Մի քանի օր առաջ ճոխ ասած դիզայներներ Վահան Խաչատրյանի և Դիանա Շատվերյանի միջև կոնֆլիկտ էր առաջացել մի հայտնի դիզայներական տան հավաքածուին պատկանող զգեստի շուրջ։ Փորձեմ վերականգնել դեպքերի ժամանակագրությունը։ Մեր թրաշով դիզայներ Վահանն առավոտյան իր ֆեյսբուքյան էջում մի զգեստի լուսանկար էր տեղադրել՝ մեղադրելով Դիանային իր հանճարեղ ստեղծագործությունը յուրացնելու մեջ։ Երևի թե թրաշով Վահանը մոռացել էր, որ 21-րդ դարում նման մերկապարանոց մեղադրանքն ի վերջո իր դեմ է աշխատելու։ Մինչ Դիանան հանդես գար պատասխանով, հետաքրքրված անձիք արագի մեջ արդեն պարզել էին, որ այդ զգեստն ամենևին էլ Վահանի մտքի փայլատակումը չի և պատկանում է բավականին հայտնի դիզայներ Զուհայր Մուրադի (Zuhair Murad) հավաքածուին։ Դիանան այս պարագայում շատ ավելի շահեկան դիրքում հանդես եկավ և անմիջապես իր ֆեյսբուքյան էջում տեղադրեց հենց Զուհայրի հեղինակած զգեստի լուսանկարը։
Ի վերջո պարզվեց, որ կռիվը ոչ թե գաղափարի շուրջ է, այլ դասական կլիենտ փախցնոցու։ Նրբաճաշակ և ազնիվ, միայն «սեփական» զգեստներ «արտադրող» թրաշով Վահանը զայրացել էր, որովհետև զգեստի կլիենտը զգեստը պատվիրել էր Դիանայի մոտ, որը մոտ 200 դոլար ավելի էժան էր զգեստի պատվերը ընդունել, քան մի քանի օր առաջ դա արել էր Վահանը։ Բանից պարզվում է, որ Վահանը, որը ավելի շուտ էր գողացել տվյալ զգեստի գաղափարը, մտածել էր, որ այդ զգեստի հեղինակային իրավունքներն արդեն իրեն են պատկանում և, վիրավորված Դիանայի քայլից, ղզիկավարի քայլերի էր դիմել։ Դիանան էլ իր հերթին բացահայտեց, որ աշխատել է «փողին մուննաթ» տրամաբանությամբ, և կլորիկ գումարով, ինչպես կասեին մեր սիրելի սերիալ արտատպողները, այսինքն՝ քոփի փաստ անողները, հայաֆիկացրել էր հայտնի դիզայների հեղինակային աշխատանքը։ Այսինքն թե՝ մեր տաղանդավոր դիզայներները կամաց-կամաց մասնագիտանում են խալխի արտադրանքի յուրացմամբ և համեստի մեջ՝ որպես սեփական դիզայներական տան արտադրանք ներկայացնելու մեջ։ Բոլորիս էլ պարզ է, որ, եթե թրաշով դիզայների ղզիկությունը չլիներ, շատերս կմտածեինք, որ տվյալ զգեստը հենց նրանց ստեղծագործությունն է։
Գաղտնիք չէ նաև, որ տեղական դիզայների ծառայություններից, որպես կանոն, օգտվում են 20 տոկոս սկզբունքային և 80 տոկոս քաղքենի մասսան։ Մեր դիզայների զգեստների իրական ինքնարժեքը՝ կտորներով, զռթիկ-փռթիկներով կարելով և անգամ ֆբ էջում տարածելով՝ հազիվ մի 40000 արժենա, բայց քաղքենի մասսան այն սիրահոժար կամքով գնում է 1200-1500 դոլարով այնպես, ինչպես և գնում է Երևանյան բուդկաներից, վայ կներեք՝ բուծիկներից հանրահայտ բրենդների թուրքական պատենտ մոդելները նույնպիսի չհիմնավորված թանկ գներով։ Քանի այդ մասսան կա, մեր դիզայներների քեֆին քեֆ չի հասնի, ու նրանք կշարունակեն «սեփական» և գողացած ստեղծագործությունները սաղացնել նրանց վրա։
Հիմա հարց մեր թրաշով Վահանին. իմ ընկերներից շատերը թրաշ են պահում։ Կարո՞ղ է մի օր առավոտ էլ նրանց մեղադրես ու ասես, որ թրաշի հեղինակային իրավունքները քեզ են պատկանում։
