Հակահայկական բանաձևերի երկատված «ճակատագիրը» նմանապես երկփեղկված, մեզ բնորոշ՝ մի ծայրահեղությունից դեպի մյուսը սուրացող գնահատականների տեղիք է տվել:
Եվրոպայի խորհրդի Խորհրդարանական վեհաժողովում, լրահոսային բառամթերքով ասված, ԵԽԽՎ ձմեռային նստաշրջանի երեկվա նիստում նախկին պատգամավոր և ընդգծված ադրբեջանամետ դիրքերում գտնվող Ուոլթերի կազմած «զեկույցի» չընդունվելու վրա սևեռվելով, առանձին գործիչներ, վերլուծաբաններ և խնդրից տեղյակ շրջանակներ կիրառում են «հաղթանակ» բառը:
Ի հակառակ նրանց, մի այլ խումբ գործիչներ, շրջանակներ և անհատներ, մատնացույց անելով Միլիցա Մարկովիչի կազմած մյուս հակահայկական «զեկույցն» ու դրա՝ ԵԽԽՎ բանաձևի տեսքով ընդունվելը, գործածում են «ձախողում», «պարտություն» և նման այլ բառեր:
Հիմա սա հաղթանա՞կ էր, թե՞ ձախողում: Դժվար հարց է թվում, այնպես չէ՞:
Հա, չմոռանանք, որ հարցի արծարծումները և կատարվածի վերաբերյալ գնահատականների մի մեծ մասը, էլի ինչպես մեզ բնորոշ է, հուզական ընկալումներ են արտացոլում: Մինչդեռ այստեղ սառը հետևություններ են պետք, ո՛չ հույզեր կամ փաստերի «հարմարեցմամբ» ինչ-ինչ դրսևորումներ:
Ի՞նչ ունեինք ելակետում՝ այս բանաձևերի հետ կապված: Եվ ի՞նչ ունեցանք կամ չունեցանք հանրագումարում:
Ունեինք իրավիճակ, երբ ԵԽԽՎ համապատասխան ենթակառույցներով «անցավ» միանգամից երկու հակահայկական «զեկույց»: Այդ «զեկույցները» մտան վեհաժողովի օրակարգ: Ընդամենը մեկ, մեկուկես ամիս առաջ շատ-շատերը վստահ էին, որ երկու զեկույցն էլ գրեթե անխոչընդոտ ընդունվելու են՝ վերածվելով ԵԽԽՎ բանաձևերի, որոնցում Հայաստանը նշված է որպես օկուպանտ:
Չոր փաստն այն է, որ դրանցից մեկը չընդունվեց, մյուսն ընդունվեց:
Սա, իհարկե, հաղթանակ չես համարի: Բայց միարժեքորեն պնդել, թե կատարվածը ձախողում էր, ֆիասկո էր ու էլի նման մի ինչ-որ բան, կարծում եմ, նույնպես արդարացի չի լինի լինի:
Այո, Մարկովիչի «ջրամբարային» զեկույցի ընդունվելը հստակ մինուս է, քանզի ամեն դեպքում Ադրբեջանը ծախսի մի մասը «հանեց»՝ ստանալով ԵԽԽՎ բանաձև, որտեղ Հայաստանը նշվում է որպես օկուպանտ երկիր: Այո, այս՝ մեծ հաշվով գործնական կամ կիրառական որևէ արժեք չունեցող բանաձևը հակառակորդը դեռ տարբեր առիթներով կարծարծի քարոզչական ու արտաքին-քաղաքական զանազան հարթակներում: Բայց ընտրողաբար երկուսից մեկը վերցնելն ու հենց դրա վրա խարսխվելով ասելը՝ «պարտություն», կրկնում եմ, օբյեկտիվ չէ այն առումով, եթե խնդրահարույց «զեկույցներն» ու դրանց ընդունվել-չընդունվելը դիտարկենք որպես ամբողջական գործընթացի դրսևորում:
Բա ի՞նչ է, ոչ-ոքի՞ է: Մի՞թե սա ինչ-որ մարզական մրցում է, որ նման բան ասենք:
Այս և այսօրինակ հարցերն ու դրանց շուրջ թունդ վիճաբանությունները թողնելով քարոզիչներին, քաղաքական գործիչներին ու վերլուծաբաններին՝ փորձեմ, այնուհանդերձ, կենտրոնանալ հետևությունների վրա:
Հետևություն 1. Տեղի ունեցածը ցույց տվեց, որ ինչքան էլ խոսվի Ադրբեջանի «խավիարային դիվանագիտության», եվրոպական ու միջազգային կարևոր կառույցներում նավթադոլարներ «թափելով»՝ այսպես ասած «պաչկաներով» կողմնակիցներ կամ իրենց ձեռնտու թեզերը բարձրաձայնող ու պաշտպանող ծախու արարածներ ձեռք բերելու հնարավորության մասին, այնպես չէ, որ Հայաստանը և հայությունը դրան հակադրելու ոչինչ չունեն:
Հետևություն 1.1 Հետևաբար, հաշվի առնելով հակառակորդի վերոհիշյալ ու նաև «ոչ խավիարային» հնարավորությունները (դե, օրինակ, ասենք՝ հո Թուրքիայի կամ Ալբանիայի ներկայացուցիչների՞ն էլ չեն կաշառում), պետք է մերոնք կենտրոնանան մեր հնարավորությունների վրա: Կարճ ասած՝ աշխատել ու պայքարել է պետք, այլ ոչ թե «ձեռքերը թափ տալ», իբր՝ ոչինչ չենք կարող անել:
Հետևություն 2. Մեր պատվիրակությունը և ոչ միայն պատվիրակությունը, այլև բոլորս նման հարցերում իրար մեջ բաժանելու բան չպիտի ունենանք և պետք է գործենք միասնական՝ որպես մեկ ամբողջություն: Մի բան, որի օրինակը կամ ցանկալիի նախանշանները տեսանք այս օրերին: Նկատի ունեմ, որ իշխանությունների հանդեպ կտրականա-ընդդիմադիր դիրքավորված ՀԱԿ ներկայացուցիչը նամակով դիմեց ԵԽԽՎ խմբերից մեկին՝ բացատրելով ու կոչ անելով դեմ քվեարկել ներկայացված հակահայ «զեկույցներին»: Ճիշտ է, այդ նույն խմբի իսպանացի պատգամավորը (նույնպես հայտնի ադրբեջանամետ), թերևս, ամենից վատ ելույթն ունեցավ, բայց տվյալ դեպքում գնահատելին հայ գործչի մոտեցումն է:
Հետևություն 2.2 Արտաքին-քաղաքական հարթակներում և միջազգային կառույցներում համատեղված ջանքը որոշակի արդյունք տալիս է: Այս պարագայում նկատի ունեմ, որ Ուոլթերի «զեկույցի» տապալումը կամ դրա դեմն առնելն արդյունք էր ոչ միայն ԵԽԽՎ-ում Հայաստանի պատվիրակության միասնական դիրքորոշման ու աշխատանքի, այլև՝ ՀՀ դիվանագիտական կորպուսի, առանձին պետական գործիչների, մի շարք անհատների, բնականաբար՝ Սփյուռքի կառույցների համատեղ ջանքի:
Հետևություն 2.2.1 Պետք է ոչ միայն արձագանքել, այսպես ասած՝ «հրդեհը մարելու» տարբերակով, այլ մշակել և իրականացնել գործողությունների կոնկրետ ծրագիր՝ ընդհանուր ներուժի հնարավորինս արդյունավետ օգտագործմամբ:
Վերջին հաշվով, ամենալավ պաշտպանությունը հարձակումն է: Իսկ նման հարթակներում Հայաստանը գրեթե երբեք հարձակվողի դերում չէ, մինչդեռ դրա հակառակորդը նման հնարավորություն տվող բացթողումներ ունենում է:
Հարկավ, էլի հետևություններ ու եզրակացություններ կարելի է անել, բայց դե դա էլ թողնենք արհեստավարժ վերլուծաբաններին և փորձագետներին:
Կայքում տեղ գտած մտքերն ու տեսակետները հեղինակի սեփականությունն են և կարող են չհամընկնել BlogNews.am-ի խմբագրության տեսակետների հետ:
print Տպել