Բզկտված ԱՐՑԱԽ. վերադառնալու´ ենք. Արտակ Զաքարյան

ՆՈՐ ՄԱՐԱՂԱ, գյուղ Արցախի Հանրապետության Մարտակերտի շրջանում, որը Նիկոլի և նրան կցված ազգադավ խունտայի շնորհիվ, ներկայումս ժամանակավորապես գտնվում է Ադրբեջանի «զինված ուժերի» վերահսկողության ներքո։

Գյուղը գտնվում է հանրապետության արևելյան հատվածում։ Շրջկենտրոն Մարտակերտից գտնվում է 17 կմ հեռավորության վրա, իսկ Ստեփանակերտից` 38 կմ հեռավորության վրա։ Համայնքի ընդհանուր տարածքը հարթավայրային է, ունի 1291.88 հա տարածք, որից 1103.94 հա գյուղատնտեսական նշանակություն, 77.7 հա անտառային հողեր։ Նոր Մարաղայի սահմանային գոտով հոսում է Խաչեն գետը։

Համայնքի տարածքում է գտնվում «Կամոյի» աղբյուրը։ Գյուղի տարածքում կան պատմամշակութային հուշարձաններ` դամբարաններ (մ.թ.ա. II-I հազ.):

Մինչև, Նիկոլի շնորհիվ Ադրբեջանի կողմից բռնազավթումը, համայնքի բնակչության թվաքանակը կազմում էր 529 մարդ, կար 170 տնտեսություն։ Բնակչությունը հիմնականում զբաղվում էր գյուղատնտեսությամբ`գլխավորապես անասնապահությամբ և հողագործությամբ։ Գյուղում գործում էր գյուղապետարան, բուժկետ, միջնակարգ դպրոց, որտեղ սովորում էր 70 աշակերտ։