1915 թվականին երիտասարդ հայ բժիշկը բուժել է թուրք աղջկա, ով բավականին հարուստ ու ազդեցիկ ընտանիքից էր: Որպես շնորհակալության նշան, թուրքը առաջարկեց հայ բժշկին ընդունել մահմեդականությունը և ամուսնանալ իր աղջկա հետ: Հայ բժիշկը, իհարկե մերժեց այդ առաջարկը: Ռուբենը ասում է, որ հավատափոխությունը ազգադավություն է: 

Այդ բժիշկը Ռուբեն Սևակն էր...

Ռուբեն Սևակը ծնվել է 1885 թվականի փետրվարի 15-ին, Կոնստանտնապոլսում: 1905 թվականին գերազանց ավարտելով Պերպեյանի միջնակարգ ուսումնական հաստատությունը, ուղևորվել է Շվեյցարիա, որտեղ 1905 թվականի աշնանը դարձել է Լոզանի համալսարանի ուսանող: 

Ուսանողի պոետական տաղանդն իրեն դրսևորեց լիցեյում ուսման տարիների ընթացքում: Շվեյցարիայում, քաղաքական, սոցիալական և, իհարկե, գեղագիտական նորարարությունների կենտրոններից մեկում, այս տաղանդը բացահայտվեց ավելի մեծ ուժով:

Երիտասարդի բանաստեղծություններում գրեթե կտրուկ անցում չկա Արևելքից Արևմուտք, և սա միայն իր շնորհիվ չէ: Փաստն այն է, որ Կոստանդնուպոլիսը, որը Թիֆլիսի հետ միասին, հայ մշակույթի ամենամեծ կենտրոնն էր, դարի սկզբին գտնվում էր երկու քաղաքակրթությունների հանգույցի մեջ: Դա հատկապես նկատելի էր տեղի հայ մտավորականության շրջանում: Ֆրանսերենի իմացությունը պարտադիր չէր, բայց այնքան անհրաժեշտ էր, որ Արևմտյան Հայաստանի գրեթե բոլոր գրողները տիրապետում էին դրան: Ձգտումը դեպի Եվրոպա հատկապես հստակ արտահայտվեց դարասկզբի արևմտահայ պոեզիայում:

Շվեյցարիայում գտնվելու առաջին իսկ օրերից 20-ամյա բանաստեղծը իրեն շատ լավ էր զգում օտար երկրում: Դա նրան չէր խանգարում, որպեսզի ինտեգրվի նոր միջավայրում ու ծաղկ տա իր բանաստեղծական կարերային: 

1910 թվականին ամուսնացավ Յաննի Ապելի հետ, ով  պրուսական գնդապետի արիստոկրատական ընտանիքից էր:

Երբ Յանիի ծնողները իմանում են Ռուբենի հետ սիրավեպի մասին, նրանք խնդրում են, որ աղջիկը վերադառնա Գերմանիա:

Բայց Յաննին և Ռուբենն ամուսնանում են Փարիզում: Շուտով նրանց առաջին երեխան է ծնվում ՝ Լեոն, իսկ երկու տարի անց նրանց դուստրը ՝ Շամիրամը:

Յանինը հետաքրքրված էր հայկական մշակույթով, և Սևակը օգնում էր նրան հայոց լեզու սովորելու հարցում: Ճանապարհորդելիս՝ Յաննին նամակներ է գրել կնոջը: 

Մի քանի ամիս անց ՝ 1915-ի ապրիլի 24-ին, երիտթուրքական կառավարությունը ձերբակալեց և տեղահանեց Կոստանդնուպոլսի հայ մտավորականության վերնախավին: Մշակույթի, գիտության և արվեստի ավելի քան երկու հազար աշխատող, պետական և կրոնական գործիչներ, անգամ խորհրդարանի անդամները գաղտնի դուրս հանվեցին մայրաքաղաքից և դաժանորեն սպանվեցին: Որոշ ժամանակ անց ՝ մայիսին, Սևակը նույնպես ձերբակալվեց: Նրան ուղարկել են Անատոլիայի Չանգիրի գյուղ, որտեղ արդեն տեղահանված հայերի մի մեծ խումբ կար: Ականատեսները ասում են, որ արտաքսման ժամանակ նա իրեն պահեց աներևակայելի խիզախ ՝ խրախուսելով ուրիշներին և մինչև վերջ հավատարիմ մնալով Հիպոկրատական երդմանը ...

Ստացվեց այնպես, որ նա ստիպված էր բուժել թուրք բարձրաստիճան պաշտոնյայի դստերը: Աղջիկը մահանում էր: Բժիշկը արեց հնարավոր ամեն ինչ հիվանդի կյանքը փրկելու համար: Նրա վիճակն ամեն օր բարելավվում էր, ավելին, նա սիրահարվում էր իր փրկչին: Աղջկա հայրը, ցանկանալով իր ձևով շնորհակալություն հայտնել, Սևակին ասաց.

-«Բժիշկ, դուք բոլորդ պետք է մահանաք, և ձեզանից ոչ մեկը չի կարող փրկվել: Բայց եթե Դուք ընդունեք մահմեդականությունը և իմ դստերը որպես կին վերցնեք, ես ձեզ կփրկեմ ...

Չնայած որ Սևակը ասաց, որ ինքը արդեն ամուսնացած է ու երկու երեխա ունի, աղջկա հայրը այդ փաստին վատ չվերաբերվեց և ասաց, որ դա իրենց մոտ նորմալ երևույթ է: 

1915 թվականի օգոստոսի 26-ի հինգշաբթի առավոտյան 5 հոգի կառքով ուղարկվում են դեպի մեկ այլ աքսորավայր՝ Այաշ: Կառքում ուղևորներից 3 հայտնի բանաստեղծներ են՝ Դանելի Վարուժան, Սիամանթո և Ռուբեն Սևակ: Ժամեր անց նրանք սպանվում են ամայի մի վայրում: Ասում են, որ թուրքերը սպանել են երիտասարդ Սևակին ամենավերջում: Նա տեսել է, թե ինչպես են մահանում իր աչքի առաջ հայրենակից ընկերները: 

Կայքում տեղ գտած մտքերն ու տեսակետները հեղինակի սեփականությունն են և կարող են չհամընկնել BlogNews.am-ի խմբագրության տեսակետների հետ:
print Տպել