Բոլորին էլ հայտնի է, թե ինչ հակասանտիրական պայմաններում են ապրել մարդիկ միջին դարերում։ Բայց քչերը կարող են պատկերացնել, թե ինչպես են հիգիենայի հարցերը լուծվել ռոկոկոյի դարաշրջանում 19-րդ դարի կանայք։

Это шокирует: гигиена женщин в Европе недавнего прошлого XIX век, XVIII век, гигиена, европа, женщины, здоровье, история


Գեղեցկուհիներն այն ժամանակ պատկերացում էլ չեն ունեցել բազմաթիվ քաղաքակիրթ բարիքների մասին, որոնք մենք հիմա ունենք։ Անգամ պատկերացնելն է դժվար, թե ինչ բարդություններ են ունեցել նրանք կապված հիգիենայի ու հետևաբար առողջության հետ։ Ընդամենը 150-200 տարի առաջ լուծել քրինքի հոտի խնդիրը մեծ դժվարություն է համարվել, իսկ ինտիմ տեղերի պարբերաբար լվացումները համարվում էին անպղտության պատճառ։

Это шокирует: гигиена женщин в Европе недавнего прошлого XIX век, XVIII век, гигиена, европа, женщины, здоровье, история


Պառկել ու վայելե՞լ տաք ջուրը։ Այն ժամանակվա կանայք նույնիսկ երազել չէին կարող այդ մասին։ Նրանցից շատերը անգամ չէին ուզի մտնել ու պառկել տաք ջրում

Это шокирует: гигиена женщин в Европе недавнего прошлого XIX век, XVIII век, гигиена, европа, женщины, здоровье, история

Եվրոպացիները լողանում էին՝ չցանկանալով այդ, նրաք կարծում էին, որ ջրի հետ օրգանիզմ են թափանցում վարակներ, օրգանիզմը թուլանում է ու հիվանդանում տուբերկուլյոզով


Это шокирует: гигиена женщин в Европе недавнего прошлого XIX век, XVIII век, гигиена, европа, женщины, здоровье, история

Համարվում էր, որ հաճախ լողանալը միայն խնդիրներ ու հիվանդություններ է առաջացնում

Это шокирует: гигиена женщин в Европе недавнего прошлого XIX век, XVIII век, гигиена, европа, женщины, здоровье, история



Բժիշկները ստիպված էին լինում համոզել իրենց հիվանդաներին լողանալ։ Օրինակ Ֆրիդրիխ Բիլցը 19-րդ դարի վերջում իր գրքում նման խոսքերով է դիմում գերմանացիներին

«Կան մարդիկ,ովքեր չեն համարձակվում լողանալ գետում կամ լոգարանում, որովհետև մանկուց չեն մտել ջուրը երբեք։ Այդ վախն անհիմն է։ 5-րդ կամ 6-րդ անգամից հետո կարելի է ընտելանալ դրան»։


Это шокирует: гигиена женщин в Европе недавнего прошлого XIX век, XVIII век, гигиена, европа, женщины, здоровье, история


Սրանից քիչ ավելի առաջ էլ, նույնիսկ միապետներն են ողջ կյանքում ընթացքում ընդամենը մի քանի անգամ լողացել։ Այպես, 15-րդ դարում Իզաբելան խոստովանել է, որ 2 անգամ է լողացել՝ ծնվելիս ու ամուսնանալուց առաջԼ Լյուդովիկոս 14-րդին ստիպել են լողանալ բժիշկները, բայց դա նրան սարսափեցրել է ու նա հրաժարվել է լողանալ։ 

Մինչ 18-րդ դարը միայն ձեռքերն են լվացել ու բերանի շրջանը։ Պարբերաբար լվալ ողջ դեմքը խորհուրդ չեն տվել բժիշկները, քանի որ համարել են որ դա կհանգեցնի բորբոքումների կամ կուրացման։



Это шокирует: гигиена женщин в Европе недавнего прошлого XIX век, XVIII век, гигиена, европа, женщины, здоровье, история


Իսկ 19-րդ դարում լոգանք ընդունում էին միայն հիվանդության պատճառով, եթե նշանակում էր բժիշկը։

Տաք կամ սառը լոգանք աղային հավելումներով, մի քանի րոպե։

Իսկ սովորաբար լվացել են միայն դեմքն ու ձեռքերը, երբեմն էլ մաքրել են մարմինը խոնավ սրբիչով։

Это шокирует: гигиена женщин в Европе недавнего прошлого XIX век, XVIII век, гигиена, европа, женщины, здоровье, история



Այն ժամանակ շատ են օգտագործել խոտերի հոտավետ թրմեր, վարդի ջուր, չորացած հոտավետ տերևներ հագուստում

Это шокирует: гигиена женщин в Европе недавнего прошлого XIX век, XVIII век, гигиена, европа, женщины, здоровье, история


Օծանելիք օգտագործելը Լյուդովիկոս 14-րդի օրոք նույնիսկ հարամանով ամրագրված է եղել։ Առանց օգտագործելու թագավորի մոտ ներկայանալ չէր կարելի, հարկ էր ինչ-որ ձև ծածկել անլվա արիստոկրատների բույրերը

Это шокирует: гигиена женщин в Европе недавнего прошлого XIX век, XVIII век, гигиена, европа, женщины, здоровье, история

Եվ միայն 19-րդ դարի կեսերին, երբ հաստատեցին որ բակտերիաները տարածվում են կեղտոտության պատճառով, մարդիկ սկսեցին լողանալ

