Interpress.am-ը գրում է.
Ուզբեկստանի նախագահի ընտրությունները միշտ էլ ֆարս են եղել: Նախագահ Իսլամ Քարիմովը երկիրը ղեկավարում է 1989 թվականից, երբ այն դեռ խորհրդային Միության մի մասն էր: Ուստի զարմանալի չէր, որ ամբողջ աշխարհի ԶԼՄ-ները մարտի 29-ի նախագահի ընտրությունների արդյունքն ընդունեցին որպես քվեարկությունից առաջ կանխորոշված:
Քարիմովը, ընդգծելով իր բռնապետության անհանդուրժողականությունը, չի էլ փորձել պատրվակ հնարել բացատրելու, թե ինչպես է չորրորդ անգամ զբաղեցնում նախագահի պաշտոնը, երբ երկրի սահմանադրությունը այն սահմանափակում է երկու անգամով: Նույնիսկ տարածաշրջանային չափանիշներով, Ուզբեկստանը հազվագյուտ դեպք է իր ավտորիտարիզմով: Քարիմովի 25-ամյա պաշտոնավարումը ռեկորդային է տարածաշրջանում, իսկ նախագահը Ուզբեկստանին վերաբերում է որպես ֆեոդալական թագավորության, որն աշխատում է իր անձնական հարստացման համար:
Ինչևէ, Քարիմովի վերընտրությունը հաստատում է, որ նրա ստեղծած համակարգի գոյատևումը երաշխավորված չէ: Ուզբեկստանի ապագան ավելի ու ավելի անորոշ է դառնում: Ռուսական տնտեսության անկումը հանգեցրել է Ռուսաստանում աշխատող ուզբեկ բանվորների դրամական փոխանցումների նվազեցման, կրոնական հալածանքները դրդում են իսլամական ծայրահեղականության ձևավորմանը: Նաև մտավախություն կա ղեկավարության վակումի հարցում, քանի որ 77-ամյա նախագահը, որն, ամենայն հավանականությամբ, վատառողջ է, չունի իրավահաջորդի հստակ ծրագիր:
KARIMOVONOMICS
Իսկական ընդդիմադիր կուսակցությունների բացակայության և պետության իրավական համակարգում տարածված խոշտանգումների հարցով, Ուզբեկստանը աշխարհում առավել ռեպրեսիվ երկրներից մեկն է:
Ուզբեկստանի ֆինանսական համակարգը հետխորհրդային հանրապետություններից ամենաշատն է կրում թելադրվող տնտեսության դրոշմը: Քարիմովի կենտրոնական կառավարությունը վերահսկում է հիդրոկարբոնները, հանքարդյունաբերության ու գյուղատնտեսության ոլորտները, որոնք արտադրում են երկրի արտահանման եկամուտների մեծ մասը: Զարմանալի չէ, որ այդ ոլորտը վատ է ղեկավարվում և եկամուտներից օգտվում է իշխող վերնախավը:
Շատ ուզբեկներ են ստիպված եղել վերջին ձմեռները գոյատևել առանց բնական գազի, քանի որ կառավարությունը արժութային արտահանումը մեծացնելու համար գազը վաճառել է արտերկրում տեղական շուկայի փոխարեն:
Քարիմովի ռեժիմը նաև մի համակարգ է, որը հիմնված է հարկադիր աշխատանքի վրա, բամբակ հավաքելու է ուղարկում բոլոր աշակերտներին և ուսուցիչներին, պետական ու մասնավոր հատվածի աշխատողներին: Օտարերկրյա ներդրողներից, օրինակ General Motors-ից և սկանդինավյան հեռահաղորդակցության հսկա TeliSonera-ից նույնպես պահանջել են գումար և աշխատուժ տրամադրել բերքահավաքի համար, որի հասույթը այնուհետև անհետանում է արտաբյուջետային հիմնադրամի միջոցով, որը վերահսկում է Ուզբեկստանի բարձրագույն ղեկավարությունը:
Ուզբեկստանի տնտեսության վրա Քարիմովի ազդեցությունը չի սահմանափակվում հարկադիր աշխատանքով: Նրա ռեժիմը նաև պատասխանատու է ազգային փոխարժեքի կայացման համար և սահմանափակում է օրինական ճանապարհով շահույթը վերադարձնելու օտարերկրյա ներդրողների հնարավորությունը:
Երկրում բավարար աշխատանք չկա երիտասարդ բնակչության կարիքները հոգալու համար (ուզբեկների 45 տոկոսը մինչև 24 տարեկան է), միլիոնավոր երիտասարդ տղամարդիկ և կանայք աշխատանք են փնտրում Ռուսաստանում, Ղազախստանում, Հարավային Կորեայում և Թուրքիայում: Իր հերթին, Ուզբեկստանի տնտեսությունը հենվում է օտարերկրյա աշխատուժի փոխանցումների վրա, որը կազմում է ազգի ՀՆԱ-ի 12 տոկոսը:
Ռուսական ռուբլու անկման պատճառով Ուզբեկստանի տնտեսությունը ստիպված բախվել է երկակի սպառնալիքի. դանդաղում է արտերկրից փողի հոսքը և մեծանում է աշխատողների վերադարձի հավանականությունը: Եթե մեծ թվով միգրանտներ ստիպված լինեն տուն վերադառնալ, ռուսական տնտեսության անկման պատճառով, հիասթափությունը կաճի, ինչպես դա պատահեց ֆերգանայի հովտում, մինչև 2005-ի Անդիջանի կոտորածը:
Ամբողջական հոդվածը կարող եք կարդալ այստեղ