Կարանտինի 4-րդ օրը բանը հասավ LEGO-ի կոմպյուտերային խաղի տարբերակին: Դա կոչվում ա փրոդաքթ փլեյսմենթ: Լեգոն երեխեքի մոտ շատ պոպուլյար ապրանք է, դրա հիման վրա տուրիստական պրոյեկտներ են իրագործում, ֆիլմեր, մուլտեր են նկարում ու խաղեր սարքում: Ուրեմն էս խաղում կան տարբեր պերսոնաժներ, ամեն մեկն իր էքսկլյուզիվ առավելություններով՝ մեկը կախարդ ա, մյուսն ինժեներ ա... Պերսոնաժներից մեկը աղջիկ է: Էս աղջկա առավելությունը ֆիզիկական է: Խաղում բոլոր ֆիզիկական մարտահրավերներին նա է արձագանքում, քանի որ նա մնացածից ավելի բարձր է կարում թռչել, մագլցել և այլն:
Արևմուտքում սա բավականին տարածված մեթոդ է՝ ինչ-ինչ սոցիալական օրակարգից ելնելով՝ գովազդել որոշակի ընկալում: Տվյալ դեպքում գովազդվում է այն, որ կանայք նույնպես կարող են լինել զորեղ: Նույ կերպ կինոներում սևամորթներին են աշխատում միշտ ցույց տալ դրական լույսի ներքո, նույնիսկ եթե պերսոնաժը հանցագործ է, նրան համակրելի հանցագործ են սարքում: Կամ, օրինակ, գեյերին ցույց են տալիս որպես բարի, խելացի ու ընդհանուր առմամբ խոհեմ կերպարներ: Սա արևմուտքի մոտեցումն է սոցիալական համերաշխության կառուցման գործում: Այսինքն՝ մեդիայի շնորհիվ փորձում են մարդկանց համոզել, որ կինը հավասարազոր է տղամարդուն, սևը միշտ չէ, որ հանցագործ է, իսկ գեյը գիժ չէ: Սա արվում է նրա համար, որ էդ կինը, սևն ու գեյը չմարգինալացվեն ու չռադիկալանան, իսկ դրա համար պետք է, որ հասարակությունը նրանց հանդեպ առնվազն հանդուրժող լինի, իսկ առավելագույնը` սիրի:
Խնդիրն այն է, որ կինն իրականում հավասարազոր չէ տղամարդուն: Սա կենսաբանական փաստ է: Ավելին՝ սևամորթների հակվածությունը հանցագործությանը նույնպես կենսաբանական փաստ է, ինչպես փաստ է այն, որ սևերը տղամարդկանց միջի ամենամարտունակն են, ընդ որում, էս երկու փաստերը փոխկապակցված են: Ճիշտ է նաև այն, որ գեյը գիժ ա, հոմոսեքսուալիզմը հոգեկան շեղում ա, ու հենց դա է պատճառը, որ նրանց շարքերում ինքնասպանությունները մի քանի ԱՆԳԱՄ ավելի շատ են, ընդ որում, ինչքան հասարակությունը հանդուրժող ա նրանց նկատմամբ, էդքան ավելի շատ են նրանք դժբախտանում, դե, որտև գիժ են, ու սա վիճակագրական փաստ է: Ավելին` էս երեք խմբերի յուրահատկությունները պայմանավորված են նույն կենսաքիմիական գործոնով` տեստոստերոնի քանակությամբ:
Բայց եթե ես թույլ տամ, որ 7 տարեկանում «Լեգո» խաղացող իմ երեխաները իրականությանը չառերեսվեն, նրանք կմեծանան էկրաններից թելադրվող քարոզի ներքո ու անհերքելի փաստերի հետ առերեսվելիս կմտնեն մերժման մեջ ու կկործանվեն: Նրանք կպահպանեն մարդուն բնորոշ ֆիզիոլոգիական հատկությունները, բայց կկորցնեն մեզ կենդանիներից տարբերակող միակ բանը` բանականությունը: Կդառնան կենդանի ու կկործանվեն, ինչպես միլիարդավոր մարդիկ, ում ծնողները չկարողացան Հոլիվուդի դեմն առնել: ԱՄՆ-ն, մի քանի սերունդ դաստիարակելով այս քարոզչության ներքո, վերջերս հասկացավ` ինչ կատաստրոֆիկ սխալ են գործել ու փորձում են շրջադարձ կատարեն, օրինակ, Թրամփի միջոցով:
Բանն այն է, որ իրենց մարտավարական նպատակին նրանք հասան, մարդիկ իրոք ավելի անշառ են, ավելի քիչ ռիսկային են, քան այլ հասարակություններում, բայց ռազմավարական առումով կապիտալի անվտանգության հարցն այս քաղաքականությունը չլուծեց: Քանի որ անշառ ամերիկացին, չոտնձգելով օլիգարխիայի ունեցվածքին, դրա հետ մեկտեղ կորցնում է ապրելու ցանկությունը: Նրանք այնքան անվնաս են մեծանում, որ կյանքում նպատակ չեն կարողանում ձևավորել, որտև կենդանին չի կարա նպատակ ունենա, կարա ունենա մենակ բնազդ: Իսկ նպատակ չունեցող մարդը՝
ա) չի աշխատում, ու
բ) չի սպառում:
Այս երկու փաստի համադրությունը կատաստրոֆիկ է կապիտալի համար, քանի որ կապիտալիստը ապրում է աշխատողի ու սպառողի միջնորդ հանդիսանալու շնորհիվ: Ծույլ ու աննպատակ տեղաբնակներին փոխարինում են էմիգրանտները, որոնք, սակայն, շատ լուրջ մարտահրավերներ են առաջ բերում կապիտալի ժառանգականության համար: Մահմեդացող Եվրոպան ու լատինացող Ամերիկան ուշ թե շուտ սարի գլխին ապրող սպիտակ մարդու դուռն են ծեծելու:
Հասկանալով, որ էս ծայրահեղ լիբերաստական ուղին կործանում է իրենց հասարակությունները, արևմուտքի կապիտալիստները հիմա էլ փորձում են աջ պահպանողական պրոյեկտներ առաջ քաշել, ինչը, կարծում եմ, նույնպես դատապարտված է, քանի որ տակը չկա ճիշտ: Ինչպես չկա ճիշտ այն փաստում, որ կինը հավասարազոր է տղամարդուն, կամ որ գեյը գիժ չէ, այնպես չկա ճիշտ աջ պահպանողականի մեջ, ով չի կարում հոգևորը վեր դասել նյութականից, իսկ եթե հանկարծ վեր դասեց, կապիտալիզմը կմահանա...
Մեզ մոտ նույն պրոցեսն է ընթանում: Մեզ անշառացնելու նպատակով տարիներ շարունակ նույն տեխնոլոգիաներով նույն շրջանակները իրականության ինվերզիա են ներմուծել, բառացիորեն շուռ են տվել իրականությունը: Էսօրվա ՀՀ շարքային քաղաքացիները չգիտեն՝ ովքեր են թուրքերը, ու ինչի են ունակ, չգիտեն, որ քաղաքական սպանությունների առումով Տեր-Պետրոսյանին հավասարը չի եղել, նրանք չգիտեն, որ տնտեսական թռիչքաձև աճ Հայաստանում եղել է, ու դա Քոչարյանի օրոք է եղել, նրանք չգիտեն, որ Սերժ Սարգսյանի օրոք Հայաստանը աշխարհի առաջատարներից էր, օրինակ, արդարացման վճիռների առումով, նրանք չգիտեն, որ, Վարդան Մամիկոնյանը, Դրոն, Նժդեհն ու Անդրանիկը, իրար հետ վերցրած, գեներալ Մանվելի չափ գործ արած չկան: Իսկ երբ առերեսվում են փաստերի հետ, պարզապես մերժում են իրականությունը:
Թե՛ արևմուտքում և թե՛ մեզ մոտ բնակչության մեծ մասը կործանված է: Նրանք էլ երբեք ադեկվատ չեն լինի, իրենց համար մածունը սև ա լինելու: Ճակատագրի հեգնանքը նրանում է, որ իրենց բուծել են կարգը պահպանելու համար, իսկ իրենք հենց էդ կարգը տապալողներն են:
