Ինչո՞վ էին զբաղվում գլադիատորները. Հին Հռոմի հետքերով (Photo)


22:30 , 8 սեպտեմբեր, 2020

Գլադիատորների խաղերի էությունը ձևակերպել է Հռոմեական կայսր Կարակալան, որը ապրել է մ.թ. 3-րդ դարում. «Մենք ողջերին զոհաբերում ենք մեռելներին կերակրելու համար»: Սկզբնական շրջանում գլադիատորական մարտերն ազնվական հռոմեացիների հուղարկավորության ժամանակ զոհաբերության ձև էին: Բայց մ.թ.ա. դրանք պաշտոնապես ճանաչվել են որպես ազգային գործ: Եթե ավելի վաղ գլադիատորական մարտերը կազմակերպվում էին առանձին քաղաքացիների կողմից իրենց նախաձեռնությամբ, ապա այժմ նրանց կազմակերպությունը դարձել է հռոմեացի մագիստրատների պարտականությունը:

 

Կային շատ գլադիատորական դպրոցներ: Այս զբաղմունքը համարվել է ոչ այնքան հարգալից, բայց շատ եկամտաբեր: Հատկապես գունեղ տոնական oրերին չեմպիոնական գլադիատորների վարձակալությունը մեծ շահույթ էր բերում, բայց շատ գումար էր պետք նաև նրանց պահելու, դասավանդելու ու կերակրելու համար:

 

Գլադիատոր տարբեր ձև էին դառնում: Մարտի դաշտ ուղարկված ռազմագերիները և շուկայում վաճառքի հանված ստրուկները պարզապես այլ ելք չունեին: Նույնը վերաբերում էր հանցագործներին: Այնուամենայնիվ, ժամանակի ընթացքում այստեղ նույնպես որոշ տարբերակումներ հայտնվեցին: Գործնականում անհնար էր, որ սովորական մարդը կհաղթի գլադիատորին:

 

Ավելին՝ ազատ հռոմեացի քաղաքացիները երբեմն դառնում էին գլադիատոր, չնայած ազնվական հռոմեացու համար մարտերին մասնակցելը համարվում էր մեծ ամոթ: Գլադիատորի կարգավիճակը նույնիսկ ավելի ցածր էր, քան սովորական ստրուկինը, քանի որ կրոնական իմաստով ցանկացած հռոմեական գլադիատոր՝ անկախ այն պատճառներից, որի համար նա մարտի դաշտում էր, մահացածների համար «գրավադրված զոհ էր համարվում», ովքեր պարզապես դեռ չէին գնացել այլ աշխարհ:


Գլադիատորները համարվում էին լուրջ ներդրում: Հատկապես նրանք, ովքեր շատ մարտերի էին մասնակցել, ինչպես նաև հայտնի չեմպիոն էին: Ցանկացած գլադիատոր, ով գիտեր զվարճացնել կամ զարմացնել հռոմեացի հանդիսատեսին, մեծ եկամտի աղբյուր էր դառնում, և նրա հանդեպ վերաբերմունքը փոխվում էր: Նույնիսկ դատապարտյալ հանցագործը, որը հինգ տարի գոյատևում էր մարտի դաշտում (սովորական գլադիատորը մասնակցում էր տարեկան ոչ ավելի, քան մի քանի մարտերի) օրենքով ազատություն էր ստանում: Առաջին երկու մարտերից հետո ողջ մնացած գլադիատորին տրվում էր առանձնասենյակ՝ անկողնով և սեղանով: Երեք մարտերից հետո յուրաքանչյուր հաջորդը վճարվում էր՝ անկախ դրա արդյունքից (իհարկե, ավելի շատ էին վճարում հաղթանակի համար): Յուրաքանչյուր ճակատամարտում այս վճարն ավելանում էր, և գլադիատորը ժամանակի ընթացքում հնարավորություն էր ունենում փրկվելու ստրկությունից:


Գլադիատորները, ովքեր հնարավորություն ունեին լքելու դպրոցը կամ ձեռք բերեին երկար սպասված ազատությունը, հաճախ փողի կարիք ունեին: Եվ հարուստ հռոմեացիները նրանց վարձում էին տարբեր նպատակների համար, օրինակ՝ որպես թիկնապահ: Նրանց վարձում էին, որ քաղաքական հակառակորդների վրա հարձակվեն: Գլադիատորներին վարձում էին, որ նրանք սովորեցնեն ինչպես զենք օգտագործել: