Դերենիկ Դեմիրճյանը և իր կանայք

 Մարիան գնաց, բայց իմ հոգում միայն ու միայն մեծ տաղանդի տեր մարդը մնաց

Դեմիրճյանի մեջ գտել եմ լավ գրողի, լավ դրամատուրգի, լավ մարդու, նրա «Քաջ Նազարը», «Ավելորդը» «Վարդանանքը»: Նա այնքան բովանդակալից զրույցներ էր ունենում ինձ հետ, որ ես վերանում էի. պատմում էր Ավ. Իսահակյանի մասին, Թիֆլիսի «Վերնատան» մասին, գրողների հանդիպման մասին, Շվեյցարիայում լինելու մասին: Որքա՜ն էր զգում Իսահակյանի բացակայությունը և այդ բոլորից հետո ինձ ասում էր. «Այս ի՜նչ բախտ է, որ Իսահակյանը և Դուք ապրում եք նույն փողոցում» (մեր փողոցը Գնունի էր, հետո դարձավ Պուշկինի): Այդքան մտերիմ, այդքան ջերմ ընկերներ հնարավոր չէ նկարագրել: Եվ դա էր պատճառը, որ տիկին Սոֆիկը, Իսահակյանի հարսը` Բելլան, ինձ հետ շատ ու շատ բարի և բարեկամական հարաբերությունների մեջ էին: Նրանք շատ էին սիրում իմ փոքրիկ Վիգենին, հայրը հաճախ էր նրան տանում նրանց տուն, և իմ դժվար օրերին ինձ շատ էին օգնում:

Մի անգամ եկավ, տեսավ` ընթերցում եմ «Ավելորդը». արդեն 4-րդ անգամ էր: «Պույ-պույ մկնիկը» սովորեցնում էի Վիգենին` արտասանելու. հիմա Դեմիրճյանի թոռն է արտասանում դպրոցում և այն էլ ինչպիսի՜ բավականությամբ և ասում է. «Տատի՛կ, ես գիտեմ՝ իմ պապիկն է գրել»:

Դեմիրճյանը շատ անհանգիստ բնավորություն ուներ, մանավանդ գրական ստեղծագործության ժամանակ. երբ մեկն ինչ-որ դիտողություն էր անում` դրական կամ բացասական, երկուսի համար էլ հուզվում էր և չէր սիրում, որ իրեն գովերգում էին իր ներկայությամբ:

Տրոլեյբուսում

Շատ էր սիրում, որ մարդիկ խոսեն ճիշտ գրական լեզվով (մանավանդ ուսանողները և աշակերտները): Ահա մի դեպք. միասին գնում էինք թատրոն, տրոլեյբուսում երկու աղջիկներ` աշակերտուհիներ, խոսում էին և իրար ասում, թե վաղը ինչ դասեր ունեն: Մեկն ասաց` «աշխարհ» (այսինքն` աշխարհագրություն), մյուսն ասաց` «թվաբ» (թվաբանություն), և ՛ ռուսերեն էին խոսում, և ՛ հայերեն: Վարպետն իր ձեռնափայտը շատ զգուշությամբ մեկնեց այդ աղջիկներից մեկին և ասաց. «Խոսե՛ք իսկական հայերեն` թվաբանություն, աշխարհագրություն: Կա՛մ խոսե՛ք լրիվ ռուսերեն ու վերջացրե՛ք ռուսերեն, կա՛մ հայերե՛ն խոսեք: Ցավոք, երկու լեզուներով էլ ճիշտ չխոսեցիք»: Մեկն այնպես նայեց զայրացած, բայց անմիջապես շիկնեց և կամաց ընկերուհուն ասաց. «Դեմիրճյանն է»:

Եվ հաջորդ կանգառում անմիջապես իջան:

Նա շատ ուրախացավ, երբ տեսավ իմ մեծ տղայի հարսանյաց հանդեսը. ճիշտ է, այդ օրը չեկավ, բայց մյուս օրը եկավ և իմ մեծ հարսի հետ բավական կիսվեց իր հետ պատահած դժբախտության համար, իսկ իր մահից հետո իմ մեծ տղայի կինը` Հայկուշը, միշտ կապի մեջ է եղել Ավ. իսահակյանի ընտանիքի հետ: Ավ . Իսահակյանը մեծ օգնություն էր ցուցաբերում, որպեսզի Վիգենը որբ չմնար (հայրը մահացել էր, իսկ ես նրա կողքին չէի), բայց Մարիա Միխայլովնայի՝ այդ անզուգական կնոջ, այդ մեծ հոգու տեր կնոջ տեսադաշտից Վիգենը բոլորովին չի հեռացել:

Ամբողջական հոդվածը կարող եք կարդալ այստեղ