15:30 , 5 փետրվար, 2014
Բոնսայը (盆栽 bonsai` չինարեն penzai (պենզայ) բառի ճապոներեն արտասանությունը` սկուտեղ և աճեցնել բառերից) գեղեցիկ գաճաճ ծառեր աճեցնելու ճապոնական արվեստ է, որն ի սկզբանե առաջացել է Չինաստանում՝ ավելի քան 1000 տարի առաջ:
Ի տարբերություն այլ բույսերի աճեցման՝ բոնսայի արվեստը զուտ էսթետիկական նպատակներ ունի:
Ճապոնիայում բոնսայով սկսել են զբաղվել Կամակուրաների ժամանակաշրջանում (1185-1333), երբ, մեծամասամբ բուդդիստների շնորհիվ, չինական մշակույթը տարածվում ու միաձուլվում էր ճապոնականին: Սակայն Ճապոնիայում գաճաճ ծառերի աճեցման արվեստը հասավ այլ մակարդակի: Այստեղ, ի տարբերություն Չինաստանի, այս ծառերը սկսեցին աճեցնել ոչ միայն վանքերում վանականների կողմից, այլև ազնվականների բարձր դասի կողմից` դառնալով հեղինակության, պատվի ու ճոխության խորհրդանշան: Այսօր ժամանակակից Ճապոնիայում բոնսայը հասանելի է նաև սովորական բնակչությանը:
Բոնսայն ունի իր փիլիսոփայությունը, և ճապոնացիների համար այն խորհրդանշում է անտիկ հավատալիքների ու մարդու, հոգու և բնության միջև ներդաշնակությունը:
Ժամանակի ընթացքում այս արվեստի փիլիսոփայությունը փոփոխվել է, փոփոխվել են նաև բոնսայի տեսակներն ու դրանք ավելի կատարելագործվել են: Այսօր ճապոնական այս գեղեցիկ արվեստը հասանելի է նաև աշխարհին` տարբեր ցուցահանդեսների ներկայացման միջոցով:
Բոնսայի բազմաթիվ տեսակներից հիմնական հինգն են`
- Տյոկան(Chokkan)- Ֆորմալ ուղիղ ավանդական ձև: Ցողունը ուղիղ է` արմատի մոտ հաստացած:
- Մոյոգի(Moyogi)-ոչ ֆորմալ ուղիղ ձև: Ճյուղերը կամ ցողունը կարող է մի փոքր ծռված լինել: Ցողունի գագաթը միշտ ուղիղ գծի վրա է `արմատի սկսվելու տեղում, գետնին ուղղահայց:
- Կենգայ(Kengai)- կասկադ: Նմանեցված է ջրի ափին կամ սարերի վրա աճող ծառերին: Լրիվ կասկադի դեպքում ծառի գագաթը թաղարի սահմաններից իջնում է բավականին ներքև `հողից էլ ցած:
- Հան-կենգայ(Han-Kengai)- կիսակասկադ ձև: Այս ձևում գագաթը թաղարի միջի հողին հավասար է:
- Սյական(Shakan)- թեքված ձև: Ցողունը գետնի հետ անկյուն է կազմում:
Բոնսայի չափերը տատանվում են 3-200սմ: Ստորև կարող եք դիտել բոնսայ գաճաճ ծառերի աճեցման արվեստի գեղեցիկ օրինակներ:
