Ում եք շատ սիրում, նոր հին Երեւանին թե հին նոր Երեւանին

Հիմա երկու բառով, առանց շատ խորանալու: Էն «սարայական» ասուլիսի ժամանակ ես կարծիքս հայտնեցի, որ մեր քաղաքաշինությունը սկզբունքորեն մի 50 տարով հնացել է: Հետո ճարտարապետները նեղացան, որ իրենց ռետրագրադ եմ համարում: Իրականում, խոսքը առանձին ճարտարապետների մասին չէ, այլ համակարգի:

Վարդանյանի օրինակ բերած բժշկական կոնսիլիումը ապացուցում է, որ մոտեցումները էնքան հին են, որ այդ կերպ մտածող մարդիկ նույնիսկ չեն հասկանում, ինչի մասին է խոսքը: Շատ վատ օրինակ է, վաղուց արդեն քաղաքաշինությունը չի որոշվում մասնագիտական կոնսիլիումներով, դուրս է եկել փակ ժողովների նեղ սենյակներից: Էլ չեմ ասում, որ էդ կոնսիլիումների ո՛չ ձեաչափը գիտենք, ո՛չ օրինական հիմքերը, ո՛չ կազմը: Դե ասում եմ, չխորանամ, զուտ թեզեր են:

Ես բացարձակ չեմ ուզում իմ կարծիքը ասել բանախոսի ճարտարապետության մասին, չնայած ունեմ, համենայն դեպս, հարգում եմ, ի տարբերություն որոշ սրճարանաբնակների, մեծ փորձ ու սեփական ձեռագիր ունի: Բայց, իհարկե, զավեշտալի է, որ իր հետ բոլոր անհամաձայն մարդիկ իր համար անբան ոչնչություն են: Քիչ մը չհիմնավորված մեծամտություն է: Միեւնույնն է, սարսափելով տգետների շարքում հայտնվելու վտանգից, ասեմ, որ այդպես էլ չհասկացա «Հին Երեւանը» ինչ բան է: Ավելիճիշտ, ես ինքս պատկերացնմում էի, բայց հեղինակի բացատրությունը շատ հակասական էր եւ բարդ: Մի կողմից, ասում է․ ով մտածում է, որ դա հուշարձանների պահպանման ծրագիր ա ու այդ տեսակետից է քննադատում՝ նա հիմար է: Մյուս կողմից, ով դեմ է կամ չի ուրախանում՝ էլի հիմար է, քանի որ էս ծրագրով փրկելու ենք երեւանյան շենքերի նմուշներ: Նախ, էդ «փրկելը» նոր մասնագիտական եզր է, էկեք հասկանանք, ինչ ենք անելու․ տեղափոխելու շենքերը ամբողջությամբ, ֆասադները: Չե, շենքերի կեսը արդեն գոյություն չունի, մի քանինիսի ճակատների քարերը խառը֊խշտիկ մի տեղ գցած են, ու Աֆրիկյանինը՝ հատիկ֊հատիկ պահպանված: Իրականում, այս ծրագրի մեջ երեսպաշտություն կա, քանդելու ինդուլգենցիա: Դե էն որ ծնողիդ տանում ես ծերանոց, անպայման ասում ես, չէ, այնտեղ քեզ լավ կլինի, սիրուն-կուշտ-տաք ու, ամենակարեւորը, կողքդ էլի քո նման տատիկ֊պապիկներ, շախմատ, բլոտ, նարդի, ծելեվիզըր:

Իմ պատկերացումով, կառուցվում է ընդամեը շատ մեծ առեւտրի կենտրոն, որի ճակատներում որպես դեկորացիա օգտագործված են երեւանյան հին շենքերի մոտիվներ, տեղ֊տեղ մի քանի իսկական շենք: Գաղափարը հեչ նոր չի, ճարտարապետական այդ սերունդը ոգեշնչված էր 1977 Ջենքսի «Պոստմոդեռնիզմի ճարտարապետության լեզուն» գրքից, վախենամ, շատերի համար պոսմոդեռնով էլ ավարտվեցին ճարտարապետության համաշխարհային զարգացումները:Դրանց ավելացել է 3 հանրապետության իբր նժդեհական ձեւական ազգայնականությունը, ու ստացել ենք այսօր տիրող արդեն մոռացված ամերիկյան 70-80-ականների պոստմոդեռնիզմի եւ ստալինյան հետպատերազմյան ուղղաձիգ ճարտարապետության վախենալու սիմբիոզը: «Ազգային՝ ձեւով, պոստմոդեռնիստական՝ բովանդակությունով:» Որի առանձին նմուշներ կարող է լավ են նկարված, շնորհքով հեղինակներ ունեն, մյուսները՝ կատարյալ անգրագիտություն են: Բայց որեւէ մեկը չես կարող կոչել ժամանակակից հայկական ճարտարապետություն:

Երեւի առեւտրական տարածքների մասին էլ Мейтленд. Пешеходные торгово-общественные пространства֊ն էր ոգեւորում: Բոլորս էլ ունեինք այդ գրքից, ուրիշ դե քիչ կար: Կտրվածքից այդպես ենթադրեցի, միգուցե սխալվում եմ:

Հետո, մարդը ասում է, պետք է, օրինակ, սովետական մոդեռնը քանդել, որուհետեւ ԵՍ չեմ հավանում* ու համարում եմ քանդվելիք: Նորմալ է, մարդ ա, կարծիք ունի: Բայց զարմանալին այն է, որ միշտ այդ կարծիքն է դառնում գործնական, որոշումներ կայացնելու հիմք: Ինչու՞: Որուհետեւ հենց իր ասած կոնսիլիումներն են որոշում, գաղտնի փակ կոնսիլիումները՝ տարօրինակ անհայտ չափանիշներով հավաքվող, չնայած չէ, շատ պարզ, ինչ կոնսիլիում ինչ բան, եփած հավի ծիծաղն էլ էկավ ))))) բայց դա էլ ուրիշ թեմա է:
Լավ, շատ խոսեցի, բայց հետաքրքիր ա, ,լսեք:

* իհարկե, ասում է, մարդիկ էլ էին զզվում, օրինակ բերեց, որ ժողովուրդը «կուկուռուզ» ու «կռազ» էր ասում, բայց հավատացեք, դա ճափանիշ չէ պետության եւ հանրության կյանքի արդյունքները արժեւորելու համար