Վահան Խաչատրյան. «Ժամանակը ցույց տվեց, որ շատ ավելի շատ մարդիկ են ուզում օգտվել իմ հագուստներից»

BlogNews.am–ը շարունակում է խոսել նորաձևության մասին ինչպես այդ ոլորտում նոր քայլեր անող, այնպես էլ արդեն կայացած դիզայներների հետ: Վահան Խաչատրյանի հետ հարցազրույցը լի էր բացահայտումներով:

- Ողջույն, Վահան, Դուք Հայաստանի առաջատար դիզայներներից եք, իսկ մենք որոշել ենք հաճախ գրել նորաձևության ոլորտի մասին և հարցազրույցներ անել դիզայներների հետ: Ըստ Ձեզ՝ ֆեյշն ժուռնալիստիկայում, որտեղ ունենք շատ բացեր, ո՞րն է մեր հիմնական խնդիրը, և արդյո՞ք հետևում եք նորություններին։

- Եթե անկեղծ լինեմ, հիմա չեմ հետևում. 2004 թվականին ամսագրային բիզնեսը ծաղկում էր Հայաստանում, կային ամսագրեր, որոնք իրոք որակով էին, չկար էջ լցնելու խնդիր, և կային լրագրողներ, ովքեր որակյալ նյութեր էին պատրաստում: Այդ ժամանակ ես ինքս էլ էի աշխատում ամսագրերի համար, համագործակցում էի և մինչև հիմա էլ փորձում եմ ինչ-որ կերպ կապս պահել «Էլ Սթայլ» ամսագրի հետ, բայց նրանց մոտ էլ անկում եմ տեսնում, չնայած որ իմ ընկերներն են: Այն ժամանակ կային լրագրողներ, ովքեր հասկանում էին նորաձևությունից, և նրանց նյութերը համացանցից վերցրած copy-past չէին: Ցավալի է, բայց այս ասպարեզը մեզ մոտ անկում է ապրում:  

- Նայած, թե Դուք նորաձևություն ասելով ինչ եք հասկանում, չկա նորաձևության ինդուստրիա: Դա մի մեխանիզմ է, որը որոշ երկրներում կա, իսկ որշներում չկա: Հայաստանում կան անհատներ, ովքեր փորձում են նորաձևությամբ զբաղվել, ամեն մեկն իր պատկերացմամբ, ցավոք սրտի կան նաև մարդիկ, ովքեր չպետք է լինեն այս հարթակի վրա, բայց դե ժամանակը մաղում է նրանց: Իսկ ինդուստրիա, իրոք, չկա:

- Վահան, Դուք բացել եք «BIAYNI» խանութ-սրահը, որտեղ Ձեր հիմնական հավաքածուները չեք ներկայացնում, ո՞րն է պատճառը, որ չեք բացում մի խանութ, որտեղ կներկայացվեն Ձեր հիմնական հավաքածուները: Ինչո՞ւ որոշեցիք, որ այդ խանութում պետք է լինեն առօրյա հագուստներ:

- Քանի որ կար դրա պահանջարկը, և բոլորը նեղվում էին, որ իմ հագուստները հասանելի չեն շատերի համար, բացվեց «BIAYNI»-ն: Ժամանակը ցույց տվեց, որ շատ ավելի շատ մարդիկ են ուզում օգտվել իմ հագուստներից: Իմ ատելիեի ներսում ստեղծվում են հագուստներ, որոնց վրա մենք աշխատում ենք ամիսներով, դրանք լրիվ այլ են, իսկ այն, ինչ պետք էր անել լայն հասարակության համար, պետք է լիներ նախևառաջ հասանելի և ավելի երիտասարդական: Իմ կարծիքով՝ նորաձև հագնվել ձգտում են երիտասարդ աղջիկները, և ես փորձեցի անել այն, ինչի պակասը Երևանում կա: Ես շեշտը դրել եմ վառ գույների վրա, մենք վերցրեցինք հայ ժամանակակից աղջկա կերպարը` Քիմ Քարդաշյանին, ով գուցե ոչ բոլորին է դուր գալիս, բայց աշխարհի գրեթե բոլոր աղջիկերը փորձում են նմանվել նրան: Գիտե՞ք՝ անհնար է, որ այդ հագուստներն ինչ-որ մեկը փողոցում տեսնի և չիմանա, որ դա Վահան Խաչատրյան բրենդն է:  

- Մինչև հիմա իմ հագուստը նեղ շրջապատում էին տեսնում, և մարդիկ այն ճանաչում էին: Իհարկե այն, ինչ ես անում եմ «BIAYNI»-ում, այլ է, ավելի շուտ՝ երկրորդ գիծ է, ինչպես ընդունված է ասել: Ատելիեում լուրջ և ավելի կանացի հագուստներ են ստեղծվում, իսկ «BIAYNI»-ում ներկայացված են երիտասարդական, գունավոր հագուստներ: Դա կարծես իմ մեկ ուրիշ կողմն է, որը ես չէի կարողանում ցույց տալ:

- Գնային քաղաքականությունը մենք չենք քննարկում, քանի որ այն մարդիկ, ովքեր մտնում են մեզ մոտ՝ հագուստ գնելու, գներից տեղյակ են, և ոչ մի պատահական մարդ անակնկալի չի գալիս։ Եթե մարդիկ եկել են այստեղ, ապա պատրաստ են վճարել: Ոչ բոլոր վերարկուներն արժեն մեկ միլիոն, հարսանյաց զգեստներ կան՝ շատ ավելի թանկ, շատ ավելի մատչելի, դա կախված է աշխատանքից, կտորներից, այսինքն՝ այն վերարկուները, որոնք պահանջում են երկար աշխատանք, այնպիսի նմուշներ են, որոնք կարելի է տանել տուն, պահել որպես արվեստի գործ, քանի որ դրանք չեն հնանալու, դրանց վրա արված աշխատանքը չի արժեզրկվելու: Ես ուրախ եմ, որ կան մարդիկ, ովքեր գնահատում են այդ աշխատանքը, իսկ այն, որ իմ հագուստները մինչև հիմա եղել են ոչ հասանելի, պատճառներից մեկն է, որ բացեցի «BIAYNI» խանութը: Ատելիե գալը, միևնույն է, շատերի համար մնալու է անհասանելի, բայց դա հատուկ չի արվել, ամբողջ աշխարհում ընդունված ֆորմատ է ատելիեն որպես եզակի նմուշների, պատվերների համար պահելը:

- Գիտե՞ք՝ անհատական խանութ բացելը դրսում բավականին լուրջ քայլ է, Արևիկի դեպքում գիտեմ, որ նա էլ մասայական արտադրություն չունի, այն, ինչ այստեղ է վաճառում, այդ նմուշներից տանում է: Կարծում եմ` դա իրոք գովելի է: Այդպիսի խանութներ բացելու առաջարկներ շատ հաճախ եմ ստանում, մանավանդ՝ ես շատ հայ հաճախորդներ ունեմ Ռուսաստանից, ովքեր միշտ ասում են՝ երբ ես գալու, մենք ենք անընդհատ գալիս քո մոտ: Ես գտնում եմ, որ այս պահին դա ինձ անհրաժեշտ չէ: Իմ հագուստները վաճառվում են Երևանի «Վիա Արտիստ» խանութ-սրահում և Իտալիայի ևս յոթ խանութներում: Երբ իմ հագուստները կախում են շատ հայտնի միջազգային բրենդների կողքին, արդեն նշանակում է, որ գնահատում են թե՛ որակը, թե՛ ճաշակը:

- Գիտե՞ք՝ պետք չէ վատ ընդունել այդ փաստը, որ Շրջանայինի խանութներից օգտվում են դիզայներները, մենք էլ, եթե հարկ է լինում, օգտվում ենք: Ճիշտ է՝ այդ կտորները բերվում են Չինաստանից, Դուբայից, Թուրքիայից, բայց, վերջիվերջո, կան բաներ, որոնք որակյալ են: Խոսքն ավելի յուրահատուկ կտորների մասին է, որոնք Հայաստանի պայմաններում անհնար է գտնել, մեր ցուցադրության ժամանակ ոչ մի պատահական կտոր չի լինում, մեզ մոտ բոլորը պրինտներ են, որոնք ամիսներով գրաֆիկական դիզայների հետ մշակում ենք, հետո ուղարկում ենք Իտալիա, ես էլ տարվա մեջ երկու անգամ մեկնում եմ Իտալիա՝ մեր գործերով, այնտեղ էլ բոլոր կտորներն ընտրում ենք, որոշում ենք՝ որ զգեստի վրա որ պրինտը կնայվի: Այդ առումով ես հանգիստ եմ. ոչ մի դիզայներ, լինի Հայաստանում, թե Հայաստանից դուրս, չի օգտվում այդ կտորներից, որովհետև դրանք մերն են: Այսքանից հետո վերադառնանք այն հարցին, թե ինչու է հագուստն այդքան թանկ, քանի որ այդ բոլոր կապերը, գնալ-գալը, որը նպաստում է հագուստի որակին, նաև ծախս է, ու պետք չէ ասել, որ հագուստը միայն կտորի, թելի և դերձակի գինն է։ Այն ամենը, ինչ ներդրվում է, գումար է պահանջում, և այդ գումարը մենք հետ ենք ստանում հենց մեր հաճախորդից:

- Վերջերս Դուք մասնակցում էիք «Mercedes-Benz Kiev Fashion Days»-ին, որը հետսովետական երկրների ամենահեղինակավոր ֆեյշն վիքերից մեկն է: Ինչպե՞ս եք կարողացել հայտնվել այնտեղ, ի՞նչ հաջողություններ ունեք:

- «Mercedes-Benz Kiev Fashion Days»-ին ես արդեն երկրորդ սեզոնն է, ինչ մասնակցում եմ, փետրվարին կրկին մասնակցելու եմ: Շատ լավ կազմակերպված և պրոֆեսիոնալ հարթակ է, ասեմ, որ «Mercedes-Benz Kiev Fashion Days»-ին մասնակցել եմ հենց կազմակերպիչների առաջարկով: Դարյա Շապովալովան փորձում է այն դնել այսօրվա հայտնի նորաձևության շաբաթների շարքում, նա բավականին հայտնի դեմք է նորաձևության աշխարհում: Դարյայի հետ ծանոթացել ենք պատահաբար, Ֆլորենցիայում, խոսակցություն գնաց, որ ուզում եմ դրսում ներկայացնել իմ հագուստները, նա էլ ասաց, որ երիտասարդ սկսնակ դիզայներների համար նրանք ունեն առանձին մրցույթ, որտեղ խմբակային ցուցադրություններ են, բայց ես այդ կատեգորիայից դուրս եմ եկել, քանի որ ես անում եմ իմ անհատական մեծ ցուցադրությունները: Դրանից հետո մեկ տարի անց հանդիպեցինք Միլանում, որտեղ ես ցուցահանդեսի էի մասնակցում և ներկայացնում էի իմ հայկական հավաքածուն, այդ ժամանակ նա ասաց` «Դու պիտի արդեն գաս Կիև»: Նրանց հիմնական ծրագրին 10 դիզայներ է մասնակցում, միայն ես էի արտերկրից: Այդ ցուցադրությանը գալիս են միջազգային մամուլից բավականին կարևոր դեմքեր` «Vogue Ukraine», «l՛officiel»-ը, և դու լսում ես նրանց գնահատականը:

 

- Երբ ես հետևում էի Ձեր ցուցադրությանը, տեսա, որ «Vogue Ukraine»-ն, տեղադրելով Ձեր հագուստներից մեկը, արել էր հետևյալ մեկնաբանությունը` «армянская трактовка Дольче and Gabbana»: Ինչպե՞ս կմեկնաբանեք այն, որ նրանց երկրում ներկայացնում էիք Ձեր հավաքածուն և ստացաք նման արձագանք:

- Գիտե՞ք՝ ինչ. ես միշտ փորձում եմ տեսնել մեդալի հակառակ կողմը, ես աշխատելու ժամանակ շատ լավ գիտակցում եմ, որ համեմատությունները լինելու են, որովհետև ոչ մեկն այսօր հեծանիվ չի հորինում, բայց ես շատ լավ գիտեմ՝ ինչ է նշանակում գրագողությունը, դրա համար երբ հավաքածուն անում էինք, շատ մեծ էր ռիսկ, որ թեմայով կնմանվեր, իսկ ես իսպանական թեման էի ընտրել: Հավատացեք` պրինտները պատրաստելու ժամանակ ես գրաֆիկական դիզայներին ասում էի՝ այն ամենը, ինչ նրանց մոտ կա, հանկարծ մեզ մոտ չլինի: Միևնույն է, վերջում նման եղան, քանի որ իսպանական ոճ էր, բայց այդ գնահատականը ես ընդունում եմ որպես կոմպլիմենտ: Նույն «Vogue»-ի խմբագիրը, որ դրա մասին գրել էր, բնականաբար հետևել էր և ծանոթ է ներքին խոհանոցին: Նման է գուցե, բայց ոչ թե նրա համար, որ գրագողություն է, այլ որովհետև աղբյուրը և ոգեշնչման թեման նույն է: Գիտե՞ք՝ միշտ էլ համեմատում են, անգամ համաշխարհային դիզայներներին են իրար հետ համեմատում, բայց մենք բոլորս էլ պտտվում ենք պահանջարկի և մեր մոլորակի շուրջ:

- Բնականաբար, չէ՞ որ սա շատ լուրջ բիզնես է, և դու մեկնաբանում ես քո ունեցած իրականությունը քո ձևով: Ես դեմ չեմ հայկական յուրահատկությանը, բայց մինչև վերջերս բոլոր դիզայներներն իրենց պարտքն էին համարում կարպետից հագուստներ կարել, որպեսզի տարբերվեն, բայց ոչ ոք դա չէր կրում, որովհետև դա նորաձև չէր: Տարբերվելը միայն քիչ է, քանի որ հագուստը դեռ պետք է վաճառվի: Ցավոք, երբեմն քո ունեցած մտքի թռիչքը սահմանափակվում է:

- Ոչ իհարկե, բոլոր աքսեսուարները տարբեր դիզայներներից են: Այն, ինչ խանութում ներկայացված է, պարզապես խանութն ավելի հարստացնելու համար է, իսկ դրանք մենք պատվիրում ենք: Վերջերս Աննա Դելառուսոն իր ինստագրամյան էջում հենց նույն բրենդի զարդերն էր տեղադրել, ես ռիփոսթ արեցի, որ մարդիկ տեսնեն, որ դա դրսում բավականին հայտնի բրենդ է և մեզ մոտ էլ է ներկայացված:

- Գիտե՞ք, խնդիր, որպես այդպիսին, ստեղծվեց համացանցի պատճառով, որովհետև դա կարող էր մնալ մեր ֆեյսբուքում և դուրս չգալ, ով սխալ էր, իր սխալը հասկանար, ու դա կանխվեր: Լուծվելու կամ չլուծվելու հարց չկար, ճիշտ է՝ դրանից հետո մեր հարաբերությունները սրվեցին, բայց չենք նստել, բան պարզաբանել: Եթե ինչ-որ տեղ իրար տեսնում ենք, պարզապես բարևում ենք: Սուտ կլինի, եթե ասեմ, որ մյուս դիզայներների հետ մտերիմ եմ, կարծում եմ՝ մյուսներն էլ իրար հետ մտերիմ չեն, բայց ընդհանուր միջոցառումներին, ժողովներին պրոֆեսիոնալ առումով, իհարկե, շփվում ենք:

- Իսկ լինո՞ւմ է, որ զանգեք ինչ-որ դիզայների և ասեք՝ ապրես, լավ հավաքածու էիր արել։

- Ոչ, ես ձևական բաներ չեմ սիրում: Ասեմ, որ նորաձևության բոլոր ցուցադրություններին ինձ միշտ հրավիրում են, իսկ ես միշտ չեմ գնում: Ասում են` գոռոզ եմ, որ չեմ գնում, բայց ես գտնում եմ, որ գնալն ու այնտեղ նստելն առնվազն ձևականություն կլինի իմ կողմից: Եթե դա լինի ինձ մտերիմ մարդ, ես նրա համար կգնամ, բայց ուղղակի գնալու իմաստ չեմ գտնում: Օրինակ՝ Գևորգ Շադոյանն իմ ընկերն է, քանի որ մենք վաղուց ենք ծանոթ՝ մինչև նրա Հայաստան տեղափոխվելը: Մեր հարաբերությունները լրիվ այլ են, նա վերջերս զանգեց, ասաց, որ ուզում է՝ գնամ նրա ուսանողների հետ հանդիպման, դա լրիվ այլ բան է, բայց ձևականորեն մամուլի և այդ մարդու «աչքը մտնելու» համար գնալու և առաջին շարքում նստելու կարիք չկա: Դա իմ անձնական կարծիքն է, մյուսները գնում են ինչ-որ բան ցույց տալու համար, գուցե նրանք անկեղծ են: