Գաբրիել Գարսիա Մարկես. Մահվան մյուս երեսը

Newmag.am-ը գրում է.

Չգիտես ինչու, ասես ցնցել էին, նա արթնացավ հանկարծ: Վաղորդյան պարտեզից արձակվող նոր-նոր բացված ծաղիկների բուրմունքին խառնված մանուշակների և ֆորմալդեգիդի տտիպ հոտը գալիս էր հարևան սենյակից: Նա փորձեց հանդարտվել, սառնասրտվել, ինչից իրեն զրկել էր երազը: Պետք է որ վաղ առավոտ լիներ, որովհետև բանջարանոցի մարգերը ջրելու ձայնն էր լսվում, իսկ բաց պատուհանից հայում էր կապույտ երկինքը: Հայացքը պտտեցնելով կիսամութ սենյակում, նա ջանում էր մի կերպ բացատրել իր այդ կտրուկ, տագնապալից արթնացումը: Մի այնպիսի զգացում ուներ, գրեթե շոշափելի համոզվածություն, որ քանի դեռ քնած էր, ինչ-որ մեկը սենյակ էր խցկվել: Սակայն ոչ ոք չկար, և ներսից կողպված դուռն էլ ջարդված չէր: Լուսամուտի բացվածքից լույսի շողեր էին ներս թափվում:

Որոշ ժամանակ նա պառկած էր անշարժ՝ ճգնելով զսպել երազի վերապրումից առաջացած նյարդային լարվածությունը, և փակելով աչքերը ու թիկունքին ընկած, աշխատում էր կցմցել խաղաղ մտորումների ընդհատված կապը: Արյան հոսքը կտրուկ հարվածներով թմբկահարում էր կոկորդը, իսկ կրծքի տակ հուսահատ ու թունդ բաբախող սիրտը հաշվում, հաշվում էր կարճլիկ, կցկտուր այն զարկերը, որ սովորաբար հոգնեցնող վազքից են ծնվում: Նա մտովի կրկին վերապրեց անցած մի քանի րոպեն: Տարօրինա՞կ էր երազը: Մղձավա՞նջ էր: Բայց արտակարգ ոչ մի բան չկար և ոչ մի առիթ՝ նման հոգեվիճակի մեջ ընկնելու համար:

Նրանք գնացքով (հիշում եմ՝ գնացքով) անցնում էին մի ինչ-որ տեղանքով (երազում հաճախ եմ տեսնում այդ տեղանքը), անկենդան, մեռյալ բնության միջով, արհեստական, ոչ իսկական ծառերի միջով, որոնց ճյուղերից, պտղի փոխարեն կախկըխված էին թրաշի ածելիներ, մկրատներ, սրածայր այլևայլ առարկաներ, մի խոսքով, վարսավիրանոցային պիտույքներ (հիշում եմ՝ ցանկանում էի սափրվել): Նա հաճախ էր տեսնում այս երազը, բայց այսօրվա պես երբեք չէր արթնացել, ասես՝ ցնցումից:

Ծառերից մեկի տակ կանգնած էր երկվորյակ եղբայրը, նա, որին վերջերս թաղեցին, և ձեռքով նշան էր անում կանգնեցնել գնացքը (իրական կյանքում մի անգամ եղել էր նման դեպք): Գլխի ընկնելով վերջապես, որ գնացքը կանգնեցնելու իր փորձերն այլևս անիմաստ են, նա վազ տվեց վագոնաշարի ետևից և վազեց այնքան, մինչև շնչասպառ եղավ և վայր ընկավ՝ փրփուրը շուրթերին: Անշուշտ սա անհեթեթ, անտրամաբանական տեսիլք էր, որը, սակայն, զուրկ էր անհանգստություն պատճառելու լիցքերից: Նա կրկին բացեց աչքերը, և նրա կոպերի մազանոթներում գազազեց արյունը, որի զարկերը գնալով ավելի էին թնդանում, կարծես բռունցքի հարվածներ լինեին:

Ամբողջական հոդվածը կարող եք կարդալ այստեղ