Երեխա էինք, նա երգում էր: Լսում էինք ռադիոյով, դիտում հեռուստատեսությամբ, և նրա հետ կապված ամեն բան մեզ համար անսովոր էր: Հայերեն էր երգում, բայց զգում էինք, որ դա ուրիշ հայերեն է, ու չէինք հասկանում, թե ինչու և ինչպես է նա այդ բանն անում: Անունն էինք կրկնում՝ Ռոզի Արմեն և զարմանում էինք, թե ինչու կնոջ անվան մեջ Արմեն կա: Բայց ամենաանբացատրելին նրա երգն էր:
Ինչո՞ւ էինք այդպես ցնցվում, երբ նա էր ասում Հայաստան ու Երևան: Այդ ի՞նչ թրթիռներ էին, որ նրա ձայնի հետ լցվում էին մեզ համար սովորական բառերի ու անունների մեջ, և այդ բառերը հանկարծ դառնում էին փշաքաղ ու հոգեհույզ: Եվ ինչպե՞ս էր լինում, որ նրա կարոտը փոխանցվում էր մեզ, ու մենք էլ սկսում էինք նրա հետ կարոտել այն, ինչը կարոտելու պատճառ չունեինք, քանի որ մեր կողքին էր ու մեր մեջ: Մենք նրա անձկության անոթներն էինք...
1991 թվականի մի օր գնացել էի Խոր Վիրապ: Երբ եկեղեցուց դուրս եկա, հանկարծ բակում տեսա վանահորը՝ մի հմայիչ կնոջ հետ: Ես նրան ճանաչեցի անմիջապես, այնքան հեշտ ու արագ, ասես բազում անգամ հանդիպել էի կամ հին ծանոթներ էինք: Նա շրջում էր գավիթի մոտ, հետո բարձրացավ վանքը շրջապատող պարսպի վրա ու այնտեղից երկար դիտում էր Արարատը:
Ես ուրախ էի, որ տեսնում էի նրան: Բայց այդ ուրախությունն ինձ թվում էր անավարտ ու թերի: Ներքին մի ձայն կարծես հուշում էր, որ վրա է հասել ինքապարպումի ու փոխհատույց լինելու ժամը, և եթե ես դա չանեմ հիմա, ապա իմ զսպումն աններելի ու անազնիվ արարք կդառնա: Ու ես քայլեցի դեպի Ռոզի Արմենը՝ խոստովանանքի:
Հիմա չեմ հիշում, թե ինչեր եմ ասել նրան: Գուցե ոչ այն, ինչ կուզեի ասել կամ գուցե չափազանց, քան կպատշաճեր նման դեպքին: Հիշում եմ միայն նրա ժպիտը: Դա մի կնոջ ժպիտ էր, ով ավելին չէր էլ պահանջում...
Ինչ մեծ բավականություն է՝ ասել մարդուն, թե ով է ինքը քեզ համար, գնահատել ու մեծարել նրան ըստ արժանվույն, շնորհակալ լինել այն բանի համար, ինչ ստացել ես նրանից մշտապես ու անհատույց:
Երբեք, երբեք մի զրկեք ձեզ այդ երանավետ պահից: Հավատացեք, դա այն եզակի դեպքերից մեկն է, երբ տալով հարստանում եք ինքներդ: Հարստացեք խոնարհումով:
© Հովիկ Չարխչյան
