Սակավաթիվ Արիները Նահապետ Մանի (Արի Մարդու-խմբ.) առաջնորդությամբ իջան Մասիս սարից: Գարուն էր, գարնանային արեւը ժպտում էր Երկրին, եւ Արարատի հողը, սիրո կարոտով ու բեղմնավորման տենչով, սերմնացաններին իր գիրկն էր կանչում:
Արիները սկսեցին վարել հողը: Բայց շուտով նկատեցին, որ դաշտերում խոտ ու ծաղիկ, որ նոր ծիլ էին տվել, գորշությամբ էին ծածկված: Չկար ոչ մի գույն. բոլոր գույները խառնվել էին իրար, եւ մի ընդհանուր գորշություն էր տիրում:
Մտահոգվել էին Արիները: Նրանք դիմեցին Մանին.
- Ո՜վ, Արիների Նահապե՛տ եւ սիրելի՛դ Անմահ Աստվածների: Այս գորշությունը մահ կբերի Արարատի բնությանը: Ինչ էլ որ ցանենք, միեւնույն է՝ պտուղը գորշ ու լեղի է լինելու: Գույները չքացել են Արարատից: Ասա, ինչպե՞ս զատենք գույները:
Նահապետ Մանը զոհ մատուցեց Աստվածամայր Անահիտին:
- Ո՜վ, Մայր Անահի՛տ,- դիմեց Մանը,- դու, որ Մայրն ես ամեն երկունքի, ամեն ծնունդի, քո մայրությամբ վանիր գորշությունը Արարատից, զատիր գույները, որ քո մայրության պտուղները լինեն բազմագույն, բազմահամ, բազմահոտ:
Աստվածամայր Անահիտը լսեց Մանի կանչը ու եկավ նրա մոտ:
- Զավա՛կս,- ասաց Անահիտը,- Վիշապը իր թույնով վարակել է ամենը Արարատում եւ գորշություն տարածել: Կորել են գույները: Այդ գույները Յահվահը պահում է իր ստորգետնյա թագավորության մեջ: Միայն դու կարող ես դրանք հանել գետնի տակից:
- Ո՜վ, Մա՛յր,- ասաց Մանը,- թեեւ երկրային, բայց աստված եմ ես եւ ես կբերեմ այդ գույները Յահվահի մոտից, եթե քո օրհնությունը ստանամ:
- Ես իմ մայրական օրհնանքն եմ տալիս քեզ, որդի՛ս,- ասաց Անահիտը,- եւ լսիր ինձ: Մի Հազարան Հավք կա, որն իմ կամքով ապրում էր Արարատում եւ բարձր լեռների գագաթին բույն էր դրել: Նա գիշերները ճառագում էր, իսկ ցերեկները արեւի ճառագայթների հետ ձուլում էր իր շողերը: Դյութիչ ձայնով երգում էր նա եւ բազմագույն ձվեր ածում, որով եւ անընդհատ նորոգում էր Արարատի գույների թարմությունը: Այժմ այդ Հավքը գերված է Յահվահի ստորգետնյա թագավորության մեջ: Այդ Հավքը պիտի բերես դու: Տե՛ս՝ Վահագնի ծնունդից հետո առաջին լիալուսինն է երկնքում: Եվ եթե այս լիալուսնին հաջորդող արեգօրը չբերես Հավքը, Արարատի հողը կամլանա եւ այլեւս գույներ չի ընդունի իր մեջ: Քեզ մնացել է միայն մեկ օր:
Եվ Մանը գնաց Հազարան Հավքը բերելու...
... Մանը բարձրացավ Մասիս սար: Զոհ մատուցեց Հայր Արային եւ Ամենազոր Վահագնին...
... - Ո՜վ, Վահա՛գն Ամենազոր,- ասաց Մանը,- ես Արի եմ, Հայր Արայի արյունը ունեմ իմ մեջ: Եվ ստացել եմ Մայր Անահիտի Օրհնությունը, մեր մայրերի, մանուկների ու հարսների մաղթանքն եմ ստացել, ես ստացել եմ իմ նախնիների սուրբ ներշնչանքը: Էլ ի՞նչ զորություն կդիմանա այդ բոլորին:
- Իրոք դու շատ մեծ զորություն ունես քո մեջ, ո՜վ, Արիների առաջնո՛րդ,- ասաց Վահագնը,- Հայր Արայի կամքով ես էլ իմ Զորությունն եմ տալիս քեզ մի օրով: Գնա, Մեծամարտիր Յահվահի հետ, ինչպես վայել է Անմահ Աստվածներին...
...Արի Մանը վերցրեց Հազարան Հավքը եւ լույս աշխարհ ելավ: Եվ արծիվը իր հուժկու թեւերով Մանին հասցրեց Արարատ հենց Վահագնի ծնունդից հետո առաջին լիալուսնին հաջորդող արեգօրը լուսաբացին:
Արիները, որ ամբողջ գիշեր սպասում էին Մանին, շատ ուրախացան: Մանը Հավքին դրեց գետնին փռած հարդի վրա, Հավքը ճառագում էր ծիածանի գույներով: Ու երգեց Հավքը ու երգելով ձվեր ածեց՝ բազմաթիվ, բազմագույն: Արիները ուրախությունից թռչկոտում էին: Ձվերը ձեռքերին բռնած պարում էին, երգում եւ փառաբանում Հայր Արային, Մայր Անահիտին, Ամենազոր Վահագնին: Փառաբանում էին նաեւ իրենց նահապետ Մանին:
Անահիտը նույնպես ուրախ էր: Նա իջավ Արարատ: Հավաքեց բազմագույն ձվերից բազում գույներ ու շաղ տվեց Արարատով մեկ: Ապա թռցրեց Հազարան Հավքին, պատվիրելով՝ բույն շինել Արարատի լեռների վրա եւ մշտապես պահպանել Արարատի գույների թարմությունը: Ապա Անահիտը դիմեց Մանին.
- Ո՜վ, Արի Մա՛ն, հիմա կարող եք սկսել ձեր վար ու ցանքը՝ Արարատի հողը բազմագույն, բազմաբույր եւ բազմահամ աստվածային բարիք կտա...
Սլակ Կակոսյան
Հատվածներ «Ուխտագիրք Արորդյաց»-ից
