Տրնդեզը կրակին նվիրված ազգային տոն է, որ նշվում է փետրվարի 13-ին: Այդ օրն արդեն գարնան շունչն զգացվում է և, ըստ հին հայերի պատկերացումների, վառվող կրակի բոցերը կարող են ավելի ջերմացնել արևին, հետևաբար՝ մեղմել ցուրտը: Հայերն իրենց համարելով Արևի որդիներ՝ հրածիններ, պաշտել են նաև արևի երկրային տեսակը՝ հուր-կրակը: Կրակն ամրագրվում է ապրելու համար կարևորագույն բոլոր արժեքներով՝ ծնունդ, օջախ, սնունդ և այլն: Տրնդեզ նշանակում է դիզված կրակ: Այն առաջացել է ատր-կրակ բառից, որից ծագել են նաև աթար, ատրճանակ, ատրուշան բառերը, և դեզ-կուտակում, դարսում բառից: Իսկ Մ. Օրմանյանի կարծիքով՝ այն ծագել է Տիր աստծու անունից և նվիրված է նրան, քանի որ այդ օրը տարբեր գուշակություններ են արվում:
Տոնի օրը խարույկ վառելով և դրա վրայով թռչելով՝ մեր նախնիք հաղորդակցվում էին բնության տարերքի հետ, նորոգում իրենց հրածին որակները։ Ընդ որում, կրակի վրայից առաջինը թռչելու իրավունքի վերապահումը նորահարսերին, այժմ էլ, կարծես մինչև ծնվելը հայերին հրածին մկրտելու իմաստ է հաղորդում:
Կայքում տեղ գտած մտքերն ու տեսակետները հեղինակի սեփականությունն են և կարող են չհամընկնել BlogNews.am-ի խմբագրության տեսակետների հետ:
print
Տպել
