Մի աղվեսիկ կար: Ձորում էր ապրում, դրա համար Ձորի աղվես էին ասում: Սա հավի միս շատ էր սիրում: Դե, հավն էլ, գիտեք՝ որտեղ է լինում՝ գյուղում, որ խորխորատի շարունակությունն էր: Էս շատակեր, նրբաքիմք աղվեսիկի պատճառով թռչուն համարյա չէր մնացել, ու գյուղացիք, հատկապես կանայք, գնացին որսորդի դուռը, թե մի ճար արա: Սա թակարդ ուներ: Յուղեց, մի կտոր ճարպ թղթում փաթաթած՝ իրիկնադեմին գնաց ձորաբերանը, տներից հեռու: Ձյունը մի կողմ տարավ, ճարպը հարմարեցրեց թակարդին, ամրացրեց ու ձյունով երկաթի հատվածը ծածկելուց, գազփշով տրորածը լավ հարթելուց հետո՝ ոտնատեղերը խառնելով, կորցնելով՝ ետ եկավ:
Մութը լրիվ վրա տվեց, աստղերը ելան: Բնից գլուխը հանեց և աղվեսիկը: Լուռ էր ու թեթև լուսնկա, իսկը հավ թռցնելու գիշեր: Գյուղի ճամփան բռնած՝ հուշիկ գնում էր, մեկ էլ անուշ հոտ ընկավ քիթը:
-Էս ի՞նչ հոտ է,-ինքն իրեն ասաց:
Հետո, երբ բուրմունքը չկտրվեց, հավելեց.
-Միսն ո՞վ է թողել ճամփին:
Զգույշ մոտեցավ: Շրթունքները դիպել, չէին դիպել, մի բան շրխկալով՝ ոտքն աքցանեց: Ցատկ արեց մի կողմ, չկարողացավ, ավելի ուժգին նետվեց այս անգամ հակառակ կողմի վրա… Զարհուրելի բանը պոկվեց ձյունից, կախ ընկավ ոտքից: Այդպես թակարդը քարշ տալով՝ կաղին տալով էլ դարձավ ձոր: Նստեց մի քարի, ջանաց ատամներով, ազատ թաթով պոկել մետաղը: Չստացվեց: Ջղայնացած, զայրույթից ուժ առած ու հետևանքի մասին ամնեևին չմտածելով՝ ժանիքներով կրծեց, կտրեց թաթիկը:
Շուրջբոլորը կարմիր էր: Աղվեսիկը վիրաբույժ չէր, արյան դեմն առնելու համար ձեռքի տակ լեզվից զատ ոչինչ չուներ: Լիզեց, ցավից արցունք կաթեցնելով թարմ վերքին, այնքան լպստեց, մինչև դադարեց արյան հոսքը: Լավ է՝ մութ էր, թե չէ վարդագույն մսի, ճերմակ ոսկորի տեսքից կզարհուրեր:
Խեղճ աղվեսիկ: Գրեթե ուշակորույս հասավ որջը, մի կերպ խցկվեց ու մի շաբաթ դուրս չեկավ: Բախտից գիշերն ամպերը խտացան, ծրարեցին լուսինը, աստղերը, և ձյուն տեղաց, ծածկեց հետքերը:
Առավոտյան որսորդը գնաց տեսնելու՝ թակարդում աղվես կա՞, ընկե՞լ է: Տեղանքը լավ գիտեր, ուստի դժվարություն չկրեց, համ էլ դահուկներով էր: Սակայն… Այ քեզ բան. ո՛չ թակարդ կար, ո՛չ աղվես: Փորձեց նոր նստած ձյան շերտի տակ որոնել հետքերը, մինչև Մեծ քար հասավ, նույնիսկ կոշիկով խառնշտորեց ձյունը, արյան ցփոնքը նկատեց, դեմ առավ թակարդում մնացած թաթին, բայց ավելին չհաջողվեց: Իբրև սփոփանք ու պատմածը հաստատող փաստ, ուսապարկը խոթելով արյունոտ գտածոն, դարձավ գյուղ:
Պատմությունը բերնեբերան շրջեց, մեծ ու փոքր իմացան, ու գյուղացիք փոխեցին աղվեսիկի անունը, հիմա Կաղ աղվես էին ասում: Կարծիք եղավ, թե գազանիկը սատկել է, այլ վայր տեղափոխվել, բայց իրականում այդպես չէր:
Անոթի, ընդամենը բնի մուտքի մոտ եղած ձյունը բերանն առնելով, աղվեսիկը դիմացավ հինգ օր: Վեց, թե յոթերորդ օրը սովը նեղեց, ստիպված եղավ լքել կացարանը:
Ուտելիք կար միայն գյուղում: Ձյուների մեջ թաղվելով՝ ճամփի շատը՝ փորսող, հասավ այգի-բանջարանոցներին: Հևոց կար, աչքերի դեմ հաճախ սևանում էր, բնակավայրի ճրագները չէին երևում: Մոտեցավ առաջին տանը: Ուզեց ելնել գոմի տանիք, չկարողացավ: Պատի տակ աղբ կար կիտած: Գլուխը մտցրեց շեղջի մեջ. ոսկորի հոտ էր ընկել քիթը: Ավա՜ղ, թղթերի խշրտոցի պատճառով ականջը չորսաց շան մոտենալը: Շրջվեց, սակայն այլևս ուշ էր. մեկը հաչոցով մեջքի կողմից ցատկեց վրան: Ուղղությունն ահարկու գազանը փոքր-ինչ սխալ էր բռնել: Կփախչեր, երևի ազատվեր էլ, բայց անդամահատ ոտքը…
Վերջին ձայնը, որ հասավ ականջին, մարդ արարածի էր.
-Անար, մորթն ափսոս է, չգզես:
Արամ Հովհաննիսյան, «Ծաղկոց» շարքից, 2003: