Ուինսթոն Չերչիլ

Գայանե Ղարախանյան
Ավագ դպրոց-վարժարանի 11-րդ դասարան
Անհատական հետազոտական աշխատանք


Սըր Ուինսթոն Չերչիլ (ծնվել է 1874թ. նոյեմբերի 30-ին, մահացել՝ 1965թ. հունվարի 4-ին): Նա եղել է Նոբելյան մրցանակի դափնեկիր:


Պատանեկություն
Ուինսթոն Չերչիլը ծնվել է Մարլբորո հերցոգների Բլեինհեիմ պալատում։ Նրա հայրը՝ լորդ Ռենդոլֆ Սպենսեր Չերչիլը, ճանաչված քաղաքական գործիչ էր և Պահպանողական կուսակցության անդամ։ Ուիսթոնի մայրը՝ Ջեննի Ջերոմը, ամերիկյան հարուստ ձեռնարկատիրոջ դուստր էր։ Ինչպես ընդունված է շատ արիստոկրատ ընտանիքներում, դեռ մեկ տարեկանից Ուինսթոնի մասին հոգ էր տանում իր դայակը, ում նա սովորաբար «Պառավ կին» էր անվանում։ Ութ տարեկանում նա ընդունվում է Սենտ Ջորջ նախակրթական, որից հետո տեղափոխվում է Բրայտոն: 1886թ. նա թոքաբորբով է հիվանդանում, այդ ժամանակ նրա ծնողները որոշում են նրան ուղարկել Հարոու դպրոց։ Հարոու դպրոցում սովորելիս 1889 թ. Ուինսթոնին փոխադրում են հատուկ զինվորական թեքումով դասարան։ Պատանի Ուինսթոնը դպրոցում այն տասներկու աշակերտներից մեկն էր, որոնք կարողանում են հանձնել ավարտական քննությունները բոլոր առարկաներից, հատկապես նրա մոտ դիտվում է բարձր հետաքրքրություն պատմության հանդեպ, իսկ 1892 թ. նա սուսերամարտից դառնում է դպրոցի չեմպիոն։ 1893 թ. Ուիսթոն Չերչիլն ընդունվում է Սանդհարսթի Թագավորական ռազմական ակադեմիա: Մոտ մեկ տարի ակադեմիայում ուսանելուց հետո, 1895 փետրվարի 2-ին նաստանում է կրտսեր լեյտենանտի կոչում, նույն այդ տարում էլ նա կրում է երկու ծանր կորուստ՝ մահանում են նրա հայրը և սիրելի դայակը։

Երիտասարդ տարիներ
Զինվորական ուսումն ավարտելուց հետո Չերչիլը ծառայում է թագուհու անձնական 4-րդ գնդում, այնուհետև մոր աջակցությամբ մեկնում է Կուբա, որպես «Դեիլի գրաֆիկ» թերթի զինվորական թղթակից: Իսպանական բանակում գործուղման մեջ գտնվելու ժամանակ նա առաջին անգամ հայտնվում է կրակի գոտում, և նրա հոդվածներից հինգը տպագրվում են թերթում, որոնցից մի քանիսը՝ «Նյու Յորք Թայմս»-ում: Այդ թերթի համար ծառայելու ժամանակ Չերչիլը ստանում է «Կարմիր խաչ» մեդալ:
Կուբայում ծառայությունն ավարտեուց հետո Անգլիա վերադառնալու ճանապարհին նա առաջին անգամ լինում է ԱՄՆ-ում: Այնուհետև՝ 1896թ., նրա զորամասը ուղարկվում է Հնդկաստան՝ Բանգալոր: Այնտեղ նա շատ է կարդում, որի միջոցով էլ փորձում է լրացնել համալսարանական տարիների բացը: Որոշ ժամանակ անց զորամասային թիմում նա դառնում է Պոլո մականախաղի խաղացող: Մեկ տարի Բանգալորում ծառայելուց հետո նա ցանկանում է կռվել Հնդկաստանի հյուսիսում բրիտանական արշավախմբի կորպուսում, ովքեր այդ ժամանակ կռվում էին փուշթունական ցեղերի դեմ: Այդ ժամանակ էլ է նրան օգնում իր մայրը: Այստեղ նա աչքի է ընկնում իր քաջությամբ:
Մալականդից վերադառնալուց հետո Չերչիլը նորից դիմում է հրամանատարությանը՝ որպես զիվորական թղթակից Հյուսիսային Աֆրիկա գործուղվելու համար, սակայն նրան մերժում են, դրա համար նա դիմում է անձամբ վարչապետին՝ լորդ Ռոբերտ Սոլսբերիին:

