Մի կտոր պծեղ

Աղջիկը շուտունց աղջիկ չէր, ու դա ոչ մեկին հետաքրքիր չէր: Նա երազում էր տիեզերական տարածությունների մասին, փոխարենն ստացավ մի չոր ցից: Ծառս եղած մի մեկից: Եվ ո՞ւմ էին հետաքրքիր նրա մտքերը: Մի մարագ կար սարի դոշին: Էնտեղ էլ տրվել էր առաջին պատահածին, որն առանց մտածելու խրել էր: Բնականաբար, Աղջկան:

Ջահել օրերի ցամաք երազները: Որոնք սավառնում էին հայտնի չէ, որտեղ: Վերջերս էր, որ հասկացավ. տուն մաքրելն ապագա չէ: Գործին հանգամանքը չօգնեց, դրանից տունը սակայն, ամիսներով մնում էր աղտոտ: Երկիրս երկիր չէ: Մեզ ի՞նչ են ասում: Իհարկե, մենք քիչ ենք, թող ուրեմն էդպես էլ մնանք քիչ: Ո՞ւմ ենք պետք միլիոնավոր ազգերը: Բա չիմանա՞նք՝ ով ումով: Կամ՝ ում հետ: Հանգիստ կաց: Կամ ավելի շուտ՝ պինդ: Մի օր կհանդիպենք: Կքննարկենեք մանրամասն: Եղած-չեղածը: Առաջին անգամն էլ: Մինչև վերջին կետը:
Հուլության հերթական նոպան լայնատարած քաղցկեղի պես պատել էր Աղջկա մարմինն  ու առաջվա թռվռանից բան չէր մնացել: Աչքերն անփայլ էին: Խորքերում պահ տված 48 տառապանքի պարկ: Դու նման չես Անժելիկայի: Ասել էր նրան Փարիզում մի հարբած պոետ այն բանից հետո, երբ մի խումբ կիսատ-պռատ գրողներով հավաքվել էին աշխարհի տարբեր կետերից, խոսել էին խորիմաստ, բայց դատարկ բաներից, կետագույն հայացքներ էին փոխանակել, որոնց տակ ոչինչ թաքնված չէր, հետո գնացել էին ինչ-որ մի կաֆե, որտեղ կերել էին էնպես՝ ասես հարևանի ստամոքսը փոխ առած լինեին, մեջը լցրել էին երկու հատ գլխիս չափ խաչապուրի, հինգ հատ պուրի հաց, բազմատեսակ պանիր ու 66 շիշ օղի, որից հետո գրեթե բոլորը կոցրել էին իրենց գիտակցությունը, բացի Աղջկանից ու հարբած պոետից:

-Ես 48 տարեկան եմ,- ասել էր պոետն ու պատմել կյանքը:- Ես ուզում էի դառնալ մաթեմատիկոս: Դրանից շուտ հոգնեցի: Որովհետև մաթեմատիկոս լինելը բարդ աշխատանք է: Ուժերս փորձեցի շախմատի մեջ: Երկրիս վաստակավոր վարպետ եմ,- հարբեցողությունից վտվտացող դոշով շարունակեց պոետը,- հետո հասկացա, որ պիտի բանաստեղծություն գրեմ: Ես շատ լավ բանաստեղծոթւյուններ եմ գրում ու դրանով նվաճել եմ աշխարհը:

Աղջիկը ոչինչ չէր խոսում ու լուռ լռում էր: Նա խմել չգիտեր: Թե չէ վաղուց մեռել էր: Օղու թույլատրելի չափաքանակի չարաշահումից: Շուրջբոլորը խորիմաստ լռություն էր, որը խախտում էր միջին տարիքի մի կին: Նա երգում էր: Ինչ-որ բան հոգու խաղերի մասին: Դրա համար վարձատրվում էր: Բոլորն ի վերջո այդպես էլ վարվում են: Անել՝ ապրելու համար: Արդ ինչ կարևոր էր, թե ինչ անել: Հող ես: Հոգի պիտի դառնամ: Չէր հանձնվում կյանքին Աղջիկն ու լուռ պայքարում էր հող դառնալու ճանապարհին:

-Ես ընտրել եմ հայտնի դառնալ ամենահեշտ բանաստեղծությունը,- շարունակում էր հարբած պոետը,- գիտե՞ս, ես 20 ժողովածու ունեմ, որոնք թարգմանվել են աշխարհի 15 լեզուներով: Դու կարդացե՞լ ես իմ բանաստեղծությունը պտուտակի մասին: Չկա աշխարհում ոչինչ, որի մասին գրած չլինեմ:

-Գրիր մատանուս մասին,- առաջարկեց աղջիկը,- երբ ես փոքր էի, եղբայրս գնաց Ռուսաստանի հեռու-հեռավոր երկրներից մեկն աշխատելու: Երբ վերադարձավ՝ ինձ բերել էր արծաթե մի մատանի, ահա այս մատանին, տե՛ս:

Աղջիկը հանեց մատանին ու կոխեց պոետի աչքը: Դրանից պոետին վատ չեղավ, փոխարենը աղջիկը կրկին անգամ վատ զգաց, որ սովորության համաձայն, մատները կոխում է մարդկանց աչքունքը:

Դա մի արծաթե մաշված մատանի էր, տափակ սեղանով՝ վրան նուրբ սևադա: Մատանին բարոյապես ու հոգեպես մաշվել էր ու ժամանակն էր դեն նետելու, սակայն, հավանաբար, եղբոր սիրուց տոգորված, Աղջիկը շարունակում էր կրել հենց այն մատին, որտեղ, սովորաբար, լինում է ամուսնական մատանին:

-Պարզվեց, մատանին, որ եղբայրս բերել էր հեռու հեռավոր Ռուսաստաններից, արտադրվում էր գործարանում, որ գտնվում է մեր թաղամասում: Զավեշտալից պատմություն է, չէ՞,- ժպտալու փորձ արեց Աղջիկը, որից բերանը ծամածռվեց:

-Բայց դա քո պատմությունն է, ես դա չեմ կարող գրել,- վրա տվեց հարբած պոետը, որի գիտակցության լույսը, փաստորեն հանգած չէր,- ես չեմ կարող գրել ուրիշի պատմությունը:

-Իչնպես, ինչպե՞ս,- ուրեմն դու գրում ես միայն քո մասին:

-Հապա՛, հապա՛, հապա ո՞ւմ մասին:

-Բա ուր մնաց ուրիշների կյանքը, նրանց փորձառություններն ու դրանց հետևանքները:

-Դրանք միայն իմն են, իմը: Դրանք գրողինն են,- չհացրեց ավելացնել պոետն ու կպած խոսակցությունը տեղում կտրվեց: Որովհետև այդ նույն պահին սեղանին դրվեց ևս երկու շիշ օղի ու բաժակները նորից լցվեցին օդում զնգացող բաժակաճառերից, որոնք խմվում էին տեղում և առանց խոսքերի, որոնք հոգնած էին ու լի՝ լռությամբ, որոնք խմվում էին ճիշտ այնպես, ինչպես ծաղիկը՝ թառամում: 

-Դու նման չես Անժելիկային,- կրկին Աղջկան դարձավ հարբած պոետն այն բանից հետո, երբ վերջինս անհույս փորձում էր խոսակցության թեման հետ պտտել,- քո աչքերում փայլ չկա ու մի գլու դժվարություններ են երևում դրանց հատակում,- վերջակետ դրեց պոետն ու վերջնականապես հանգավ:

***

Դու նման չես Անժելիկայի: Հիշեց օրեր առաջ Փարիզում լսած խոսքերն ու հուլությունը կրկին պատեց մարմինը: Անժելիկան այլ կին էր: Նա մի սովորական կին էր, որի աչքերը սառն էին ու անկիրք: Այդ աչքերում թագավորում է երջանկությունը: Քմծիծաղ տվեց Աղջիկը՝ հիշելով օրերը, երբ տքանում էր գեղեցիկ նախադասություններ հորինել: Դրանք հազար տարի առաջ էին: Հայոց լեզվի ժամերին, որի դասատուն աշակերտներին հայեցի լեզվով էր դաստիարակում:

Աղջկան դառնացնում էր հանգամանքը, որ կորցրել էր աչքերի փայլը: Դրանից գլորվել էր հուլության գիրկը ու հիշողությունը, որ իրեն անմնացորդ նվիրվեց, սպանում էր ապրելու ցանկությունը:

Իրականում դա տևեց մոտ երկու տարի: 

շարունակելի