Զարթուցիչը

Կարմիր լույսը մեքենաների համար է, մարդկանց համար չկա կանգառի լույս:
Մարդը պետք է միշտ գնա առաջ, անկախ նրանից` լույսը կարմիր է թե կանաչ, կապույտ է, թե նարնջագույն:
Ոտնակի մի սեղմումով արգելակեցի իմ հին, հուսալի ընկերոջը:

Կարմի՜ր լույս:
Երևի Աստծո համար էլ կա կարմիր գույն, սեղմում է ոտնակը ու մարդկային խիղճը ճռնչալով կանգնում է:
Հետո, երբ բաց է թողնում ոտնակն ու սեղմում առաջ գնալու ոտնակը, որոշ խղճերի շարժիչները գործի չեն ընկնում, մնում են կանգնած կյանքի խաչմերուկում, անճարակ, անօգնական…
Այդ ժամանակ էլ ետևից մի ուրիշ խիղճ, որի շարժիչը գործի էր ընկել հարվածում է կանգնած խղճերից մեկի հետույքին ու…
Հենց այդ ժամանակ (բնական է ուշացած) կախվում է ամենակարողի ձեռքն ու անուշադրի սպիրտով լցված փոքրիկ անոթը մոտեցնում է քթիդ… ուշքի ես գալիս:

Կարմի՜ր լույս…
Մեկը խաչմերուկում թակում է պատուհանս:
- Խնդրում եմ, օգնիր, հացի փող…
Պահը կասկածելի է, մնա՞լ, թե գնալ, բայց արդեն կանաչ լույս է ու սլանում եմ թողնելով անպատասխան մեկնած դատարկ ձեռքը:
Հայելու մեջ տեսնում եմ, որ բոլոր վարորդներն էլ նույն կերպ վարվեցին:
Ուրեմն ճի՞շտ եմ:
Ուրեմն խիղճս մաքո՞ւր է:
… Վերջապես «Շրջանայինի» գետնանցման մոտ մի կերպ տեղավորելով մեքենաս, իջնում եմ ՛՛Գրքերի շուկա՛՛:
Մի քանի տեղ հարցնելուց ու չգտնելով ցանկացածs գիրքը մոտենում եմ վերջում կանգնած մի վաճառող կնոջ:
- Ներեցեք, դուք պատահաբար ունե՞ք Տոնինո Գուերրայի գրքերից:
- Երկհատորյակից միայն երկրորդն է, կինոսցենարներ, վերցնո՞ւմ եք: Թանկ արժե:
- Այո, իհարկե, ի՞սկ երկրորդը…
- Տանն է, կարող եք դրամը թողնել ու երկու օրից գաք: Երկուսն իրար հետ յոթ հազար, զեղջ եմ անում:
Գիրքը վերցնելով ու դրամը տալով տեսա քիչ հեռվում կանգնած մի կնոջ:
Ձեռքին մի ցուցանակ էր, աչքերում ամոթ:
«Խնդրում եմ օգնել, երեխաս մահամերձ հիվանդ է»
Հարցական նայում եմ վաճառող կնոջ:
- Վաղուց է կանգնած, մեկ շաբաթ կլինի: Շատ են փող հավաքողները: Բանի տեղ մի դրեք:

* * *
Շատ եմ սիրում սիրում սառը թեյ:
Պատրաստում եմ թեյ, դնում սառնարանի սառցարանում ու մի երկու ժամ հետո խմում եմ կում-կում, բայց անպայման պետք է մի կարդալու բան լինի:
Բացում եմ այսօրվա գնածս գրքի պատահական էջ ու կարդում:

Տոնինո Գուերրա
Զարթուցիչը

Մի արաբ առևտրականի մոտ վաճառելու միայն մի իր էր՝ մի զարթուցիչ, որը դրված էր փոշոտ մի գորգի վրա ու չէր վաճառվում երկար ժամանակ:
Բայց արդեն քանի օր էր նա տեսնում էր մի տարեց կնոջ, որն ամեն անգամ կանգնում էր ու երկար նայում զարթուցիչին:
Այսօր էլ բացառություն չէր ու առևտրականը վերջապես հարցրեց:
- Ցանկանում եք գնե՞լ:
- Ի՞նչ արժե:
- Թանկ չէ, բայց չգիտեմ, վաճառե՞մ թե ոչ: Եթե վաճառեմ էլ ոչինչ չեմ ունենա վաճառելու, կմնամ անգործ:
- Իսկ ինչո՞ւ եք ցուցադրական դրել վաճառքի:
- Որովհետև նա ինձ կյանքի զգացողության է տալիս: Ձեր ի՞նչին է պետք, մի՞թե չեք տեսնում, որ նույնիսկ սլաքները չկան:
- Իսկ նա տկտկո՞ւմ է:
Վաճառականը լուռ, լարեց ժամացույցն ու մոտեցրեց կնոջ ականջին:
Ժամացույցից լսվում էր մետաղական համաչափ զարկերի թույլ տկտկոցը:
Կինը փակեց աչքերն ու մտածեց.
«Գիշերը կլսեմ նրա տկտկոցն ու ինձ կթվա, որ կողքս մեկ ուրիշ սիրտ է աշխատում»:
- Վերցնում եմ….

* * *
Գետնանցումն իր տեղում էր ու ոչինչ չէր փոխվել:
Հեռվից ինձ տեսնելով արդեն ծանոթ գիրք վաճառող կինը բղավեց:
- Բերե՜լ եմ, եկեք, - կռացավ գրքերի տակից հանելու պատվիրածս գիրքը:
Դեռ չէի հասել գրքերի սեղանին, երբ նորից տեսա այն կնոջը, ցուցանակը ձեռքին:
Ցուցանակը փոխված էր.
«Երեխաս մահացել է, օգնեք թաղման ծախսերը հոգալու»
Անցա վաճառող կնոջ կողքով:
- Այդ ո՞ւր, ընկեր…
Մոտեցա կնոջն ու գրպանիս ամբողջ դրամը տվեցի նրան:

Երբ աստիճաններով բարձրանում էի, Տիրոջ ձեռքը անուշադրի սպիրտով մոտեցավ քթիս:
Ինչպես միշտ, ուշացած…