Это шокирует: гигиена женщин в Европе недавнего прошлого XIX век, XVIII век, гигиена, европа, женщины, здоровье, история


Այնուամենայնիվ, մինչև 20-րդ դարի սկիզբը կանանց խորհուրդ չէին տալիս լվանալ ինտիմ տեղերը, իբր թե դա կհանգեցնի անպտղության

Это шокирует: гигиена женщин в Европе недавнего прошлого XIX век, XVIII век, гигиена, европа, женщины, здоровье, история


Լողանալուց ավելի բարդ էր գրքերի հարցը։ Կրիտիկական օրերին բժիշկները արգելում էին կանանց ընթերացանությամբ զբաղվել, քանի որ համարում էին, որ նման սթրեսային օրերին մտավոր զբաղվածությունը կվնասի նրանց։

Это шокирует: гигиена женщин в Европе недавнего прошлого XIX век, XVIII век, гигиена, европа, женщины, здоровье, история


Ի դեպ, օծանելիքը մարմնի ու շորերի տհաճ հոտը մեղմում էր որոշ չափով, բայց վերջնականապես չէր վերացնում։

Это шокирует: гигиена женщин в Европе недавнего прошлого XIX век, XVIII век, гигиена, европа, женщины, здоровье, история



Միայն 1888 թվականին հայտնաբերվեց դեզոդորանտ, որը վերցնում էր քրտինքի տհաճ հոտը։ 

Это шокирует: гигиена женщин в Европе недавнего прошлого XIX век, XVIII век, гигиена, европа, женщины, здоровье, история


Բարդ էր նաև մազերի հարցը։ Այն ժամանակ հարգի էր խիտ ու շատ մազեր ունենալը։ Ինչը խնամելը նման պայմաններում անասելի բարդ էր։ Արիստոկրատների համար մի քանի վարսավիրներ էին աշխատում՝ խնամելու համար նրանց մազերը

Это шокирует: гигиена женщин в Европе недавнего прошлого XIX век, XVIII век, гигиена, европа, женщины, здоровье, история


Բնականաբար այդ հանգեցնում էր ոջիլների տարածմանը։ Իսպանուհիներն օրինակ մազերին սխտոր էին քսում ոջիլների դեմ պայքարելու համար։ Իսկ Ֆրանսիացի արիտսոկրատներից մեկի դուստրը նույնիսկ մահացել է ոջիլների բազմությունը նրա վրա այնքան շատ է եղել։


Это шокирует: гигиена женщин в Европе недавнего прошлого XIX век, XVIII век, гигиена, европа, женщины, здоровье, история

Մազերը խնամելու ու նորմալ լվանալու համար նախատեսված շամունը հայտանբերվել է միայն 19-րդ դարի վերջին։ 

Это шокирует: гигиена женщин в Европе недавнего прошлого XIX век, XVIII век, гигиена, европа, женщины, здоровье, история

Շոլկից ներքնազգեստները հենց հատուկ ստեղծվել են նրա համար, որ ոջիլներն ու տզերը դրանցից բարդությամբ էին կառչում ու չէին բազմանում։ Այս միջոցով հարուստ կանայք պաշտպանվում էին արյուն ծծողներից։

Это шокирует: гигиена женщин в Европе недавнего прошлого XIX век, XVIII век, гигиена, европа, женщины, здоровье, история

Մինչև 1920 թվականը կանայք հանրային վայրերում ներկայանում էին փակ զգեստով, այդ պատճառով ձեռք չէին տալիս մարմնի վրայի մազերին։ 


Это шокирует: гигиена женщин в Европе недавнего прошлого XIX век, XVIII век, гигиена, европа, женщины, здоровье, история

Բնական է, որ կրիտիկական օրերի համար ոչ մի միանգամյա օգտագործման միջոցներ չկային։ Կանայք օգտվում էին կտորներից։ Իսկ աղքատները ստիպված էին լինում լվալ, չորացնել հաջորդ անգամների համար։ 

Это шокирует: гигиена женщин в Европе недавнего прошлого XIX век, XVIII век, гигиена, европа, женщины, здоровье, история


Զուգարանի թուղթ Եվրոպայում նույնպես չկար։ Այն Չինաստանում են հայտնագործել դեռ 6-րդ դարում։ Իսկ 1391  թվականին կայսրի ու պալատի համար հատուկ պատրաստվել է մոտ 750 000 թերթ զուգարանի թուղթ։ Եվրոպացիներին այս միջոցին ծանոթացրել է մի գերմանացի առևտրական 1857 թվականին։ Իսկ մերօրյա փափուկ զուգարանի թուղթը սկսել են արտադրել միայն 1890 թվականին ԱՄՆ-ում։ Մինչ այդ օգտագործել են ձեռքի տակ եղած միջոցներ՝ հիմնականում թերթեր։


Это шокирует: гигиена женщин в Европе недавнего прошлого XIX век, XVIII век, гигиена, европа, женщины, здоровье, история


Ինչպես համոզվեցիք ինքներդ, այն ժամանակ գեղեցկուհի լինելն այդքան էլ հեշտ գործ չէր

Это шокирует: гигиена женщин в Европе недавнего прошлого XIX век, XVIII век, гигиена, европа, женщины, здоровье, история

Կայքում տեղ գտած մտքերն ու տեսակետները հեղինակի սեփականությունն են և կարող են չհամընկնել BlogNews.am-ի խմբագրության տեսակետների հետ:
print Տպել