Tert.am-ը գրում է.
Այսօր՝ փետրվարի 13-ի երեկոյան բոլոր այն ընտանիքները, որոնք նորապսակներ ունեն, իրենց բակում Տրնդեզի կամ Տյառնընդառաջի կրակը կվառեն և կցատկեն վրայով, ինչպես հազարամյակներ առաջ վառել ու ցատկել են իրենց նախնինները։ Tert.am-ի հետ զրույցում ազգագրագետ Արմենուհի Ստեփանյանը ներկայացրեց տոնի հեթանոսական և ապա քրիստոնական ձևափոխված տարբերակները և նշեց, որ Տրնդեզի ծիսական մասից հիմնականում պահպանվել է խարույկավառությունը, երբ մարդիկ, ցատկելով կրակի վրայից, հույս ունեն, որ կազատվեն չարից ու հիվանդություններից:
Ըստ ազգագրագետի՝ ժողովրդի մեջ տարածված է այն տեսակետը, որ Տրնդեզը բնության զարթոնքն էր խորհրդանշում, որ ժամանակն է՝ ձմեռը տեղը զիջի գարնանը: Այլ կերպ ասում են, որ «Տրնդեզը ձմռան մեջքը կոտրում է»։
Արմենուհի Ստեփանյանը նշեց, որ տրնդեզը հեթանոս հայերը նշել են որպես գիտության և դպրության աստված Տիրի, նաև արևի և ռազմի աստված Վահագնի տոն, որի ամենատարածված բաղադրիչն է եղել խարույկը, ինչն էլ պահպանվել է մինչ օրս։
«Տոնի անվանումը Տյառնընդառաջ է, ժողովուրդն է Տրնդեզ կոչում, և նշանակում է «գնալ Տիրոջն ընդառաջ»: Ըստ Ղուկասի Ավետարանի, երբ լրանում է Հիսուսի ծննդյան 40 օրը, Մարիամն ու Հովսեփը նրան տանում են Երուսաղեմի տաճար։ Նրանց ընդառաջ է գալիս Սիմեոն ծերունին, ով Աստծուց խնդրել էր այնքան կյանքի տևողություն, մինչև տեսնի Մեսիային, այսինքն՝ Աստծու որդուն»,- քրիստոնեական տոնացույցին համապատասխանեցված մասը ներկայացրեց ազգագրագետը, ով նշեց, թե ժողովրդական տոնակատարությունը տեղի է ունեում 13-ի երեկոյան։
Ամբողջական հոդվածը կարող եք կարդալ այստեղ
