Նույնիսկ հոգեբանությունից շատ հեռու կանգնած մարդիկ արդեն հասկացել են, թե որքան կապակցված են ցանկացած մարդու մանկությունն ու հասուն կյանքը։ Դա վերաբերում է կյանքի բոլոր ոլորտներին. անձնական երջանկությանը և մասնագիտական հաջողություններին, շրջապատի և ինքն իր հետ հարաբերություններ կառուցելուն։
Ձեր երեխաների հետ շփումներում ուշադիր եղեք բառեր ընտրելիս, հատկապես այն ժամանակ, երբ ցանկանում եք նախատել կամ դաստիարակչական զրույցներ եք վարում։
Ներկայացնում ենք այն 10 տարածված արտահայտությունները, որոնցից պետք է զերծ մնալ երեխաների հետ զրուցելիս։
1. «Խոզություն» մի արա
Եթե դուք ստիպում եք երեխային փաթաթվել, համբուրվել նրանց հետ, ով իրենց հաճելի չէ, և ում նա ցանկություն չունի դիպչելու, ապա խախտում եք նրա անձնական տարածքի սահմանները։ Նա կհիշի, որ այդպես անել կարող են բոլորը, ովքեր ավելի ուժեղ են և ավելի շատ իրավունքներ ունեն։
2. Եթե շարունակես քեզ վատ պահել քեզ կհանձնենք…
Եվ դրան հետևում է ցանկը՝ ոստիկաններին, գնչուներին, մանկատուն, ում նման երեխա պետք է, իսկ ծնողներին այդպիսին պետք չէ։ Հասուն տարիքում նա էլի չի իմանա, թե ում հետ լինի։
3. Ես այդպես եմ ասել…
Ավտորիտարությունը դեռ լավ բանի չի բերել։ Եթե երեխան չի լսում ձեր փաստարկները, թե ինչու նա պետք է հենց այդպես անի, ապա առաջադրանքի կատարումը չմտածված, չգիտակցված կլինի, իսկ երբեմն ընդհանրապես չի էլ կատարվի։ Նման ռեակցիա հետագայում նա կտա նաև ղեկավարների, գործընկերների խոսքերին։
4. Ամեն ինչ կարգին է
Եթե երեխան ընկել է, ցավեցրել է ծունկը կամ գլուխը, ապա ցավում է, և նորմալ ռեակցիան լացն է։ Նշանակում է՝ ամեն բան կարգին չէ, և պետք չէ նման բառերով հանգստացնել երեխային։ Ավելի լավ է, երբ խղճում եք նրան, գրկեք, համբուրեք, այսինքն՝ ցույց տվեք, որ նրա կողքին եք, ուզում եք օգնել իրեն։
5. Ես քեզ չեմ սիրում, որովհետև դու…
Աղմկում ես, կամակոր ես և այլ տարբեր պատճառներ, որոնք չեն համընկնում ծնողի՝ իդեալական երեխայի պատկերացումների հետ։ Այսինքն՝ երեխային ստիպում են մոռանալ իր մասին և միայն փորձել գոհացնել ծնողներին։ Հասուն տարիքում էլ նա կհրաժարվի իր ցանկություններից և պահանջներից, միայն թե դուր գա շրջապատին։
6. Ես դիետա եմ պահում
Եթե հիմա ձեզ մոտ առողջ սննդակարգի անցման փուլ է, ցանկանում եք նիհարել և ավելի ակտիվ դառնալ, պետք չէ օգտագործել «ճարպոտ», «տգեղ» բառերը՝ երեխայի մոտ բացասական վերաբերմունք ձևավորելով իր մարմնի նկատմամբ։ Ավելի լավ է նրան ձեզ հետ զբոսանքի հրավիրեք, մարզումների՝ ասելով, որ լավ ժամանակ է սեփական մարմնով զբաղվելու և միասին շփվելու համար։
7. Մեզ մի խայտառակիր
Երեխան, ով անընդհատ այդ բառերն է լսում, հասուն տարիքում էլ փորձելու է կաշվից դուրս գալ, որպեսզի գրավի ինչ-որ մեկի ուշադրությունը և ցույց տա, թե որքան լավն է ինքը։ Սակայն, ստանալով ցանկալի նշանները, նա չի իմանա, թե ինչպես դրանք օգտագործի, չէ՞ որ իր խնդիրը միշտ եղել է թաքնվելն ու ծնողներին չխայտառակելը։
8. Եթե դու ինձ սիրում ես
Սա մանիպուլյացիա է երեխայի զգացմունքների նկատմամբ, որը համոզված է, որ իրեն անպայման սիրում են, այլ ոչ թե որովհետև ինքը լավ է սովորում, օգնում է տանը և այլն։ Դուք կարող եք զրկել նրան անվտանգության զգացողությունից, որը նա ստանում է ձեր կողքին լինելով։ Տագնապի զգացողությունը դեռ ոչ ոքի երջանկություն չի բերել հասուն կյանքում։
9. Դու կարծես մայրդ (հայրդ) լինես
Բացասական կոնտեքստով արտահայտված այս բառերը հաճախ ծնողների միջև վատ հարաբերություններն են արտացոլում, որոնք նա թափում են երեխայի վրա։ Դա երեխայի մոտ ծնողի նկատմամբ դժգոհության զգացողություն է առաջացնում։ Չէ՞ որ նրանք էլ մի օր ծնող են դառնալու։ Կցանկանա՞ն նրանք դառնալ «համառ և վատը, շատախոս և չար»։
10. Նայիր եղբորդ/քրոջդ, սրան/նրան
Մշտական տարվող զուգահեռները բարդույթներ են առաջացնում, որոնք հասուն կյանքում վերածվում են անվստահության և անընդհատ ինչ-որ մեկի հետ համեմատվելու ցանկության։ Ավելի կարևոր է գովել նրան հաջողությունների և արժանիքների համար։
