հայտարարությունները՝ կասկածներ չկան Հայաստանի ներկայիս բողոքային շարժման առաջնորդների քաղաքական համակրանք-հակակրանքի վերաբերյալ: Ժողովրդի բախտով «մտահոգվածության» մասին խոսակցությունները վերանում են, երբ տեսնում ես, թե ինչ մեքենաներով է շրջում բողոքավորների մի մասը, և հասկանում ես, որ նրանք ակնհայտորեն չքավոր ընտանիքներից չեն:
Իրանական բոլոր պետական ԶԼՄ-ները հաղորդել են, որ իրանական կառավարությունը ապրիլի 18-ից բոլոր պետական մարմիններին արգելել է հաղորդագրությունների փոխանակման համար օտարերկրյա հավելվածների օգտագործումը: Այդ հավելվածներից գլխավորը, ինչպես պարզվել է, «Տելեգրամն» է, որն ավելի քան 40 մլն իրանցիներ օգտագործում են ինչպես շփման, այնպես էլ առևտրի և քաղաքական քարոզարշավների համար: «Տելեգրամի» այն կապուղիները, որոնք աշխատում էին Իսլամական հեղափոխության գերագույն առաջնորդ, այաթոլահ Խամենեիի և փոխնախագահ Էսհաղ Ջահանգիրիի անունից, ապրիլի 18-ին արդեն փակված էին: Այաթոլահ Խամենեին դադարեցրեց հաղորդագրությունների փոխանակման համար «Տելեգրամի» հավելվածի օգտագործումը՝ ի նշան հայրենական միջոցների սատարման և երկրի ազգային շահերին համապատասխան: Իրանի այդ գործողությունը տեղի ունեցավ այն բանից հետո, երբ դրանից մի քանի օր առաջ ռուսական դատարանը վճռեց արգելափակել «Տելեգրամը», քանի որ վերջինս իշխանություններին չէր տրամադրել ծածկագրման իր տվյալները:
2018 թ. մարտին Իրանի պաշտոնատար անձինք հայտարարեցին, որ ազգային անվտանգության նկատառումներով Իրանը կարգելափակի «Տելեգրամը»-ը՝ ի պատասխան անցյալ տարվա վերջին, այս տարվա սկզբին տեղի ունեցած այն անկարգությունների, քանի որ բողոքների ժամանակ ապակառուցողական ուժերը լայնորեն օգտագործել են «Տելեգրամը»: Վերջինիս դեմ գործողությունները ենթադրում են, որ հաղորդագրությունների փոխանակման համար Իրանը կփորձի ներկայացնել հավելվածի սեփական տարբերակը: Թեհրանը նշել է, որ Իրանում աշխատելու համար արտասահմանյան հաղորդակցական հավելվածները կարող են թույլտվություն ստանալ, եթե իշխանությանը տրամադրեն իրենց տվյալների բազան: Արդեն մայիսի սկզբին Թեհրանից հայտնեցին, որ «Տելեգրամն» արգելված է նաև իրանական դատարանի վճռով: Ինչպես հասկանալի է, կարգելվի նաև «Ֆեյսբուքի» կամ «Թվիթերի» տիպի ցանկացած եվրոպական հաղորդակցամիջոց (ресурс), եթե կրկնի «Տելեգրամի» ապակառուցողական դիրքորոշումը:
Դատելով «հանկարծակի բռնկվող» գործողությունների ու նախաձեռնությունների ոչ վատ բեմադրություններից՝ բողոքավորները կարող են հընթացս օգտվել կապի նման տեսակից, մանավանդ որ զանազան այֆոնները, սմարթֆոնները վաղուց շռայլություն չեն Երևանում, և դրանցից ունեն գրեթե բոլոր ուսանողներն ու ավագ դասարանների աշակերտները: Եվ եթե ինչ-որ մեկն արտասահմանյան լրացիրն օգտագործել է Իրանում հակակառավարական գործողությունների համաժամացման հրամաններ տալու համար, ապա տեղին է ենթադրել, որ ինչ-որ նման բան կարող էր տեղի ունենալ նաև Հայաստանում:
Երկու հաղորդագրությունից հայտնի է դարձել, որ այժմ արևմտյան և իսրայելական հատուկ ծառայությունների թիրախում են հայտնվել իրանական բանակը և Իսլամական հեղափոխության պահապանների կորպուսը (ԻՀՊԿ): Սկզբում՝ ապրիլի 19-ին, ԻՀՊԿ-ի բարձրագույն հրամանատարությունը հատուկ հայտարարություն արեց, որում դատապարտեց «երկրի առանձին դեմքերի պառակտիչ տարաձայնությունները և հայտարարությունները»՝ նշելով, որ ազգային անվտանգության պահպանումը «Իսլամական հեղափոխության իրական պահպանման արդյունքն է»: Իրանցիների պատմական հիշողությունը վկայում է, որ վերջին 40 տարում ԻՀՊԿ-ն վճռական դեր է խաղացել տարբեր բնագավառներում՝ հետհեղափոխական շրջանում հակահեղափոխական տարրերի դեմ և Իրաքի հետ 8-ամյա պատերազմի մարտադաշտերում պայքարից մինչև տուժած շրջաններում ունեզրկվածներին օգնություն ցուցաբերելը:
Ընդ որում՝ Իրանի ներսում փորձել են ստվեր նետել «Իսլամական հեղափոխության իդեալներին» ԻՀՊԿ-ի հավատարմության վրա, բացի այդ՝ փորձ է եղել մեջտեղ նետելու ինչպես Իրանի, այնպես էլ ԻՀՊԿ-ի անձնակազմի բազմազգության թեման, եթե հայտարարությունը դատապարտում է «որոշ անձանց ռասիստական միջոցառումներն ու դիտողությունները»:
Հայտարարությունը ծայրահեղ կարևոր է՝ հաշվի առնելով իրանական իրականությունը և այն, որ վերջին տարիներին ԱՄՆ-ը և Եվրոպան Իրանի նկատմամբ իրենց մեղադրանքների մեծ մասն ուղղում էին հենց ԻՀՊԿ-ի դեմ: Նույնիսկ ձմռանը ԱՄՆ-ի, ԵՄ-ի և Իսրայելի բարձրաստիճան պաշտոնյաների մի շարք հայտարարություններից հստակ երևում էր, որ Իրանի հնարավոր ռազմական հակառակորդներն ԻՀՊԿ-ի նկատմամբ իրանական հասարակության անվստահությունը հարուցելու երազներ են փայփայում: Արևմուտքի հույսերի զգալի մասը կապված էր ԻՀՊԿ-ի և Իրանի կանոնավոր բանակի միջև երկպառակություն ու թշնամություն սերմանելու հետ: Ի՞նչն է զարմանալի. նույնիսկ Հայաստանում որոշ սոցցանցերի արևմտամետ օգտատերեր իրար հետ շփվելիս բերաններից թռցնում էին, թե շուտով բանակային սպաները կտապալեն այաթոլահին, ԻՀՊԿ-ը կճնշեն և այլն: Անմիջապես ասենք, որ անցյալում, երբ բանակի և ԻՀՊԿ-ի միջև սուր վեճեր էին բռնկվում, բայց ոչ բախումներ. հիմնականում խոսքն այն մասին էր, թե Սադամի նկատմամբ հաղթանակում ում վաստակն է ավելի մեծ եղել, և հետևաբար, ով է ավելի նվիրված Իսլամական հեղափոխության արժեքներին: Այդ վեճերը հաղթահարելու համար ժամանակին այաթոլահ Խամենեին հատուկ պաշտոն էր ստեղծել՝ երկրի բոլոր զինված ուժերի հրամանատար: Երկար տարիներ այդ պաշտոնը գլխավորել է իրանա-իրաքյան պատերազմի վաստակավոր մասնակից, գեներալ-մայոր Սեյեդ Հասան Ֆիրուզաբադին, որը բավարարում էր բոլորին՝ և բանակին, և՛ ԻՀՊԿ-ին, և՛ հոգևորականությանը, և՛ քաղաքական շրջանակներին:
