ԼՂ հակամարտությունում «կառուցվածքային բանակցությունները» ակտիվություն կմտցնեն, բայց ոչ՝ բեկում. Նիկոլյա Հայո
16:06 , 12 սեպտեմբեր, 2014
1in.am-ը գրում է.
«Առաջին լրատվական»-ի զրուցակիցն է Ֆրիբուրգի համալսարանի պրոֆեսոր, Կովկասում շվեյցարական ակադեմիական ցանցի ղեկավար Նիկոլյա Հայոն:
- Պարոն Հայո, ԵԱՀԿ գործող նախագահ, Շվեյցարիայի ԱԳՆ ղեկավար և նախագահ Դիդյե Բուրգհալթերը Հայաստանում խոսելով ԼՂ հակամարտության խաղաղ կարգավորման բանակցությունների մասին՝ Հայաստանին ու Ադրբեջանին առաջարկեց «կառուցվածքային բանակցություններ»: Այս գաղափարը փաստորեն այսօր սեղանին է, քանի որ Ուելսում օրերս Սարգսյան-Ալիև հանդիպման ժամանակ ԱՄՆ պետքարտուղար Ջոն Քերին անդրադարձել է այս առաջարկին: Արդյունավետ համարո՞ւմ եք Շվեյցարիայի կողմից շրջանառության մեջ դրված այս առաջարկը:
- Սա մի նախաձեռնություն էր Շվեյցարիայի կողմից՝ բեկում մտցնելու ԼՂ հակամարտության ներկայիս ստատուս քվոյի հարցում: Անկեղծ ասած՝ ես չեմ կարծում, թե այս ձևաչափի բանակցությունները չափազանց արդյունավետ են լինելու: Ես կարծում եմ, որ ներկայիս ստատուս քվոն ձեռնտու է Հայաստանին, Ադրբեջանն ավելի հետաքրքրված է ստատուս քվոյի փոփոխությամբ, իսկ այս առաջարկը ծառայելու է բանակցային գործընթացի ակտիվացմանը, այսինքն՝ նոր ինչ-որ փուլի մեկնարկին, բայց ամեն դեպքում՝ ես դա չափազանց արդյունավետ և նոր գաղափար չեմ համարում: Կողմերը պետք է պատրաստ լինեն առանցքային փոփոխությունների:
- Իսկ Դուք ի՞նչն եք ներկայումս անհրաժեշտ համարում, ինչպե՞ս կարելի է առաջ մղել բանակցային գործընթացը և ինչի՞ շուրջ կարելի է պայմանավորվել:
- Ես կարծում եմ, որ Մինսկի խմբի բանակցությունները պետք է շարունակվեն, բայց խմբի այդ ձևաչափն, ըստ իս, ևս արդյունավետ չէ, քանի որ բանակցություններին պետք է մասնակցություն ունենա նաև Լեռնային Ղարաբաղը: Ես գիտեմ, որ սա ևս քննարկվում է, ու ես սա անհրաժեշտ եմ համարում, քանի որ Ղարաբաղն առաջին շահագրգիռ կողմն է այս հակամարտությունում: Պետք է կողմերը և միջնորդներն իրենց համաձայնությունը տան այս հարցին: Միևնույն ժամանակ՝ Ադրբեջանը մեծ խոչընդոտներ է հարուցում հակամարտության կարգավորման հարցում՝ շնորհիվ իր ազդեցության և էներգակիրների: Եթե ակնկալում եք բեկում, ապա պետք է սպասել, որ Ադրբեջանում ռեժիմ փոխվի, այս ռեժիմն ունակ չէ կարգավորելու հակամարտությունը, ունակ չէ գնալու որոշակի զիջումների:
- Պարոն Հայոս, նախագահները հանդիպեցին Սոչիում, ապա Ուելսում, առաջիկայում պետք է հանդիպեն Փարիզում: Այսօր, ըստ Ձեզ, ինչի՞ շուրջ պետք է համաձայնության գան նախագահները՝ կրակի դադարեցմա՞ն, թե՞ կարգավորման:
- Ես կարծում եմ, որ ամեն դեպքում երկխոսությունը պետք է շարունակվի կարգավորման շուրջ: Ինչպես ասացի, պետք է առաջիկայում, իմ կարծիքով, լուծվեն բանակցություններում ԼՂ մասնակցության և օկուպացված տարածքների վերադարձման հարցերը: Սակայն պետք է նշել նաև, որ զիջումները երկկողմանի պետք է լինեն, իսկ Ադրբեջանը պատրաստ չէ զիջումների: