Շատերը կարծում են, որ աչքերի գույնը մարդը ժառանգում է ծնողներից կամ նրանց ծնողներից, սակայն հազվադեպ է լինում, որ երկու մարդ (նույնիսկ երկվորյակներ) աչքերի լրիվ նույն գույնն են ունենում: Այս դեպքում ամեն ինչ պայմանավորված է գենետիկ գործոններով:
1. Սև աչքեր ունեցողների մոտ ավելի հաճախ է առաջանում կատարակտ
Սա աչքի ոսպնյակի մթագնումն է, որը սովորաբար կապված է տարիքի հետ: Պարզվում է, որ մուգ գույնի աչքեր ունենալու դեպքում կատարակտի առաջացման հավանականությունն աճում է: American Journal of Ophthalmology-ում հրապարակված ուսումնասիրությունների համաձայն՝ մուգ աչքեր ունեցող մարդկանց մոտ կատարակտով հիվանդանալու հավանականությունը 1,8-2,8 անգամ ավելի մեծ է, քան մյուսների մոտ:
Սակայն այս հիվանդությունը կարելի է կանխել, ինչի համար հարկավոր է առաջին հերթին պաշտպանել աչքերը ուլտրամանուշակագույն ճառագայթներից: Մյուս կողմից՝ արևի ճառագայթներն անհրաժեշտ են մարդու օրգանիզմին, ուստի մասնագետները խորհուրդ են տալիս արևային լոգանք ընդունել այն ժամերին, երբ արևն այդքան բարձր չէ, և խուսափել արևի ճառագայթներից ժամը 12:00-15:00 ընկած ժամանակահատվածում:
Բացի այդ, հարկավոր է չխնայել գումարը և կրել որակյալ ու վստահելի ապրանքանիշերին պատկանող արևային ակնոցներ, քանի որ դրանք պաշտպանում են աչքերը վնասակար ճառագայթների 90%-ից, մինչդեռ էժանագինները՝ միայն 10%-ից:
2. Երկնագույն աչքերով մարդկանց մոտ հազվադեպ է վիտիլիգո առաջանում
Վիտիլիգոն աուտոիմունային հիվանդություն է, որը դրսևորվում է մաշկի վրա առկա սպիտակ բծերով: Որոշ ուսումնասիրությունների համաձայն՝ այն ավելի հազվադեպ է առաջանում երկնագույն աչքեր ունեցող մարդկանց մոտ:
Գիտնականների անցկացրած գիտափորձին մասնակցել է վիտիլիգոյով հիվանդ 3000 մարդ (բոլորն էլ սպիտակամորթ): Հիվանդների 27%-ի աչքերը երկնագույն էին, 30%-ինը՝ կանաչ կամ դարչնագույն, իսկ 43%-ինը՝ շագանակագույն:
3. Երկնագույն աչքերով մարդկանց մոտ հաճախ է առաջանում մելանոմա
Մելանոման ու վիտիլիգոն միմյանց բացառող հիվանդություններ են: Վիտիլիգոյից պաշտպանող գործոնները բարձրացնում են մելանոմայի առաջացման հավանականությունը:
Վիտիլիգոն աուտոիմունային հիվանդություն է, ինչը նշանակում է, որ մարդու իմունային համակարգը սկսում է պատահմամբ հարձակվել մարդու բջիջների վրա: Ամենայն հավանականությամբ, հենց սրանով է պայմանավորված այն փաստը, որ վիտիլիգոյով հիվանդ մարդիկ չեն հիվանդանում մելանոմայով:
Այս երևույթի հստակ մեխանիզմը դեռ անհայտ է, սակայն որոշ գիտնականներ կարծում են, որ այստեղ տեղ են գտել հետևյալ 3 գործոնները․
· Վիտիլիգոյից պաշտպանող գեները,
· Մելանոմայից պաշտպանող գեները,
· Աչքերի ու մաշկի պիգմենտների քանակը և տեսակը որոշող գեները:
4. Մուգ գույնի աչքեր ունեցող մարդիկ ավելի զգայուն են ալկոհոլի հանդեպ
Ուսումնասիրությունները ցույց են տվել, որ մուգ գույնի աչքեր ունեցող մարդկանց վրա ալկոհոլն ավելի վատ է ազդում, քան բաց գույնի աչքեր ունեցողների: Բաց գույնի աչքեր ունեցող կանայք կարող են ավելի շատ ալկոհոլային խմիչքներ օգտագործել, քան մուգ գույնի աչքերով կանայք:
5. Աչքի գույնի փոփոխությունները կարող են խոսել առողջական խնդիրների մասին
Աչքերի սպիտակ հատվածի կարմրածությունը, ամենայն հավանականությամբ, ալերգիայի արդյունք է:
Եթե այդ սպիտակ հատվածը դեղնել է, ապա, ամենայն հավանականությամբ, խնդիրները կապված են լյարդի հետ: Եթե փոփոխվել է միայն մեկ աչքի գույնը, ապա շատ հնարավոր է, որ դա պայմանավորված լինի որևէ ժառանգական հիվանդությամբ, ինչպիսին է նեյրոֆիբրոմատոզը:
Հարկ է հիշել, որ աչքերի գույնի փոփոխությունների դեպքում անհրաժեշտ է անմիջապես դիմել ակնաբույժի օգնությանը, որն էլ անհրաժեշտության դեպքում կուղղի մեկ այլ մասնագետի մոտ:
