Թուրքիան ետընտրական և նախընտրական իրավիճակում. գործընթացային դիտարկում
17:42 , 1 սեպտեմբեր, 2015Panorama.am-ը գրում է.
Թուրքիան գտնվում է միաժամանակ ետընտրական և նախընտրական կարևոր մի փուլում: Ստեղծվել է աննախադեպ մի իրավիճակ, երբ երկրի նախագահը կայացած խորհրդարանական ընտրություններից հետո նշանակում է արտահերթ ընտրություններ: Դրանք անց են կացվելու նոյեմբերի1-ին:
Հունիսի 7-ին կայացած ընտրությունների արդյունքում «Արդարություն և զարգացում» կուսակցությունը ձախողվեց և չկարողացավ ապահովել անհրաժեշտ մեծամասնություն՝ միակուսակցական կառավարություն ձևավորելու և 13-ամյա միակուսակցական իշխանությունը շարունակելու համար: Մեծ հաշվով, թեև սա ԱԶԿ-ի ձախողումն էր, ավելի շատ նաև Էրդողանի պարտությունն էր՝ քաղաքական հեռանկարի կենսունակության առումով: Թեև Էրդողանը չի հանդիսանում ԱԶԿ-ի նախագահը, այդուհանդերձ, կուսակցության ֆորմալ տերը հենց նա է, և կուսակցության քաղաքականության «թելերը» գտնվում են նրա ձեռքին:
Ստեղծված իրավիճակում Սահմանադրության համաձայն՝ ԱԶԿ-ն Ա. Դավութօղլուի գլխավորությամբ խորհրդարան անցած քաղաքական կուսակցությունների հետ գնաց կոալիցիոն կառավարության ձևավորման բանակցությունների: Ի սկզբանե, կոալիցիայի հավանականությունը շատ ցածր էր, քանի որ կուսակցությունների կողմից դրված «կարմիր գծերն» անհաղթահարելի էին թե ԱԶԿ-ի, և թե մյուս կուսակցությունների համար: Էրդողանի խաղադրույքն իրականում արտահերթ ընտրություններն էին, որոնց մասին հունիսի 7-ի ընտրություններից հետո ակնարկել էր: Ուղղակի կոալիցիոն բանակցություններն անհրաժեշտ քաղաքական պրոցես էր, որում Էրդողանը փորձեց ներքաղաքական ու նաև միջազգային դաշտում իր համար դիվիդենտներ ապահովել:
Նա ցույց տվեց, որ ԱԶԿ-ի համար գրանցված պարտությունը ընդունում է պատասխանատվությամբ ու առաջարկում երկրի կառավարման պատասխանատվությունը կիսել մյուս դերակատարների հետ: Զուտ գործընթացային մակարդակում Էրդողանին հաջողվեց նման ֆոն ապահովել, և դա նաև լրացուցիչ լեգիտիմության աստիճան հաղորդեց իրեն և ԱԶԿ-ին՝ ներսում և արտաքին միջավայրում: Մյուս կողմից հետընտրական ճգնաժամային այս իրավիճակում ներքաղաքական գործընթացները, տնտեսական հիմնախնդիրներն ու կառավարության ճգնաժամը կարող են ազդել թուրքական ընտրազանգվածի չկողմնորոշված հատվածի վրա, այսինքն` դրանք այն մոտիվացիաները կլինեն, որոնցով ընտրողը կկողմնորոշվի արտահերթ ընտրությունների ժամանակ: Նաև սրանով Էրդողանը փորձեց ցույց տալ Թուրքիայի համար կոալիցիայի անհեռանկարային լինելը:
Բավական ուշագրավ է ներքաղաքական այդ պրոցեսների հետ երկրում քրդական զինյալ պայքարի ակտիվացումը: Շուրջ 2.5 տարի տևած զինադադարից հետո «Քրդստանի բանվորական կուսակցությունը» վերսկսեց երկրի տարածքում զինյալ պայքարը՝ սպառված համարելով իշխանության կողմից զինադադարի ընթացքում կատարված քայլերը քրդական հիմնախնդրի համատեքստում: Որքան էլ պարադոքսալ լինի, քրդական զինյալ պայքարի ակտիվացումն այս հետընտրական ու արդեն նաև նախընտրական շրջանում Էրդողանի համար լրացուցիչ դիվիդենտներ կարող է ապահովել, և այդ ուղղությամբ քայլերն ակնհայտ են:
Ամբողջական հոդվածը կարող եք կարդալ այստեղ