Շարունակում ենք հրապարակել հատվածներ: Բավականին բան կա սովորելու աշխարհը գրաված հրեաներից
ՀՐԱՀԱՆԳ ԽՍՀՄ ՀՐԵԱՆԵՐԻՆ
(գաղտնի փաստաթուղթ)
Թել-Ավիվ 1958թ.
... Մաս 3-րդ
Երբ երկու գոյ կռւում են` շահում է հրեան:
Բորբոքէք նրանց իրար դէմ, ստեղծէք եւ բորբոքէք նախանձն իրար նկատմամբ, բայց գործէք բարեկամութեան քօղի տակ, նուրբ ու աննկատ:
Գոյերն ապրել եւ իրենց առջեւ խնդիրներ դնել չգիտեն: Մենք նրանց առջեւ խաբուսիկ խնդիրներ ենք դնում, իսկ նրանք փորձում են լուծել: Գոյերը խնդրել չեն ուզում, համարելով, որ դա նուաստացում է, այնինչ աղքատ են ու նուաստացած:
Մենք ասում ենք. ՙԱմէն նուաստացում բարի է, եթէ շահոյթ է բերում՚: Յանուն նպատակի` կարելի է նուաստանալ: Նուաստանալ էլ կարելի է պատուարժանօրէն: Չկան անբարոյական բաներ, եթէ դրանք նպաստում են մեր ժողովրդի ծաղկմանը: Նպատակը սրբագործում է միջոցները:
Գոյերը յիմար են ու կոպիտ, դա անուանում են ազնուութիւն եւ օրինաւորութիւն:
Շատ պայմանների յարմարուել ու իր վարքը փոխել չկարողանալը, ուղեղի քարացածութիւնը, անճկունութիւնը նրանք անուանում են ՙինքնուրոյնութիւն՚, ՙսկզբունքայնութիւն՚:
Գոյերը այնքան յիմար ու կոպիտ են, որ նրանք նոյնիսկ չեն կարողանում ստել: Իրենց յիմարութիւնն ու պարզունակութիւնը նըրանք դարձեալ անուանում են ազնուութիւն ու օրինականութիւն, չնայած ի ծնէ անպատիւ են ու ստախօս:
Իրենց յատուկ պարզունակութիւնը նրանք հնում անուանում էին բարբարոսութիւն, միջին դարերում` ասպետութիւն, իսկ յետոյ` ջենտլմենութիւն: Դատարկ բաների համար նրանք գոռոզաբար սպանում էին իրար մենամարտերում, ինչ-որ սկզբունքների համար ինքնասպանութիւն էին գործում: Թող շարունակեն նոյնն անել: Նրանք սահմանափակուած են իրենց հնարաւորութիւններում եւ այդ պատճառով ամէն ինչում սահմաններ են դրել:
Իսկ մենք ասում ենք. ՙՄարդու հնարաւորութիւններն անսահման են, քանի դեռ նա վարւում է ըստ իրադրութեան՚:
Մշտապէս յիշէք այն եզրագծերի մասին, որ սահմանել է իր համար գոյը:
Նրա մտածողութիւնը քարացել է այդ սահմաններում: Նա ի վիճակի չէ այդ շրջանակից դուրս գալ: Այդտեղ է նրանց դժբախտութիւնը, այդտեղ է եւ մեր առաւելութիւնը:
Գործէք այնպէս, ինչպէս չի թոյլատրում նրանց աշխարհընկալումը, նրանց գաղափարը: Արէք այն, ինչը նրանց թւում է անհնարին, անհաւանական: Նրանք չեն հաւատայ, որ դուք ընդունակ էք անելու կամ ասելու այն, ինչի ընդունակ չեն իրենք:
Խօսէք ու գործէք ինքնավստահ, յամառօրէն ու նախայարձակ, շշմեցնող ու խելապտոյտ առաջացնող ձեւով: Հնարաւորին չափ շատ աղմուկ ու բառախաղութիւն, հնարաւորին չափ անհասկանալի, գիտականակերպ հիպոթէզներ, տեսութիւններ, ուղղութիւններ, դպրոցներ, իրական ու անիրական ծրագրեր ստեղծէք:
Ինչքան տարօրինակ, խեւաբարոյ, այնքան լաւ. թող ձեզ չշփոթեցնի, որ դա ոչ ոքի պէտք չէ, որ այն վաղը կմոռանան: Կգան նոր օր, նոր գաղափարներ, նոր կեանք: Դրա մէջ է մեր հոգու հզօրութիւնը, դրա մէջ է մեր ինքնահաստատումը, դրա մէջ է մեր առաւելութիւնը: Թող գոյերը վճարեն մեր պարտամուրհակները, թող գլուխները ջարդեն մեր նետած գաղափարներում դրական հատիկներ որոնելով: Թող փնտրեն եւ գտնեն այն, ինչ այնտեղ չկայ, վաղը մենք նոր կերակուր կտանք նրանց պարզունակ ուղեղներին:
Կարեւոր չէ, թէ դուք ինչ էք ասում, կարեւոր է ընդգծել, որ նոր միտք է եւ թէ ինչպէս էք ասում:
Ձեր ինքնավստահութիւնը կընկալուի որպէս համոզուածութիւն, ինքնահաւանութիւնը` որպէս գերազանցութիւն: Խելքահան արէք նրանց, պրկէք ջղերը, ճնշէք նրանց կամքը, ովքեր կհակաճառեն ձեզ, հեղինակազրկէք ձայնարկուներին, դուրս ցցուողներին, ամբիոնի ինքնասիրութիւնը ուղղէք չհաւատացողների դէմ, զրոյցների ու քննարկումների ժամանակ օգտագործէք պարկեշտութեան սահմանի վըրայ գտնուող արտայայտութիւնները:
Հարցրէք տարակուսողների ու հակաճառողների անունը, ազգանունը, հայրանունը, աշխատանքի տեղը, պաշտօնը: Դա, որպէս կանոն, շփոթեցնում եւ վախեցնում է նրանց, եւ նրանք նահանջում են: Պահանջէք պատասխանել, եւ պատասխան ստանալով` մի խորացէք դրա էութեան մէջ, այլ ուղղակի յայտարարէք. ՙԱյդպէս չէ, բոլորովին այդպէս չէ:
Եթէ որեւէ ՙխելօք՚ կփորձի մերկացնել ձեզ, ամբոխը նրան չի լսի եւ կդատապարտի թէկուզ այն բանի համար, որ մերկացնելով ձեզ, նա ապացուցում է ամբոխի յիմարութիւնը, իսկ դա չի ներւում:
Եթէ գոյը կփորձի երեւակայել իրեն, ուշադրութիւն հրաւիրել իր վրայ, այդ պահին հնարաւորին չափ աղմկոտ էֆեկտներ առաջացրէք. քստքստացրէք ոտքերով, վեր կացէք ու քայլեցէք, ճռճռացրէք աթոռները, ծիծաղեցէք, խօսէք, մռմռացէք քթի տակ, հազացէք եւ խնչեցէք, ընդհատէք ելոյթ ունեցողին պատահական հարցերով, կատակէք եւ այլն: Մի խօսքով, մի շարք մանր, գրգռիչ անյարմարութիւններ ստեղծէք, որը գոյը կգիտակցի ոչ անմիջապէս: Ձեր ձեռքի առարկաները դրէք նրա իրերի վրայ, տրորէք ոտքերը, շնչէք երեսին, ընկէք վրան, խօսէք գրգռիչ, բարձր տոնով... թող նա միշտ զգայ ձեր արմունկն իր կողի վրայ, երկար չի դիմանայ:
Տհաճ միջադէպից խուսափելու համար, նա պիտի շրխկացնի դուռն ու գնայ: Տուէք նրան այդ լկտիութիւնը` ահա մեր նշանաբանը: Մեղադրէք հակասեմականութեան մէջ նրանց, ովքեր կփորձեն մերկացնել ձեզ, կպցրէք նրանց այդ պիտակը եւ կտեսնէք, թէ մնացած գոյերը ինչպէս անմիջապէս կզինուեն այդ վարկածով:
Ընդհանրապէս, բոլոր գոյերը հակասեմական են, բայց եթէ այդ պիտակը փակցւում է միայն մէկին, նա դառնում է անպաշտպան, քանի որ մնացածները դրան զոհում են մեզ ու ոչնչացնում իրենց ձեռքով, իսկ մենք... պիտակում ենք յաջորդին:
Խաղացէք գոյի սրտացաւութեան վրայ, ներկայացէք որպէս աղքատ ու դժբախտ, խղճահարութիւն ու կարեկցանք առաջացրէք ձեր նկատմամբ: Լուրեր տարածէք յաւերժօրէն տառապեալ ժողովրդի, անցեալի հալածանքների եւ ներկայի ոտնահարումների մասին: ՙԽեղճ հրեայի՚ գործելակերպն ստուգուած է հազարամեակներով: Թէկուզ գոյերը մեզնից քիչ ունեն, միեւնոյնն է, նրանք կօգնեն մեզ աւելի շատ ունենալու:
Գոյերը սիրում են բարեգործ եւ հովանաւոր լինել, իւրաքանչիւր աղքատ ձգտում է բարեգործ դառնալ, քանզի դա վեհացնում է նրան: Նրանց մօտ մեծահոգութիւնը աւելանում է այնքանով, որքանով պակասում է դա իրականացնելու հնարաւորութիւնը: Վերցրէք նրանցից այնքան, ինչքան կարող են տալ. շնից մազ պոկելն էլ օգուտ է: Բոլոր երեւոյթները բեկէք մեր շահերի պրիզմայով, բոլոր երեւոյթները անպատճառ հարկաւոր է դիտարկել հարեւաններին օգուտ կամ վնաս բերելու տեսակէտից:
(շարունակելի)
