Գեղարվեստական արտահայտման հսկայական և գունագեղ գոբելենում կան ստեղծագործություններ, որոնք ծառայում են որպես փարոսներ ՝ լուսավորելով մեր հավաքական երևակայությունը և արթնացնելով մեր հույզերը:
Այդ փարոսներից մեկը «Սասունցի Դավիթ» էպոսն է, որի պատկերապատման (կոմիքսի) շնորհանդեսը կայացավ մայիսի 6-ին` Նկարիչների Միության դահլիճում:
«Սասունցի Դավիթ» կոմիքսիը հասցրել է դառնալ «ՌեԱնիմանիա» անիմացիոն ֆիլմերի և պատկերապատման արվեստի միջազգային փառատոնի մրցանակակիր և ԿԳՄՍ նախարարության կողմից երաշխավորվել որպես ուսումնաօժանդակ նյութ:
«Սասունցի Դավիթ» պատկերապատումը նախաձեռնել են հաղորդավար և նախագծի տնօրեն Գոհար Գասպարյանն ու իրավաբան, նախագծի պրոդյուսեր Նարեկ Վան Աշուղաթոյանը։ Նկարիչը բազմաթիվ պատկերապատումների հեղինակ Տիգրան Մանգասարյանն է, տեքստի հետ աշխատել է թումանյանագետ Անի Եղիազարյանը, իսկ ձևավորմամբ զբաղվել է Մարիամ Մալխասյանը: Սա պատկերապատումների շարքի 2-րդ աշխատանքն է: Առաջինը «Հայկ և Բել․ Բաբելոնից դեպի երկիրն Արարատի» կոմիքսն էր, որը սիրվեց հայաստանցի փոքրերի ու մեծերի կողմից:
«Սասունցի Դավիթ» պատկերապատումը հայ ժողովրդական էպոսի 3-րդ ճյուղի թումանյանական մշակումն է, որը հայ երեխային կծանոթացի իր ազգային ժառանգությանը:
Սասունցի Դավթի հերոսական սխրանքները հզոր օրինակ են ծառայում երեխաների համար՝ ցուցադրելով այնպիսի հատկություններ, ինչպիսիք են քաջությունը, տոկունությունը և կարեկցանքը: Մի հասարակության մեջ, որտեղ երեխաները հաճախ ենթարկվում են հակասական գաղափարների և սոցիալական ճնշումների, Սասունցի Դավթի նման կերպարների անսասան ազնվությունը ծառայում է որպես հույսի փարոս և առաջնորդություն` ոգեշնչելով նրանց համառորեն դիմակայել դժվարություններին և միշտ ձգտել ճշմարտությանը:
Խորանալով այս պատկերապատման էջերի մեջ՝ մենք ոչ միայն հանդիսատես ենք, այլև մասնակից մեծ ոդիսականի, որտեղ քաջությունը բախվում է դժվարությունների, իսկ պատիվը դառնում է առաջնորդող աստղ:
Մի աշխարհում, որը հաճախ պաշարված է անկարգություններով և անորոշությամբ, Սասունի Դավթի նման հերոսների հարատև ժառանգությունը հիշեցնում է անսանձելի ոգու մասին, որն ապրում է մեզնից յուրաքանչյուրի ներսում:
Նկարիչ Տիգրան Մանգասարյանի հմուտ ձեռքերում Սասունցի Դավթի քաջարի սխրանքները ոչ միայն պահպանվում են, այլև վեր են խոյանում ՝ հանդիսատեսին հրավիրելով ժամանակի և տարածության մեջ ճանապարհորդության:
«Առնվազն հարյուր էսքիզ է արվել՝ Դավթի դեմքը գտնելու համար: Դա տևել է երկու ամիս, քանի որ պետք էր նկարել տասնութ տարեկան Դավթի, որին նկարագրել է Հովհաննես Թումանյանը»,-պատմեց նկարիչը:
«Հովհաննես Թումանյանին սրբության պես վերաբերվելով՝ կարծես վախ ու պատասխանատվություն կար տեքստի մշակման վերաբերյալ: Սկզբում նախատեսել էինք նկարազարդուներով գիրք ստեղծել, սակայն թումանյանագետ Անի Եղիազարյանը մեզ ոգևորեց՝ ասելով, որ Թումանյանի «Սասունցի Դավիթ»-ը հարուստ է երկխոսություններով, իսկ Թումանյանն ինքը բազմաթիվ մշակումներ է արել և կողմ է եղել նորարարությունների, ուստի որոշեցինք իրականացնել այս գաղափարը»,-նշեց Գոհար Գասպարյանը, ում շարունակելով, Անի Եղազարյանը հավելեց,- «Թումանյանի մշակումն առաջին քայլն էր իր մեծ ծրագրի, քանի որ նա նպատակ ուներ այն մեծահասակների համար ավելի հիմքային մշակել, բայց այն, ինչ արել է, արել է կատարյալ»
Դժվար ժամանակներում գնալով ավելի կարևոր է դառնում վերահաստատել և տոնել հայ ժողովրդի եզակի ինքնությունն ու ժառանգությունը:
Վերապատմելով Սասունցի Դավթի առասպելական պատմությունը՝ այս կոմիքսը ոչ միայն մեծարում է անցյալի հերոսական գործիչներին, այլև ամրապնդում է հայ համայնքի միասնության և հպարտության կապերը՝ ներարկելով ճկունության և վճռականության զգացում առկա մարտահրավերները հաղթահարելու համար:
Ավելին, «Սասունցի Դավթի»` կոմիքսի ձևաչափով ներկայացումն առաջարկում է մշակութային արտահայտման նոր միջոց, որը գերազանցում է աշխարհագրական սահմաններն ու լեզվական արգելքները։ Մի աշխարհում, որտեղ ապատեղեկատվությունն ու թյուրիմացությունը հաճախ մթագնում է ընկալումը, նախագծերը, որոնք ցուցադրում են հայկական մշակույթի հարստությունն ու բազմազանությունը, ծառայում են որպես փոխըմբռնման և կարեկցանքի կամուրջներ՝ ամրապնդելով կապերը համաշխարհային լսարանի հետ:
Ըստ էության, «Սասունցի Դավթի» կոմիքսի ձևաչափով ներկայացումը երեխաների համար պատուհան է բացում դեպի հրաշքների աշխարհ, որտեղ երևակայությունը սահմաններ չի ճանաչում, և որտեղ հերոսության և պատվի հավերժական արժեքները շարունակում են հնչել սերնդեսերունդ: Այս պատմությունների շնորհիվ երեխաները ոչ միայն զվարճանում են, այլև ոգեշնչվում են ընդունել իրենց ներքին հերոսին և փոխել իրենց շրջապատող աշխարհը դեպի լավը:
Հեղինակ` Տաթևեր Լազարյան
