Վերջին մոտ մի տարում, ինչ ինձ համար նորովի բացահայտել եմ մինիմալիզմ երևույթն ու դրա առավելությունները, ահագին փոխվել եմ։ Առաջ շատ էի մանր–մունր զիբի–բիզի բաներ առնում, որոնք ոչ միայն հեռու էին անհրաժեշտություն լինելուց, այլև անիմաստ կերպով լցնում էին տան՝ առանց այդ էլ չհերիքող տարածքը։ Դրանք կարող էին լինել տան հարմարավետությունն ավելացնող զանազան իրեր, որոնց կարիքը երբեք չես զգա ու չես էլ մտածի դրանց մասին, մինչև չտեսնես, բայց որ տեսնում ես, քեզ թվում է՝ հենց էդ ա, որ կա, հենց առնես, կյանքդ կհեշտանա, իսկ որոշ ժամանակ անց հասկանում ես, որ լրիվ հանգիստ կարող էիր շարունակել ապրել առանց դրա։
Նաև ահագին զարդեր էի առնում, նկատի ունեմ՝ բիժուտերիա։ Ցանկացած զարդերի խանութի կամ բաժնի մոտով անցնելիս կարծես բոլոր արգելակներս տեղի էին տալիս, ու ինքնամոռաց նետվում էի երանելի զարդերի գիրկը, պահի մղումով ընտրում մի քանի բան ու մի կողմից գոհ, մյուս կողմից՝ խղճի խայթով դուրս գալիս՝ իմանալով, որ դրանց անհրաժեշտությունը բոլորովին չկար։
Հագուստի առումով ավելի զուսպ եմ եղել, քանզի հագուստը զարդերից ավելի թանկ արժե, բայց անիմաստ գնումներն էդ ոլորտում էլ ինձ չեն շրջանցել։
Մի ժամանակ նաև լուսանկարների շրջանակներ գնելու մոլուցքով էի տառապում։ Ամեն անգամ որևէ խանութ մտնելիս, որտեղ շրջանակների բաժին կար, պարտադիր պիտի մի քանի շրջանակ գնեի։ Էս մեկը, ի տարբերություն նշածս նախորդ իրերի, իսկական մոլուցք էր, որովհետև հիմա որ մտածում եմ, լրիվ հիվանդագին էր ու չհիմնավորված. եթե մյուս իրերն առնելիս գոնե հստակ պատկերացնում էի, թե ինչ եմ անելու դրանց հետ, ապա շրջանակների դեպքում ընդամենը իմ, ընտանիքիս ու մտերիմներիս լուսանկարները մեջները տեղադրելու վերացական գաղափարն էր, բայց թե ինչ պիտի անեի էդ քանակով շրջանակների հետ՝ առանձնապես չէի խորանում. շրջանակը տեսնում էի, չոքերս թուլանում էին, ու եթե էդ պահին դա իմը չդառնար, կվատանայի։
Հիշում եմ՝ էդ շրջանում ամուսինս հենց խանութում շրջանակներ էր նկատում, աշխատում էր ճանապարհս շեղել, որ ես դրանց մոտ չհայտնվեմ, ու ես ինքս էլ, ճիշտն ասած, դեմ չէի. քանի դեռ շրջանակներն աչքիս առաջ չէին, գիտակցությունս դեռ չէր մթագնել. գիտակցում էի, որ չարժե ու նույնիսկ ուզում էի, որ ամուսինս ինձ հետ պահի դրանք տեսնելուց։
Բա garage sale–երից ինչքան անպիտան հավես բաներ էի առնում ու լցնում տունը։ Հիմա որ հիշում եմ, զգում եմ, որ մի պատկառելի garage sale էլ մեզ է պետք, որ ազատվենք էն բոլոր անպիտան իրերից, որոնք ժամանակին գնել եմ՝ ուրիշներին անպիտան իրերից ազատելու համար։
Հիմա garage sale–երի գնալիս հիմնականում միակ նպատակը տղայիս համար խաղալիքներ, խաղեր ու մանկական գրքեր առնելն է, ուրիշ բաներ համարյա երբեք չենք առնում։ Ու հատկապես մանկական իրերը սովորաբար էնքան էժան են լինում, որ որոշ դեպքերում չառնելն ուղղակի մեղք է։ Հիշում եմ էն առաջին garage sale–ը, որի ժամանակ ես հերոսաբար ոչինչ չառա, բացարձակապես ոչինչ։ Էդպիսի բան դեռ չէր եղել։ Ու պատճառն էն չէր, որ լավ բաներ չկային. լիքը հավես իրեր կային, որոնք հաստատ մեծ հաճույքով կառնեի նախկինում։ Ուղղակի էդ անգամ նախապես որոշել էի, որ առանց անհրաժեշտության ոչ մի բան չեմ առնելու։ Իսկ դրանից հետո էդ դիրքորոշումն արդեն նորմա դարձավ։
Հիմա տան համար զիզի–բիզի հարմարավետ բաներ արդեն վաղուց չեմ առնոմ, հագուստ առնում եմ միայն անհրաժեշտության դեպքում, մեկ–մեկ էլ տոներին՝ որպես նվեր, բայց շատ ավելի զուսպ ձևով։ Զարդեր հիմա ընդհանրապես չեմ առնում. նախ լիքը ունեմ, ինչ էլ որ չունեմ, բայց ուզում եմ ունենալ, հանգիստ կարող եմ ինքս սարքել, հատկապես որ ինձ հետաքրքրող տիպի զարդերը բարեբախտաբար հենց էն ոճին են պատկանում, որոնք սարքելն ինձ համար ընդհանրապես բարդություն չի ներկայացնում, հատկապես «գնամոլ» շրջանում կուտակածս պարագաների առատությունը հաշվի առնելով։