1898 թվականին Չերչիլն ուղարկվում է Եգիպտոս, որտեղից էլ Սուդան՝ ճնշելու Մահդիականների ապստամբությունը: Այնտեղ նա նաև թղթակցում է «Մորնինգ փոստ» Լոնդոնյան օրաթերթին: Սուդանում ապստամբները բավական թվային գերակշռություն ունեին, մինչդեռ անգլո-եգիպտական բանակը սպառազինությամբ էր առավել: 1898թ. սեպտեմբերի 2-ին, Օմդուրմանի մոտ գլխավոր ճակատամարտին, մասնակցում է նաև Չերչիլը: Սուդանի գործողությունների մասին նա գրում է իր «Գետի պատերազմը» գիրքը: Սուդանից Չերչիլը վերադառնում է Հնդկաստան՝ համազգային մականախաղի մրցումներին մասնակցելու համար, որտեղից հաղթանակած վերադառնալուց հետո՝ 1899 թվականի մայիսի 5-ին, նա թողնում է ծառայությունը: 1899 թվականի հուլիսին պառլամենտի անդամ Ռոբերտ Ասքրոֆթն առաջարկում է Չերչիլին ներկայացնել իր թեկնածությունը առաջիկա ընտրություններին՝ որպես Պահպանողական կուսակցության թեկնածու: Չերչիլի առաջին քաղաքական փորձը հաջողությամբ չի պսակվում, ընտրություններում հաղթում է Լիբերալական կուսակցությունը: 1899թ. Աֆրիկայում Անգլո-բուռական երկրորդ պատերազմն է սկսվում, որի ժամանակ նա դիմում է «Մորնինգ փոստ» օրաթերթին, որը և շտապում է Չերչիլին այն ժամանակներում չլսված, մեծ գումար վճարել: Ընդունելով «Մորնինգ փոստ» թերթի առաջարկը՝ Չերչիլը հոկտեմբերի 18-ին՝ պատերազմի սկսվելուց երկու օր հետո, մեկնում է Աֆրիկա: Արդեն Աֆրիկայում, նոյեմբերի 15-ին, Չերչիլը զրահապատ գնացքով մեկնում է տեղանքի տեղազննության:
Գնացքը բուռերի կողմից հայտնաբերվում և հարձակման է ենթարկվում: Այդ ժանակ Չերչիլը երկաթգիծը մաքրելու գործընթացը իր ձեռքն է վերցնում: Սակայն երբ վերջացնում են, տեսնում են, որ կցորդիչը վնասված է: Այդ ժամանակ կապիտան Հոլդեյնը որոշում է, որ ծանր վիրավորներին շոգեքարշով ուղարկեն թիկունք: Իսկ մնացածը` հիսունին մոտ զինվոր, գերի են վերցվում, այդ թվում նաև կապիտան Հոլդեյնը և Չերչիլը: Գերությունից նրա անհաջող փախուստի փորձից հետո նրան ուղարկում են ռազմագերիների ճամբար: Դեռ մեկ ամիս չանցած՝ դեկտեմբերի 12-ին, Չերչիլը, կապիտան Հոլդեյնը և սերժանտ-մայոր Բրուկին դիմում են փախուստի, բայց միայն նրան է հաջողվում ժամապահներից աննկատ անցնել, որի համար Չերչիլին հետո անհիմն մեղադրում են ընկերներին լքելու մեջ, սակայն հետո 1912թ, նա դատավարություն է սկսում ընդդեմ «Բլեքվուդս Մեգըզին» ամսագրի՝ մեղադրելով զրպարտության մեջ: Ամսագիրն ստիպված է լինում տպագրել հատուկ հոդված և ներողություն խնդրել: Փախչելով ճամբարից՝ Չերչիլը ապրանքատար գնացքով աննկատ հասնում է Ուիթբանկ, որտեղից գաղտնի անցնում է սահմանը:
Փախուստը Չերչիլին դարձնում է հայտնի, նա ստանում է պառլամենտում իր թեկնածությունն առաջադրելու մի քանի առաջարկներ, սակայն նա մնում է բանակում: 1900 թ. Չերչիլն «Դանոթար Քասլ» փոստատարային նավով վերադառնում է Անգլիա, այն նույն նավով, որով ութ ամիս առաջ մեկնել էր Հարավային Աֆրիկա:

Քաղաքական կարիերայի սկիզբ
1900թ. նա իր թեկնածությունն է առաջադրում որպես Պահպանողական կուսակցության անդամ: Ընտրություններում նա հաղթում է և 26 տարեկանում դառնում Հանրային պալատի պատգամավոր: 1901 թվականի փետրվարին նա Հանրային պալատում հանդես է գալիս իր առաջին ճառով: Չերչիլը տարաձանություններ է ունենում կուսակցության հետ:
Իր քաղաքական կենսագրությունը Չերչիլը սկսել է Պահպանողական կուսակցությանն անդամագրվելով: Սակայն 1904թ. մայիսի 4-ին կարիերիստական նկատառումներով նա տեղափոխվում է Լիբերալների կուսակցություն և միայն 20 տարի անց վերադառնում հարազատ Պահպանողական կուսակցություն և այնտեղ մնում մինչև կյանքի վերջ: Երբ Չերչիլը Պահպանողականից գնաց Լիբերալ կուսակցություն, հասարակությունը շատ կոշտ արձագանքեց` նրան անվանելով Բլենհեյմյան առնետ (որովհետև նրանց տոհմական բնակատեղին Բլենհեյմ պալատն էր): Չերչիլը կուսակցությունը փոխելու փաստը կապում էր այն բանի հետ, որ պահպանողականները ժամանակին դաժան են վարվել իր հոր հետ: 1908թ. Չերչիլը նշանակվում է Առևտրի և արդյունաբերության նախարար: Նույն թվականին նանախաձեռնում է նվազագույն աշխատավարձի մասին օրենքը, որը ընդունվում է մեծամասնության քվեարկությամբ, այն առաջին անգամ Անգլիայում սահմանում էր աշխատանքային օրվա տևողությանը և աշխատավարձին վերաբերվող հստակ նորմեր: 1945թ. ընտրություններում կրած խայտառակ պարտության պատճառով Չերչիլը հեռանում է քաղաքականությունից: