Արա, լրիվ ցի՞րկ եք, ձեզ տրաքցնել ա պետք

Զզվում եմ երեք բանից՝ քռչիկից, բոզբաշից ու մեկ էլ սուԹի հայրենասերներց։ Չնայած էդ սութի հայրենասերներն ու բոզբաշը համարյա նույնն բանն են։ Էտ կարգի մարդկանց պիտի թթու դնել ու էտ նեխահոտը, որ սկսի գալ, տանել լցնել ունիտազը ու ջուրը քաշել, բայց ջուրը քաշելուց առաջ համոզվել, որ ջրաչափը կանգնացրածա։ Կան մարդիկ ովքեր կոչվում են հայրենասեր ու օրը մի կուսակցություն մտնելով կորցնում են իրենց կուսությունը, հէտո կորցնում են իրենց ձայնը, հէտո ել կորցնում են սեփական եսը, իսկ հէտո էլ ֆիզիկապես են կորում։ Բա, բամբարգիյա։ Ես տենց մի աղիքային ցուպիկի ճանաչում էի, նախկին ՀՀՇ էր, հէտո դաշնակները բերդերից հելան, դառավ դաշնակցական, հէտո Օրինաց, հէտո Հանրապէտական էր, հէտո՝ինչը ամենազարմանալինա դուրս եկավ մտավ ԲՀԿ...Դե արդեն պարզա չէ, որ ՀՀԿ ու ԲՀԿ նույն կուսակցություննա տարբեր գառշոկներում։ Մի խոսքով ԲՀԿ-ից հելավ հիմա է կարծեմ Յեհովայի Վկայա։ Արա...Բա ես աղանդավորներից ոնց եմ զզվում։ Վա՜յ, ես ձեր աբբու լալա մահարին։ Ուրեմն ես աղանդիկները առանց բովվել ընկնում են հասարակության մեջ ու սկսում են «աստծո» խոսքը տարածել, ուզում են հավատացնել, վստահեցնել։ Վայ ողբամ են աստծում, որ քո նման թափթփուկի բեանովա խոսում, ես ձեր բերանը...Փակեմ։ Այ աղանդ...Դու գնա երեսդ լվա, գնա կոշիկներդ մաքրի, շորերդ հարդուկի, քեզ հայելու մեջ նայի, ճակատիդ երեք հատ պզուկը գմփցրա, Վայ Մաման ԳՄՓԱ...խոսալ սովորի... հէտո կյանքը տես, ճիշտն ու սխալը տարբերի կյանքից մի բան հասկացի, նոր արի ու ինձ կյանք սովորացրա։ Դու ի՞նչ գիտես ճիտ կյանքը որնա, որ ինձ էլ ճիշտ կյանք էս սովորացնում այ չստացված պրոդյուսեր։ Արա գժվում եմ։  
Լվա երեսդ, անպիտան եսդ
Մի բուռ ջրով փորձիր մաքրիել...
Դու, որ կյանքդ զուր ապրել
Ու վատնել ես ժամանակդ...
Լվա՛, երեսդ, որ դիմակդ 
Արտաքուստ մաքուր լինի...
Ի՞նչ...Հոգի՞....Քանի հոգի
Քո կյանքի զոհը դարձան,
Քո պատճառով նեղացան,
Քո պատճառով հեռացան....
Ո՞վ ես դու...Լվա՛, երեսդ
Ախ կորչ անպիտան եսդ....
Ոնց ես դու հիմա ապրո՞ւմ
Ժամանակին ամբարում էիր ուրիշների կյանքը՞
Դե եկել է ժամանակը,
Ու հիմա...Լվա՛ երեսդ
Որ կախենք անպիտան եսդ....
Թող տեսնեն, որ այս դարում
Քո նմանները թեպէտ ապրում
Ու վայեում են օրն ու ժամը,
Բայց վերջում ելնում է համը
Այն երեկ տառանոց բառի,
Որն այսուհէտ քո քարին, շիրմաքարին պիտի գրվի։
Հող, մի բուռ հող իմ հայրենի,
Խնդրում եմ քեզ ընդունիր սրա անպիտան եսը...
Որն այդպես էլ չլվաց երեսը։

Արա դուք ավելի վատն եք քանց թե գէտնանցումի մսով պեռաշկին, դուք ավելի վատն եք, քան Պիցցա Դի Ռոմայի ՑԵԶՐ սալաթը...Արա լրիվ Ցիրկ եք, ձեզ տրաքցնելա պետք։ Բայց մի երկու միլիոն դնել նոր տրաքցնել։ Ավելի ճիշտ երկու միլիոնի դնել, կամ երկու միլիոնով դնել նոր....Ոնց սրտներդ ուզի։ ՄԻ խոսքով դուք ցիրկի դեմացի աղադիկ եք, կամ կուսակցիկ, լուսատիտիկ, տենց մի անկապ բան։ Բայց գոնե գիշերը ցիրկի մոտ կանգնողը չի թաքցնում իրա ես...Հալալ ՕՏԴՈՒՇԻ լիրբա, ասում, «ես էս եմ ինչ կամ» տար , տար վայելի։ Թե չէ դուռը ծնգցնում են երկու հատ քսեռոքսի զուգարանի թուղթ ձեռները ասում են․«եկեք խոսանք հավիտենական կյանքից»։ Այ բորբսնած Կոմսի Դքսուհի, գնա սպալնի ասեմ հավիտենական կյանքը որնա։ 23-24 տարեկան լիրբ ես եկել ես ճիշտ կյանքից ես խոսում։ Վրիցդ հլը կաթի հոտա գալիս...Վայ ...Աղջի ես ի՞նչ Գոզահոտա ….ու ռադեղի ստուց։ Քացով տվի լարի գնաց․ինչու քացով, որովհէտև ես լրբի վրա ձեռք չեմ բարձացնում։ Ու էտ քայլով պարզվեց, որ ես հայրենասեր չեմ, բա որովհէտև աղանդավոր չեմ, կուսակցական չեմ, ոչ էլ ծառա, ոչ էլ նոքյաչ շարքային աթեիստ...Պարզապես մարդ եմ։ Ու ես էլ որոշեցի գնալ։ Ու գնացի։ Հայրենասիրությունը դա կուլտուրական ու գրագէտ բացատրությունն է, թե ինչու մենք պիտի ուրիշներից վատ ապրենք։ Բա , Էս ամերիկացին հեչ հայրենասեր չի, որովհէտև լավա ապրում։ Այ այսպիսի ավանակի մտածելակորպով ԼԱՄԱՆԵՐ են ապրում մեր մեջ։ ԲԱ հէտո էլ իմացա, որ ես աղանդիկները ծառայում են։ Արա, ծառայում են եկեղեցուն ու գնում են միսիայի։ Գնում են աստծո խոսքը տարածեն։ Այ բոշեք, սթրվեք, կարողա գիտեք եսի միջնադարնա դուք էլ Ռիչարդ Առյուծի սիրտն եք։ Էս ի՞նչ մի խաչակրաց արշավանք եք սկսել։ Ու այսպես... ես լակոտները ընգնում ես գեղ ու քաղաք, սար ու հովիտ ու ծերանում են։ Հէտո էլ սատկում, կամ էլ իրանց պես աննպատակ լակոտ են արգանդից քցում ցած ու նոր են սատկում։ Ու ընգնելուց էդ լակոտը գլուխը խփումա գէտնին ու ավելի անասունա դառնում, ավելի տկար քան հայրիկը, մայրիկը, խաչիկը, վաչիը, հրաչիկը ու քաջիկը։ Ինչու այսքան շա՞տ, որովհէտև ինքը տենց էլ չիմացավ, թե եդքանից վերջը ովա իրա հերը։ Մեկը կա ասումա ես ամիսը իմ աշխատավարձի տաս տոկոսը նվիրաբերում եմ իմ կոլխոզին...իրանց եկեղեցուն էլի.... Ասում եմ ինչ համար...Ասումա, որ սատկեմ ընգնեմ դրախտ։ Այ դդմիկ, ասում եմ աշխատավարձիդ 5 տոկոսը ինձ տու խոսամ ավելի լավ տեղ ընկի։ Չէ, ասումա ընդեղ լավա։ Ասում եմ, ովա ասել, ինչ որ մեկը եկելա ասելա՞...Ասումա չէ, գրքումա գրած։ Ո՞ր գրքում...Բա թե Մորմոնի գրքում։ Ու ըտեղ լեղապարկիս լեղին լցվավ աչքերի մեջ։ Վայ ես ձեր սաղ եդ կարգի գրքերը հավաքեմ, տանեմ մակալատուրա հանձնեմ, զուգարանի թուղթ սարքել տամ, գնամ զուգարան, փակվեմ, մի լավ թեթևանամ, ու եդ սաղ թղթով
Մաքրեմ հէտանցքը,
ՈՒ չփոխեմ սանրվածքը,
Որ չդրժեմ կյանքիս դրվածքը
Որ տարբերեմ իմն ու ձերը,
Ու լուռ գոռամ ՁԵՐ ՏԻՐՈՋ ՄԵՐԸ։

«Հայի Ամերիկյան օրագիրը»հատված, Ռաֆայել Մնացականյանի անձնական օրագրից։