Եթե կարծում եք, որ միայն սննդի չարաշահումը կամ ժառանգական գործոններն են հանգեցնում քաշի ավելացմանը, չարաչար սխալվում եք։ Կան բազում այլ գործոններ, որոնք պակաս աղետալի ազդեցություն չեն թողնում կառուցվածքի վրա։
1. Մենստրուալ ցիկլի տատանումներ
Սա գիրացման ամենաբնական ու ամենատարածված պատճառներից մեկն է։ Ուրախացնողն այն է, որ կիլոգրամների ավելացումը դեպքերի մեծամասնությունում անդառնալի չէ, քանի որ քաշն ավելանում է օրգանիզմում հեղուկի, մի փոքր ճարպի ու հանքային աղերի կուտակման հաշվին։ «Քաշը բնական ճանապարհով ավելանում է ձվազատումից հետո, այսինքն՝ մենստրուալ ցիկլի 13—15 օրից սկսած։ 26—28 օրը այն, որպես կանոն, հասնում է իր գագաթնակետին։ Եթե հղիություն չի գրանցվել, ապա նոր ցիկլի սկսվելուն պես կինը մոտ կես կիլոգրամով կնիհարի»,- բացատրել է բժիշկ-դիետոլոգ Ռիմա Մոյսենկոն։
Ի՞նչ անել
Նախ և առաջ պետք է բավականաչափ հեղուկ օգտագործել՝ այտուցներից ու օրգանիզմի ջրազրկումից խուսափելու համարա։ Ցիկլի երկրորդ կեսին ախորժակը կարող է չափից ավելի շատ բացվել։ Մի՛ տրվեք նրա սադրանքներին։ Եթե Դուք քաղցրի պահանջ եք զգում, Ձեր ճաշացանկը համալրեք դանդաղ ածխաջրերով (օրինակ՝ մակարոն)։ Մոյսենկոն նշել է, որ կարելի է «ագրեսիվ» քաղցրավենիքը փոխարինել քաղցրահամ բնական մթերքներով, օրինակ՝ չրով կամ մեղրով։ Ժամը 16:00-ից հետո պետք չէ մրգեր ուտել: Ենթաստամոքսային գեղձի ակտիվությունն այդ ժամանակ իջնում է և չի կարող ադեկվատ արձագանքել արյան մեջ շաքարի մակարդակի արագ բարձրացմանը։ Ավելի լավ է 30 գրամ դառը շոկոլադ ուտել։
2. Աղի սննդամթերքի չարաշահում
Մարինացված վարունգների, թթու դրած կաղամբի և ապխտած վոբլայի օգտագործումը նույնպես կարող է ավելորդ կիլոգրամների պատճառ դառնալ հատկապես այն դեպքում, եթե Դուք դրանք օգտագործում եք գիշերային ժամերին։ «Կատարյալ մարմնի դպրոցի» գիտական բաժանմունքի ղեկավար Ելենա Դեգտարը նշել է. «Միայն աղը չի կարող հանգեցնել քաշի ավելացմանը, եթե խոսքը ճարպային միջնաշերտի մասին է։ Աղը կալորիաներ չի պարունակում, սակայն չափազանց շատ աղ պարունակող մթերքների ընդունումը թույլ չի տալիս, որպեսզի հեղուկը ժամանակին դուրս գա օրգանիզմից, ինչն էլ իր հերթին հանգեցնում է քաշի ավելացման։ Խնդիրը մասնավորապես սուր է արտահայտվում այն մարդկանց մոտ, ում մոտ ջրաղային հավասարակշռության խանգարումներ կան»։
Ի՞նչ անել
Պետք է աղի օգտագործումը սահմանափակել այնպես, որ օրվա մեջ օգտագործած աղի քանակությունը կազմի առավելագույնը 2 գրամ։ Դիետոլոգների համոզմամբ՝ հենց սա է աղի օրական օգտագործման նորման։ Եթե չարաշահեք աղի մթերքների օգտագործումը ժամը 15.00 –ից հետո, ապա հավանական է, որ հենց հաջորդ առավոտյան քաշի ավելացում նկատեք։
3. Դեղերի օգտագործում
Միգրենի, տրամադրության անկումների (օրինակ՝ հակադեպրեսանտներ, հոգեմետ դեղեր), շաքարախտի ու հիպերտոնիայի դեմ դեղերը, ինչպես նաև հորմոնալ դեղերը (օրինակ՝ հակաբեղմնավորիչներ) կարող են ավելորդ կիլոգրամներ «ընծայել» Ձեզ։ Դեգտարն ասում է, որ դեղերը տարբեր կերպ կարող են ազդել քաշի վրա։ Որոշ դեղեր բացում են ախորժակը, մյուսները թույլ չեն տալիս օրգանիզմին ժամանակին ազատվել կուտակված հեղուկից, իսկ որոշ դեղեր էլ հանգեցնում են քաշի դանդաղ ավելացմանը հոգնածության զգացողության ու ցածր ակտիվության պատճառով։
Ի՞նչ անել
Անգամ եթե քաշի զգալի ավելացում եք նկատել, խորհուրդ չի տրվում ինքնագլուխ ընդունել այս կամ այն դեղորայքը կամ հրաժարվել շարունակել դեղորայքային բուժման կուրսը։ Լավագույն տարբերակն այս հարցով բժշկին դիմելն է, ինչպես նաև ռեժիմով սնվելն ու առողջ սննդակարգ մշակելը։
4. Սննդային ալերգիա
Որոշ մարդիկ գիրանում են այն պատճառով, որ նրանց օրգանիզմը չի կարողանում ընդունել այս կամ այն մթերքը։ Օրինակ՝ որոշ մարդկանց օրգանիզմը զգայուն է կազեինի նկատմամբ, որը պարունակվում է կաթնաշոռի, կեֆիրի ու պանրի մեջ։ Օրգանիզմում առաջանում են ալերգիկ ռեակցիաներ, և օրգանիզմից անհրաժեշտ քանակությամբ ջրազատում չի կատարվում, ինչն էլ ի վերջո հանգեցնում է ավելորդ կիլոգրամներին։ Այս մասին նշել է Մոյսենկոն։
Մեկ այլ թաքնված ալերգեն է սնձանը։ Այն առկա է որոշ հացահատիկային կուլտուրաների մեջ (վարսակ, տարեկան, ցորեն, գարի)։ Բնակչության ընդամենը 1%-ն ընդհանրապես չի կարողանում ընդունել սնձանը, սակայն սնձանի նկատմամբ զգայունությունը հանդիպում է բնակչությանը 10—15 անգամ ավելի հաճախ։ Բացի ալերգիկ ռեակցիաներ առաջացնելուց, վատանում է նաև աղիքների աշխատանքը, և դա նպաստում է այտուցների առաջացմանը։
Ի՞նչ անել
Նախ պետք է հասկանալ, թե արդյոք Դուք այս նյութերից որևէ մեկի նկատմամբ անընկալունակություն ունեք։ Դրա համար հարկավոր է մի շարք անալիզներ իրականացնել։ Ավելի պարզ, սակայն պակաս ճշգրիտ միջոց էլ կա, այն է՝ 2—3 շաբաթով դադարեցնել կազեին ու սնձան պարունակող սննդամթերքների օգտագործումը և հետևել, թե ինչ փոփոխություններ են տեղի ունենում օրգանիզմում։ Եթե այդ ժամանակահատվածում այտուցվածությունն ու քաշն իջնեն, ամենայն հավանականությամբ Ձեր օրգանիզմն իրոք զգայուն է այս նյութերի նկատմամբ։ Այդ դեպքերում դիետոլոգները խորհուրդ են տալիս կրճատել ալերգեն հանդիսացող մթերքների օգտագործումը կամ առհասարակ հրաժարվել դրանցից։
5. Ֆիտնեսի պարապմունքներ
Մենք հաճախ ենք լսում այնպիսի դեպքերի մասին, երբ ֆիտնեսը չի օգնում նիհարել, սակայն որոշ դեպքերում այն կարող է նույնիսկ գիրացման պատճառ դառնալ։ Այս վտանգը սպառնում է հատկապես նրանց, ովքեր նոր-նոր են սկսել մարզումները։ «Ֆիզիկական ծանրաբեռնվածությունը խթանում է մկանների ակտիվ աճը։ Երբ Դուք ազատվում եք ճարպային հյուսվածքից, դրանց տեղը զբաղեցնում են մկանաթելերը, որոնք ավելի ծանր են։ Արդյունքում կշեռքի վրա կարող են տհաճ թվեր հայտնվել», - նշել է ֆիտնես ակումբներից մեկի տնօրեն Ալեքսանդր Անիշչենկոն։
Ի՞նչ անել
Պետք չէ խուճապի մատնվել և դադարեցնել մարզումները։ Մի քանի ամիս անց օրգանիզմը կհարմարվի մարզումների ռեժիմին, մկանների այտուցվածությունը կնվազի։ Եթե ցանկանում եք այդ գործընթացն արագացնել, ավելացրեք յոգայի պարապմունքները ու ձգումներ կատարեք։
6. Քնի պակաս
Շարունակական քնատությունը սրում է քաղցրի պահանջը, ինչը բնականաբար նրբակազմ չի դարձնում մեզ։ Այն նաև դանդաղեցնում է նյութափոխանակության գործընթացները։ Այս բացասական ազդեցություններից խուսափելու համար Մոյսենկոն խորհուրդ է տալիս կեսգիշերից ուշ չքնել։
