Միայնությունն այն է, երբ տանը կա հեռախոս, իսկ զնգում է զարթուցիչը. ՖԱԻՆԱ ՌԱՆԵՎՍԿԱՅԱ. ՖՈՏՈՇԱՐՔ

Ladynews.am-ը գրում է.

Ռանևսկայան նրբազգաց, անօգնական ու թեթևամիտ էր: Կենցաղային հարցերում նա միշտ հենվում էր ուրիշների որոշումների վրա, չէր կարողանում ապրել առանց ճոխության, սենտիմենտալ էր ու զգացմունքային: Մանկության ու անհոգ օրերի նրա սիմվոլը հայրական օջախն էր` բալի այգին, որը նա կորցրեց նույնպիսի թեթևամտությամբ ու մեկնեց Փարիզ… Սա, սակայն, Լյուբով Ռանևսկայան էր` Անտոն Չեխովի «Բալի այգին» կատակերգության հերոսուհին, որի անունը կյանքի ամենապարզ դրվագներից մեկից հետո կեղծանուն դարձավ Ֆաինա Ֆելդմանի համար:

Ֆաինա Ֆելդմանը ծնվել է ֆինանսապես ապահովված ընտանիքում, նրա հայրը ուներ չոր ներկերի գործարան, մի քանի տուն, խանութ և շոգեքարշ: Ինչպես վայել էր այն ժամանակ ռուսական հարուստ ընտանիքներին, աղջնակը ստացել է բարձրակարգ տնային կրթություն. տիրապետել է լեզուների, զբաղվել երգով, երաժշտությամբ, օրեր անցկացրել գրքերի առաջ:

19 տարեկանում Ֆաինան հայրենի Տագանռոգից տեղափոխվում է Մոսկվա, տեղավորվում մի փոքրիկ բնակարանում: Հենց այդ տարիներին է նա ծանոթանում Մարինա Ցվետաևայի, Օսիպ Մանդելշտամի, Վլադիմիր Մայակովսկու, Կաչալովի հետ: Հետագայում Ֆաինան իր հուշերում կգրի, որ սիրահարված էր Կաչալովին և հիանում էր նրա դերասանական խաղով:

Մի անգամ աշնանը փոքրիկ Ֆաինա Ֆիլդմանը դերասանական բիրժայում ստորագրեց պայմանագիր մադամ Լավրովսկու խմբում աշխատելու համար: Դերասանուհին հրավիրվում էր «Կոկետուհիների դերեր կատարելու` երգի և պարի իմացությամբ, սեփական զգեստապահարանով, 35 ռուբլի աշխատավարձով»:

Մադամ Լավրովսկու խումբը, սակայն, չարդարացրեց հանդիսատեսի սպասելիքները: Այնուամենայնիվ հենց այս խմբում աշխատանքի տարիներին է վերաբերում Ֆաինայի կենսագրության ամենահիշարժան դրվագներից մեկը: Աշխատանքային երեկոներից մեկից հետո Ֆաինան զբոսնում էր իրենց խմբի ամենահայտնի ողբերգակ դերասաններից մեկի հետ, երբ նրանք որոշեցին ճանապարհին բանկ մտնել` ստանալու այն գումարը, որն ամեն ամիս Ֆաինայի համար ամուսնուց գաղտնի ուղարկում էր մայրը:«Հենց դուրս եկանք բանկից, քամու մի ուժեղ հոսանք ուղղակի խլեց իմ ձեռքերից ողջգումարը: Ես կանգնեցի ու թռչող դրամներին նայելով՝ ասացի` ինչ տխուր է, երբ դրանքթռչում են: Այդ ժամանակ ինձ հետ զբոսնող ընկերս բացականչեց` ախր դուք Ռանևսկայան եք,միայն նա կարող էր այդպես ասել: Հետագայում, երբ պետք եղավ ստեղծագործականկեղծանուն ընտրել, ես որոշեցի վերցնել հենց Չեխովի այդ հերոսուհու անունը: Մենք իրոք միընդհանուր բան ունենք, իհարկե ոչ ամեն ինչ, բնավ ոչ ամեն ինչ», - հետագայում հիշում է Ֆաինա Ռանևսկայան:

Հենց այսպես էլ սկսվեց Ֆաինայի դերասանական կարիերան, որի ընթացքում նա աշխատեց Ռուսաստանի գրեթե բոլոր հայտնի թատրոններում` հաստատվելով մեկ այս, մեկ այն քաղաքում:

Առավելապես սիրելի դարձավ հանդիսատեսին «Подкидыш» ֆիլմում Լյալյայի դերում նկարահանվելուց հետո: Ֆիլմի կադրերից մեկում նրա արտաբերած «Մուլյա, մի նյարդայնացնի ինձ» («Муля, не нервируй меня!»)  արտահայտությունը երկար ժամանակ չէր իջնում հանդիսատեսի շուրթերից: Ասում են` դա դուր չէր գալիս Ռանևսկայային, քանի որ արտահայտությունը ոչ թե իր, այլ Ռինա Զելյոնայայի մտահղացումն էր: Եվ չնայած ամենին` նրան գրեթե ամենուր դիմավորում էին այդ խոսքով: Փողոցում այդպես էին գոռում փոքրիկ տղաները նրա հետևից: Անգամ Բրեժնևը Լենինի շքանշանը Ռանևսկայային հանձնելիս ասաց. «Ահա և գալիս է մեր «Մուլյա, մի նյարդայնացնի ինձ»-ը»: Այդ անգամ Ռանևսկայան չդիմացավ. «Լեոնիդ Իլյիչ, այդպես ինձ դիմում են կամ տղաները, կամ խուլիգանները»: Գլխավոր քարտուղարը շփոթվեց ու հազիվ արտաբերեց. «Ներեցեք, բայց ես Ձեզ շատ եմ սիրում»:

Առհասարակ թատրոնում նա այն քչերից էր, ում համար միևնույնն էր խորհրդային կարգերի ցենզուրան, նրանց հանձնած շքանշաններն ու հետևողականությունը: Կինը, ով ստացել է բավական շատ խորհրդային պարգևներ, միշտ ասում էր. «Ստալինի շքանշանի հանձնաժողովը նստած է դահլիճում, ուրեմն քննության զզվելի տպավորություն ունեմ»:

Ֆաինա Ռանևսկայային ընդունված է անվանել «փոքր էպիզոդների մեծ դերասանուհի»: Մեծ դերերով նա բեմ էր բարձրանում, իսկ այ կինոէկրաններին նրա դերերը էպիզոդիկ էին:

Դերասանուհու անսահմանելի հռչակը կապված է ոչ այնքան  նրա դերերի ու բեմական կուլտուրայի, որքան սեփական առօրյան դրամայի վերածելու կարողության հետ: Նա բացառիկ տաղանդ ուներ մեկ բառով, մեկ խոսքով հիշել տալու իրեն: Նրա սրամտության, նուրբ հումորի մասին լեգենդներ են պատմում: Հենց դա է պայմանավորել նրա հայտնիությունը` անկախ դերասանական կարիերայից: Օրինակ` հերթական ներկայացումներից մեկի ժամանակ ետնաբեմում մի երիտասարդ ու կամակոր դերասանուհի ապրումներով կիսվելիս է եղել Ռանևսկայայի հետ ու ասել է. «Մարգարիտը, որ պետք է գալու առաջին գործողության ժամանակ, պիտի իսկական լինի»: Ռանևսկայան սկսել է իբրև թե հանգստացնել նրան. «Ամեն ինչ իրական կլինի, ամեն ինչ` և՛  մարգարիտը, և՛ գործողությունը , և ՛  թույնը վերջին գործողության ժամանակ»:

Նրա յուրաքանչյուր խոսք ասես ստեղծված էր` գրվելու պատմության էջերում, դառնալու թևավոր: Դրան էր նպաստում, այսպես ասած, ներքին ցենզուրայի, մտածողության ազատությունը:

Սեփական և հանդիսատեսի կյանքերը դրամայի վերածած կինը, սակայն, ողջ կյանքում այդպես էլ չկարողացավ ազատվել միայնության զգացողությունից: Նրա մենակությունը կյանքի վերջին տարիներին չէր փարատում անգամ շնիկը` Մալչիկը, որի անունը դրվել էր ի պատիվ Ստանիսլավսկու, ում Ռանևսկայան պաշտում էր: 80 տարին բոլորելուց հետո նա մի քանի անգամ խոսել է իր միայնության մասին. «Միայնությունն այն է, երբ տանը կա հեռախոս, իսկ զնգում է զարթուցիչը»:

Ստացվում է այնպես, որ ընտրած բեմական ազգանունը մինչև կյանքի վերջ էլ սահմանեց նրա վիճակը: Ասում են` կյանքի վերջին տարիներին էլ ավելի զգայուն և մարդկանց սիրող ու վստահող դարձած Ռանևսկայան շարունակ խաբվում էր բոլորի` անգամ տան հավաքարարների կողմից, ովքեր օգտվում էին ծեր կնոջ վստահությունից ու գողանում ունեցվածքը:

Ֆաինա Ռանևսկայան մահացել է 1984 թվականի հուլիսի 19-ին և թաղվել Մոսկվայի Դոնսկի գերեզմանատանը` քրոջ` Իզաբելլայի կողքին:  Նրա գերեզմանաքարին կլոր տարին կարելի է թարմ ծաղիկներ տեսնել, ինչն էլ նրա տաղանդի ու վաստակած սիրո ապացույցն է:

Նյութն ամբողջությամբ՝ այստեղ