Հագուստ ու զանազան աքսեսուարներ գնելու անդիմադրելի ցանկություն հիմա էլ եմ մեկ–մեկ ունենում, բայց արդեն սովորել եմ դրանք հաղթահարել։ Ու դա էնքան մեծ ձեռքբերում է։ Ամեն անգամ խանութից ինքս ինձ հաղթահարած դուրս գալիս էնպիսի գոհունակություն եմ զգում, կարծես մի բան շահած լինեմ։ Բա շահել եմ, բա ի՞նչ եմ արել՝ էն ամբողջ գումարը, որ կարող էի ծախսած լինել հափշտակության պահին ուզածս իրը գնելու վրա։
Էսօր էդպիսի մի փորձություն եմ ունեցել։ Խանութ էինք գնացել՝ կոնկրետ նպատակով, բայց մինչև էդ խանութին անցնելը մի շարք ուրիշ խանութների կողքով ենք անցնում, որոնց մեջ կան նաև կոշիկի խանութներ։ Ես ընդհանրապես կոշիկի հարցում խիստ բծախնդիր եմ, ու իմ ճաշակով կոշիկ գտնելը հաճախ անլուծելի խնդիր է թվում։ Հայաստանում էլ էր էդպես, էստեղ էլ։ Հազվադեպ եմ գտնում էնպիսի կոշիկներ, որ հենց իմ ուզածը լինեն։ Իսկ էն խանութում, որի կողքով պիտի անցնենք, բարեբախտաբար թե դժբախտաբար, միշտ իմ ճաշակի կոշիկներ են լինում, էնպես, որ մտնում եմ, երանությունից գլուխս պտտվում է, ու որ գայթակղությանը կուլ գնայի՝ առնվազն մի հինգ զույգ կառնեի։ Էսօր մոտով անցնելիս մի երկու մռութ կոշիկներ ինձ պատուհանից աչքով տվեցին, գլուխս պտտվեց, չոքերս թուլացան, ու քանի որ մթերային խանութը շուտով փակվելու էր, որոշեցի հետ դառնալուց հաջողացնել մտնել։ Երբ մթերային խանութում արդեն պիտի վճարումն անեինք, ամուսնուս ասեցի, որ ես շատ արագ ուզում եմ մտնել էն կոշիկի խանութը, ու մինչև ինքը վճարի ու գա, ես արդեն դուրս եկած կլինեմ։
Չգիտեմ էլ՝ ինչ էի մտածում, որ վազելով գցվեցի էնտեղ։ Ախր գիտեի, որ ինձ էս պահին կոշիկ անհրաժեշտ չի, էդ խանութի կոշիկներն էլ առանձնապես էժան չեն, ու ես ոչ մի հիմք, արդարացում չունեմ էս պահին էնտեղից կոշիկ առնելու։ Երկու անգամ անցա ամբողջ խանութով՝ հերթով զննելով ինձ դուր եկած կոշիկները. թարսի պես էլ դրանք էս անգամ ավելի շատ էին, քան անցած անգամ, երբ առել էի։ Էնքան հետաքրքիր է էդ գաղթակղությունը, մոլի ցանկությունը «բաց թողնելու» պրոցեսը, երբ հերթով անցնում ես դրա տարբեր փուլերով ու ի վերջո հաղթում ցանկությանը։ Էսօր մի քանի րոպեյվա մեջ էդ բոլոր փուլերի միջով անցա, ու դա ինձ ահագին բան տվեց։ Սկզբում կոշիկներից առնվազն մի զույգն ունենալու ցանկության ճնշման տակ լրիվ ճզմվել, փոքրացել էի, ցանկությունն ինձնից ահռելիորեն մեծ էր, ու էդ պահին իմ հաղթանակը նրա նկատմամբ համարյա անհավանական էր թվում։ Հետո սկսեցի ոչ թե փորձել ճնշել կամ սպանել ցանկությունը, այլ, այսպես ասած, լեզու գտնել հետը։ Նախ ինքս ինձ թուլացրի ու ընկա նրա գիրկը. սկսեցի հերթով պատկերացնել ինձ էդ բոլոր կոշիկներով, թե որը որ շորի հետ կհագնեի, ու թե որն իմ ոտքին ավելի լավ կնստեր։ Միաժամանակ նաև գներին էի նայում (ռոմանտիկ մթնոլորը փչացնող միակ հանգամանքը)։ Հետո ամեն կոշիկի հետ ռոմանտիկ երազանքների վերջում ինքնաբերաբար ֆիքսում էի բոլոր էն մինուսները, որ ուներ էդ կոշիկներից յուրաքանչյուրը. մեկի գույնը էն չէր, մյուսն իմ ոտքի ձևին էնքան էլ հարմար չէր, մի ուրիշը թեև լավն էր, բայց դրա տիպի ես արդեն ունեմ, էն մյուսն էն աստիճանի թանկ է, որ նույնիսկ կարևոր չի, թե ինչպիսին է, իսկ ընդհանրապես որ խորանաս, դրանցից ոչ մեկն էլ իրականում էնքան լավը չի, որ ես էս պահին առնեմ։ Ու մեկ էլ հասկանում եմ, որ ցանկությունն ինքն իրեն հեռացել է։ Ես մենակ եմ մնացել կոշիկների հետ՝ առանց իմ գայթակղիչի։ Ես հաղթել եմ, ու կոշիկներն ընդամենը սովորական կոշիկներ են, ինչպիսիք միշտ էլ եղել են ու կլինեն, իսկ ամենակարևորը՝ ես առանց իրենց եղել եմ ու հանգիստ կշարունակեմ լինել։ Խանութից դուրս եկա թեթևացած ու ինձնից գոհ։ Վաղուց էսպիսի փորձության չէի ենթարկվել։