Հայաստանը հետընթաց է ապրում շատ ու շատ ոլորտներում` արդյունաբերություն, գիտություն, դեմոգրաֆիա, քաղաքաշինություն, գյուղատնտեսություն, կրթություն:
Գյուղացին:
Գյուղատնտեսության ոլորտում խոշոր օլիգարխները ձեռք են բերում գյուղացիներին պատկանող հողերը և նույն գյուղացուն դարձնում այդ հողի վրա վարձու աշխատող:
Այստեղ հասել ենք ֆեոդալիզմի դարաշրջանին:
Գյուղացին անգամ չի կարողանում սեփական հողակտորի վրա սերմնացու առանձնացնել: Հողի որակը այնքան է ընկել, որ գյուղացիները ստիպված են ամեն տարի սերմնացու պարտքով գնել ու փորձարկել նոր բերքը, ռիսկի ենթարկվել` բերք չստանալու հավանականությամբ:
Քաղաքացին:
Իր ձայնը գերադասում է փոխանակել 5000 դրամի հետ, և անձայն ստրուկի կարգավիճակով չտեսնել իր պատգամավորին և չպահանջել նրանից ոչինչ 5 տարի: Այստեղ հասել ենք սրտկատիրության, երբ մարդը անպաշտպան է ու ձայնազուրկ, կամքից զրկված ու խաբված:
Գիտություն
Գիտության մեջ տեսնում ենք ովքեր և ինչպես են հայտնվում ասպիրանտուրաներում, ովքեր են օգտվում արտոնյալ կրթաթոշակներից, բազե ճամբարներից, ինչպես են կուսակցականացվում ԲՈՒՀ-երը և ուսանողության ողնաշարը կոտրվում: Արդեն սաքուլիկները պրոռեկտոր են դառնում: Իսկ անգրագետ կուսակցական պաշտոնյաները իրար հետևից գիտական թեզեր են պաշտպանում:
Այստեղ հասել ենք քարե դար:
Ինչու ենք հետ գնում? Պատասխանը միգուցե կհուշի այս պարզունակ փորձը, որ յուրաքանչյուր մարդ կարող է կատարել:
Նրանք մի պահ կանգ են առնում, բեղիկներով աջ ու ձախ անում, հոտը զգալով առաջ են շարժվում:
Պարզվում է, որ նրանք ճանապարհին քիմիական հեղուկով հետքեր են թողնում և նշում ճանապարհը: Նշված ճանապարհը մյուսների համար ուղենիշ է դառնում:
Մյուս մրջյունները` նշագրված ճանապարհից չեն շեղվում և միանշանակ գիտեն ուր գնան:
Երեկ մի փորձ կատարեցի: Մրջյունների շարքը երկկողմանի շարժվում էր ինչ որ հետագծով: Ջուր լցրեցի նրանց ճանապարհի կեսին, մի հատվածի վրա:
Եվ ինչ կատարվեց? Մրջյունները մոտենում էին, արագորեն հասնում ջրված ճանապարհի եզրին, կանգ առնում, փորձում առաջ շարժվել, սակայն չէին գտնում հիմնական ճանապարհը, քանի որ հոտը վերացված էր:
Եվ այստեղ ամենահետաքրքիրն էր տեղի ունենում:
Նրանք շրջվում էին և գնում հակառակ ուղղությամբ, որտեղից նոր էին եկել: Իրենց եկած ճանապարհով հետ էին սկսում շարժվել:
Ու այսպես, իրար հետևից, բոլոր նոր մոտեցող մրջյունները խոնավ հատվածի մոտից շրջվում և հետ էին դառնում:
Անորոշ, անհայտ ճանապարհով գնալու փոխարեն մրջյունները գերադասում են հետ վերադառնալ եկած ճանապարհով, որը ամենա որոշակին է եղած վիճակում:
Երբ ճանապարհի ջուրը չորանում էր, սկսվում էր ևս մեկ հետաքրքիր պահ: Որոշ մրջյուններ հետ չէին դառնում: Առաջամարտիկների պես, նրանք գնում և վերականգնում են հին ճանապարհը, բացելով հետևից եկողների համար նրա երթևեկությունը: Այս մրջյունները հետախույզ առաջամարտիկներ էին:
Հասարակ փորձ էր: Բայց մտածելու տեղ տվող:
Ինչպես են հանրությունները վարվում անհայտ, անորոշ իրավիճակներին հանդիպելով? Մեր հանրությունը ընտրել է նույն հետ գնալու ճանապարհը, ինչպես մրջյունները անհայտության դեպքում:
Հանդիպելով անորոշությանը մենք հետ գնալով հասել ենք ֆեոդալիզմին, ստրկատիրությանը, քարե դարին: Քանի որ դա է մեզ քաջ ծանոթ:
Մեզ իրոք պակասում են առաջամարտիկները, որոնք կարող են նոր ճանապարհը ուղենշել:
