Սարերի բիձեն

- Ու՞ր եք նայում:

-  Նայում եմ հեռվի մարած կրակին:

-  Ի՞նչ մարած կրակ: Որտե՞ղ եք տեսնում դա:

-  Կգա ժամանակը դու էլ կտեսնես:

Հիշում եմ ահա 1Օ տարի առաջ այս երկխոսությունը ընկերոջս պապի հետ: Ուղիղ 1Օ տարի առաջ, հենց այս օրը, պապը հավաքած իր ունեցածը պատրաստվում էր ճանապարհ ընկնել: Ճանապարհ դեպի քաղաք: Նոր էր մահացել կինը և պապին մնացել էր մենակ: Մենակ ահարկու կյանքի երկար ճանկերում: Ու մի օր խաբար է գալիս, թե գալիս են քեզ տանեն Երևան: Պապն ապշում է: Հասկանալով, որ տղան է գալիս իր ետևից՝ ժպտում է ու ասում, «Չեմ գնա»: Խոսքը դեռ բերանին բացվում է դուռը: Դռան դիմաց հայրական տնից վաղուց հեռացած զավակն էր: Հայր ու որդի կարոտած աչքերը սևեռած իրար երկար ու լուռ նայում էին: Չկար ոչ մի ձայն: Կատարյալ լռություն էր: Հանկարծ նկատում եմ երկուսի աչքերից հոսող կաթիլներ: Կաթիլներ, որ ջերմություն ունեին, այնքան ջերմություն, որ դրանք չէին էլ հասցնում դիպչեին գետնին՝գոլորշիանում էին: Ու նրանք լուռ, վստահ ու արագ քայլերով մոտեցան իրար ու գրկեցին: Վերջին հանդիպումից մեկ տարիել չէր անցել, բայց իրար գրկել էին այնպես, կարծես հավերժ բաժան էին եղել: Վերջապես հուզիչ տեսարաններից հետո հասավ այն պահը, երբ պիտի պապը որոշում կայացներ: Տղայի ու հարազատների բոլոր հորդորներն անտեսելով «սարերի բիձեն»՝այդպես էին անվանում պապին գյուղում, չէր համաձայնում մեկնել: Իսկ տղան առանց հոր գնալ չէր պատրաստվում: Վեճ... Աղմուկ... Ես դուրս եկա... Իսկ երբ վերադարձա պապն արդեն կապել էր ճամպրուկը: Պապը մեծ էր, ութանասուննանց կլիներ ու նրա համար հարազատ տնից ու միջավայրից հեռանալը ահավոր բարդ ու դժվար էր: Այդպես էլ չիմացա թե ինչպես համոզեցին պապին, որ նա համաձայնեց, բայց շատ լավ հիշում եմ, որ երկար, շատ երկար նայում էր տան կտուրին: Հենց այդ ժամանակել հարցրի.

-          Ու՞ր եք նայում:

-          Նայում եմ հեռվի մարած կրակին,-պատասխանեց պապին:

-          Ի՞նչ մարած կրակ: Որտե՞ղ եք տեսնում դա,-զարմանքս չկարողանալով թաքցնել հարցրի ես:

-          Կգա ժամանակը դու էլ կտեսնես,- հենց այս խոսքերի վրա սարերի բիձեն շրջվեց ու գնաց:

Հիմա անցել է 1Օ տարի ու ես կանգնած եմ նույն տեղում: Կանգնած եմ ու հիշում եմ պապի խոսքերը: Տեսնում եմ հիմա մարած կրակը: Հեռվում անտառի ծայրում, լեռան բերանին կանգնած իր տունն էր: Ընդմիշտ փակելով տան դռները նա էլ հեռացավ: Նա՝  սարերի բիձեն, որ գյուղի պարծանքն ու հպարտությունն էր: Գնաց այն հերթական գնացողների նման ովքեր թողնում են գյուղական կանքն ու հեշտ և թափանցիկ թվացող քաղաքային կյանքի ետևից են վազում: Դե նրան կյանքը ստպեց: Ահա բոլորի միաբերան պատճառաբանությունը: Սարերի բիձեն այսօր կանգուն է: Կանգուն ինչպես լեռները: Ու նրա հոգում է միշտ իր բնությունն ու օդը: Թեկուզ հեռվում... Թեկուզ այսքան տարի հետո... Բայց նա կա ու պահում է իր «սարերի բիձա» անունը: