Հիշենք Հայ Ժողովրդի Մեծն զավակին. փառք ու պատիվ:
Հայ անվանի գեղանկարիչ Մարտիրոս Սարգսի Սարյանը ծնվել է 1880 թվականի փետրվարի 28-ին Նոր Նախիջևանում, մահացել 1972 թվականին մայիսի 5-ին Երևանում: Նա ԽՍՀՄ ժողովրդական նկարիչ է, ՍՍՀՄ Գեղարվեստի ակադեմիայի իսկական անդամ, ՀՍՍՀ ԳԱ ակադեմիկոս, Սոցիալիստական աշխատանքի հերոս, ինչպես նաև եղել է ՀՍՍՀ նկարիչների միության նախագահ: Կարևոր է նշել, որ Սարյանը նորագույն շրջանի հայկական գեղանկարչության ազգային դպրոցի հիմնադիրն է։ Իր բեղուն ստեղծագործական գործունեության ընթացքում նրան հաջողվել է սկիզբ դնել սարյանական ոճին, որը հատուկ է հենց իրեն, ապա իր բազում հետևորդներին: 1904 - 1907 թվականներին Սարյանը հեղինակում է «Հեքիաթներ և երազներ» ջրանկարչական շարքը, որտեղ վերջինս ոճավորված ու պայմանական ետնախորքի վրա նկարում է մարդկանց և կենդանիների ինքնատիպ ֆիգուրներ, որոնք արևելքի շունչ են պարփակում: 1908 թվականից սկսած` արվեստագետը ջրաներկի փոխարեն սկսում է գործածել տեմպերա, ինչի շնորհիվ թանձր ու հագեցած գունաբծերի և ուրույն գծանկարի միջոցով կազմավորվում է Սարյանին հատկանշական ոճը, որն արտացոլում է գույներն ու արևային լույսն իր ողջ ուժգնությամբ: Վերջապես, Սարյանը, թերևս, առաջինն էր, որ հայկական բնաշխարհը վերապատմեց իր կտավներում` տալով նրա հավաքական-ամբողջական կերպարն ու փորձելով բացահայտել նրա անսպառ հմայքի առեղծվածը: Բացի այդ՝ Սարյանի վրձնին են պատկանում իր ժամանակի հայ խոշորագույն մտավորականների, գիտնականների ու հասարակական-քաղաքական գործիչների դիմանկարները: Վարպետը մշտապես եղել է իր ժողովրդի կողքին` անգամ ամենաօրհասական պահերին: 1915-ի Մեծ եղեռնի օրերին Սարյանն աշխատել է «Հայերին օգնող մոսկովյան կոմիտեում», ապա մեկնել է Էջմիածին՝ սպանդից մազապուրծ եղած հայ գաղթականներին տեղում օգնություն ցուցաբերելու նպատակով։ Մարտիրոս Սարյանը Հ. Թումանյանի, Գ. Հովսեփյանի և հայ այլ մտավորականների հետ, համաճարակի լուրջ վտանգի պայմաններում, ջանացել է անել հնարավորինը` հայերին օգնելու համար, ինչի պատճառով էլ, ինչպես և ծանր տպավորության ներքո հոգեկան ցնցում է ստացել` Թումանյանի հանձնարարությամբ Սարյանին տեղափոխվել է Թիֆլիսի հիվանդանոց։ Ավարտելով խոսքս` հավելեմ, որ Երևանում գործում է Մարտիրոս Սարյանի տուն-թանգարանը, որը բացվել է 1967 թվականին` նկարչի կենդանության օրոք և որի հավաքածուի համար հիմք են հանդիսացել Սարյանի նվիրաբերած իր 50 ստեղծագործությունները: Ամռան տապին հետաքրքիր ժամանց անցկացնելու վայր կարող է հանդիսանալ հենց այս թանգարանը…
«Բնությունն արարում է մարդուն, որպեսզի հենց մարդու միջոցով տեսնի իրեն և հիանա իրենով: Մարդը բնություն է, բնությունը` մարդ, ուստի մահ գոյություն չունի»:
Մարտիրոս Սարյան
