Վատ է, երբ սիրտը գերիշխում է հոգուն:
Վատ է, եթե զգացմունքը գերիշխում է ոգուն:
Նայելով իմ թագավորության ներսը՝ ես հասկացա, որ մարդկանց ավելի հեշտությամբ միավորում է ոչ թե ոգին, այլ զգացմունքը, այն դեպքում, երբ ոգին առավել է զգացմունքից:
Նշանակում է՝ ոգին պիտի զգացմունք դառնա, բայց ոչ նրա համար, որ զգացմունքը կարևոր է: Ահա թե ինչու չի կարելի, որ նկարիչը դառնա ժողովրդի ենթական: Ստեղծագործողը պետք է ժողովրդին ցույց տա, թե ինչ է ինքը՝ ժողովուրդը, ուզում իրականում: Նա պետք է ոգուց շնորհ ստանա ու իր ստեղծածը զգացմունք դարձնելով վերադարձնի ժողովրդին: Ժողովուրդը ստամոքս է, ստացված սնունդը նա պետք է ընդունի գոհունակությամբ ու երախտագիտությամբ:
…Հարևան արքայազնը իր սրտի ուզածով ստեղծեց մի թագավորություն: Նրա ժողովուրդը երգերով մեծարեց ստեղծված տիրությունը: Բայց ժողովուրդը չէր վստահում միայնակ անհատներին: Վախենում էր նրանցից, ինչպես վախենում են լեռնային արահետներից ու աստղերի հետ զրուցելուց: Վախենում էր նրանց սառցե հարցերից այնպես, ինչպես վախենում են լռությունից ու լռության մեջ հնչող ձայներից:
Նա, ով լեռ է բարձրանում միայնակ, վերադառնում է Աստվածային խորհրդով սնված: Նա իջնում է հանգիստ ու արժանապատիվ՝ թիկնուցի տակ թաքցնելով խորհրդավոր մեղրը: Մեղր բերում են միայն նրանք, ովքեր առանձնացել են ամբոխից: Եվ նրանց բերած մեղրը, որպես կանոն, միշտ դառն է լինում: Նոր խոսքը, որը բեղուն է, միշտ դառն է, այլապես չի կարող լինել վերածնունդ:
Ես աճեցնում եմ ձեզ, իսկ դա նշանակում է՝ ինչպես դանակն են պատյանից հանում, այնպես էլ դուք եք դուրս գալիս ձեր միջից, ճիշտ այնպես, ինչպես սեփական կաշին փոխող օձն է նորանում:
Միայն այդպես են երգերից սաղմոսներ ծնվում ու կայծից՝ անտառ հրդեհվում: Բայց մարդը, ով հեռացել է այս պարզ մեղեդուց, նույնպես և ժողովուրդը, ով խանգարում է իր նմանին լինել ազատ ու լեռ բարձրանալ, սպանում է ոգին:
Լռությունը միակ տիրույթն է, ուր ոգին տարածում է իր թևերը…