10 տարօրինակ եղանակ, որոնցով մեր ուղեղը «խաբում է» մեզ

 10  Հիպնագոգիա

Շատերին թվում է, թե միայն հոգեմետ դեղերի ու թմրամիջոցների ազդեցության տակ գտնվող մարդիկ կարող են հալուցիանցիաներ ունենալ, սակայն այս տեսակետը շատ հեռու է իրականությունից: Հիպնագոգիկ հալուցինացիաներն առաջանում են այն ժամանակ, երբ դուք պառկում եք քնելու, սակայն դեռևս խոր քուն մտած չեք, իսկ  հիպնապոմպիկ հալուցինացիաներն առաջանում են, երբ դուք արթնանալիս եք լինում: Հալուցինացիայի այս երկու տեսակներն էլ կարող են և՛ լսողական, և՛ տեսողական լինել: Դրանք տարբեր են երազներ տեսնելուց. Հետազոտությունները ցույց են տվել, որ  ձեր ուղեղը կարող է հալուցինացիաների ենթարկել ձեզ այն ժամանակ, երբ դուք դեռ մասամբ գիտակից վիճակում եքո գտնվում: Ավելի հավանական է, որ նման հալուցինացիաներ գրանցվեն այն մարդկանց շրջանում, ովքեր գերհոգնած են կամ նախկինում հոգեկան շեղումներ են տարել, սակայն առողջ մարդիկ ևս ապահովագրված չեն նման հալուցինացիաների ենթարկվելու վտանգից: Հավելենք նաև, որ հալուցինացիաներ լինում են նույնիսկ արթուն ժամանակ:

 9  Տևական քնի հետևանքով առաջացած տկարություն

Մարդկանց մեծամասնությունը հավանաբար գիտեն, որ եթե երկար ժամանակ չքնեն, արդյունքները բավականին նման կլինեն հարբած վիճակին: Այնուամենայնիվ, քչերը գիտեն, որ չափից ավելի շատ քնելը նույնպես նմանատիպ էֆեկտ կարող է ունենալ: Երբևէ քնե՞լ եք սովորականից ավելի երկար, արթնացել տկար և մտածել, թե ինչու պետք է ձեզ վատ զգաք մի լավ քնելուց հետո: Բանն այն է, որ դուք երբեք չեք կարող չափից ավելի երկար քնել: Քնի միջոցով մենք լիցքավորվում ենք նոր էներգիայով: Երբ դուք չափից ավելի երկար եք քնում, ձեր ուղեղը կարող է «շփոթվել» այս անսովոր վիճակից, և արդյունքում դուք կհայտնվեք կիսաքնած-կիսարթուն վիճակում:  Սա վտանգավոր է առողջության համար: Մի բժիշկ իր հիվանդներից մեկի մասին խոսելիս նշել է, որ մի անգամ նա այնքան տկար էր վեր կացել քնից, որ նրա կինը կարծել էր, թե նա կաթված է տանում:

 8  Իմաստային հագեցում

Երբևէ պատահե՞լ է, որ միևնույն բառը կրկնեք մի քանի անգամ և ապա հայտնաբերեք, որ որոշ ժամանակ անց այն սկսում է կորցնել իր իմաստը: Եթե անգամ պատահել է, անհանգստանալու հարկ չկա: Գիտնականներն ուսումնասիրել են այս երևույթը: Այն կոչվում է «իմաստային հագեցում»: Հետազոտությունները ցույց են տվել, որ այն ժամանակ, երբ դուք ինչ-որ բառ եք կրկնում, ձեր ուղեղն ասես հագենում է, և դուք սկսում եք շփոթել, թե այդ բառն ինչ է նշանակում: Սովորաբար, երբ դուք ինչ-որ բառ եք արտաբերում (օրինակ` գրիչ), ձեր ուղեղը հուշում է, թե ինչ իմաստ է արտահայտում «գրիչ» բառը և կապակցում է բառի հնչյունական կազմը ու նրա արտահայտած իմաստը: Այնուամենայնիվ եթե շատ անգամներ իրար հետևից կրկնեք միևնույն բառը, ուղեղի համար ավելի դժվար կլինի կապակցել բառը նրա արտահայտած իմաստի հետ:

 7  Ականջի որդեր

Երբևէ պատահե՞լ է, որ լսեք ինչ-որ սարսափելի երգ, որը հակառակ ձեր կամքի օրեր շարունակ դուրս չգա ձեր գլխից: Այժմ գիտնականները «ականջի որդ» անունով են կոչել այս երևույթը: Որոշ գիտնականներ ասում են, որ այդ ժամանակ ուղեղն ասես լռված լինի օղակի մեջ: Օրինակ` դուք կարող է հիշեք ինչ-որ երգի մի տունը, որ ասես «մտած լինի ձեր բերանը», սակայն չիմանաք երգի մնացած մասը: Առաջին տունը երգելուց հետո ձեր ուղեղը փորձում է անցնել հաջորդ տանը, սակայն դուք չգիտեք երգի շարունակությունը: Քանի որ ուղեղն անավարտ մտքերին վերադառնալու միտում ունի, այն «լռվում է օղակի մեջ»` շարունակ փորձելով կրկին սկսել և  մինչև վերջ երգել երգը: Այնն բանից հետո, երբ մեկը դիմել էր գիտնականներին` հարցնելով, թե ինչպես կարող է գլխից հանել «Սփայս Գըրլզ» խմբի երգերից մեկը, գիտնականները նրան խծորհուրդն են տվել զբաղվել ինչ-որ մտավոր գործունեությամբ, որը ոչ չափից ավելի հեշտ լինի, ոչ էլ չափից ավելի բարդ: Նրանք առաջարկում են վեպեր կարդալ կամ լուծել գրաշրջումներ (անագրամներ):

Մարդկանց մեծամասնությունը կասկածանքով չի վերաբերվում իր հիշողություններին, և ինչու՞ կասկածել: Պարզվում է, որ պետք չէ այդքան վստահ լինել սեփական հիշողությունների հավաստիության մեջ: Գիտնականները գիտափորձեր են անցկացրել հիշողության վրա և պարզել, որ անհավանականորեն հեշտ է մարդու մեջ սերմանել կեղծ հիշողություններ: Ըստ մի գիտնականի` մեզ միամտացնելն այդքան հեշտ է, քանզի մեր միտքը փորձում է կլանել ամեն ինչ, սակայն չի կարողանում, ինչի արդյունքում հիշողության մեջ առաջանում են բացեր: Այս բացերը լրացնելու համար մեր ուղեղում ավտոմատ կերպով կեղծ հիշողություններ են սերմանվում:  Սա դեռ ամենը չէ: Մի գիտափորձի ժամանակ գիտնականները մի կնոջ վստահեցրին, որ նա ավելի վաղ հասակում կորել է զբոսայգում: Նա ոչ միայն հավատաց գիտնականների պնդումներին, այլև սկսեց մանրամասներ հորինել մի ծեր կնոջ մասին, ով օգնել էր իրեն: Գիտնականներին հաջողվել էր այնքան լավ համոզել նրան, թե նա ժամանակին կորել էր, որ երբ գիտափորձից հետո նրանք խոստովանեցին, որ այդ ողջ պատմությունը հնարովի է, և այդ ամենն արվում էր սոսկ գիտափորձի համար, կինը նրանց չհավատաց, մինչև որ չկանչեց իր ծնողներին, ովքեր հաստատեցին, որ իրականում նա երբեք էլ չի կորել զբոսայգում:  

Շարունակելի...