168.am-ը գրում է.
ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահները ամփոփելով մայիսի 27-30-ը տարածաշրջան կատարած այցի արդյունքները, համատեղ հայտարարություն են տարածել, որում մասնավորապես նշվում է. «ԵԱՀԿ գործող նախագահի անձնական ներկայացուցիչ Անջեյ Կասպրչիկի ուղեկցությամբ մայիսի 27-ին Երևանում համանախագահները հանդիպել են ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի հետ, այնուհետև մայիս 30-ին Բաքվում՝ Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևի հետ։ Երկու մայրաքաղաքներում համանախագահները խորհրդակցություններ են անցկացրել արտաքին գործերի և պաշտպանության նախարարների հետ։
Մայիսի 28-ին համանախագահները հանդիպել են Լեռնային Ղարաբաղի փաստացի իշխանությունների հետ, այնուհետև Լեռնային Ղարաբաղի ադրբեջանական համայնքի ղեկավարի հետ։ Լեռնային Ղարաբաղում համանախագահներին Կարմիր Խաչի միջազգային կոմիտեի ներկայացուցչի կողմից ներկայացվել է հումանիտար հարցերի շուրջ զեկույց»։
Թեմայի շուրջ 168.am-ը զրուցել է Արցախի Հանրապետության նախագահի մամուլի խոսնակ Դավիթ Բաբայանի հետ։
– Պարոն Բաբայան, ԵԱՀԿ Մինսկի խումբը հանդիպել է «Լեռնային Ղարաբաղի ադրբեջանական համայնքի» ղեկավարի հետ, սա մտահոգիչ չէ՞, այս ամենի հետևանքներն արդյո՞ք վտանգավոր չեն։
– Այսպես ասած, ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի հանդիպումը «Լեռնային Ղարաբաղի ադրբեջանական համայնքի» ղեկավարի հետ ոչ այլ ինչ է, քան ադրբեջանական կողմից ահաբեկչության արդյունք Մինսկի խմբի համանախագահների նկատմամբ։ Համայնքը ո՛չ քաղաքական, ո՛չ պետական կազմավորում է, և ո՛չ էլ հակամարտության կողմի կարգավիճակ ունի։ Այն անորոշ կազմակերպություն է, Արցախն ունի, օրինակ, ռուսական համայնք, բայց սա չի նշանակում, որ նրանք ինչ-որ բանակցային կողմ կամ պետական կազմավորում են։ Եթե նրանք հանդես են գալիս՝ որպես Արցախի բնակիչներ, պետք է ճանաչեն Արցախի Հանրապետությունը և դրանով իրենց համարեն Արցախի քաղաքացիներ, սակայն սա տեղի չի ունենում և դժվար թե տեղի ունենա: Հետևաբար՝ նրանք պետք է ճանաչվեն՝ որպես Ադրբեջանի քաղաքացիներ։
Պարզ է, որ հանդիպումները շահարկելու և հակամարտության տեսությունը խեղաթյուրելու նպատակ ունի։ Պարզապես, կրկնում եմ՝ Մինսկի խումբը ինչ-որ տեղ դարձել է ադրբեջանական քաղաքականության ձեռքին պատանդ։ Այդ պատճառով ստիպված հանդիպումներ են կազմակերպում նրանց հետ, որպեսզի իրավիճակն ավելի չվատթարացնեն։ Սա է հանդիպումների պատճառը, սակայն լուրջ գործոն կամ այլ զարգացում այդ համայնք կոչվածի հետ կապված անհնարին է։ Սակայն, եթե Ադրբեջանը բավարարվում է այդպիսի հանդիպումներով, թող բավարարվի, բայց Արցախը նրանց չի ճանաչում՝ որպես ինչ-որ գործոն կամ կազմակերպություն։
– Ձեր կարծիքով՝ ինչո՞ւ հայկական կողմը չի բարձրաձայնում Ադրբեջանից բռնի ուժով գաղթած հայ փախստականների խնդիրը, ինչո՞ւ Մինսկի խումբը նրանց հետ ևս չի հանդիպում։
– Գուցե մենք կարողանանք այդ քայլն անենք, բայց խնդիրն այն է, որ այդ մարդիկ ներկայացվում են պետության կողմից, տվյալ պարագայում՝ Արցախի կամ Հայաստանի հանրապետությունների կողմից, այսպես ասած, կազմակերպություններ, որոնք ներկայացնում են հայկական երկու պետությունները։ Մենք, ի տարբերություն ադրբեջանցիների, այս հարցերը չենք շահարկում, խնդիրը սա է։ Այսինքն՝ մենք չեն ցանկանում հավասարվել Ադրբեջանի հետ, ձևական այսպիսի քայլեր ձեռնարկենք և հետո դրանից հրճվենք։ Այսինքն՝ չենք ցանկանում շահարկել, սա է մեր և Ադրբեջանի տարբերությունը։
– Մտավախություններ չունե՞ք, որ Ադրբեջանը կարող է հասնել նրան, որ բանակցություններում ներգրավի նաև այդ համայնքին։
– Իհարկե, Ադրբեջանն ամեն ինչ անում է, որ այդպես լինի, բայց նրան չի հաջողվելու, քանի որ, եթե ինչ-որ մեկը դառնալու է բանակցությունների կողմ, պետք է լինի գագաթաժողով, այսինքն՝ կողմերը պետք է տան իրենց համաձայնությունը։ Նույնիսկ Արցախը՝ լինելով ճանաչված, բանակցային և հակամարտության կողմ, Ադրբեջանը, ըստ ամենայնի, նրան դուրս մղելով՝ չի կարողանում կարգավիճակը փոխել։ Որպեսզի նոր ինչ-որ կողմ ի հայտ գա, դա պետք է լինի համապատասխան գագաթաժողովի ընթացքում, և բոլոր երկրները, այդ թվում՝ Հայաստանը, դա պետք է ճանաչեն, սա հնարավո՞ր է, իհարկե հնարավոր չէ։ Հետևաբար՝ չեմ կարծում, որ նման բան կարող է լինել, մաքսիմում, ինչ հաջողվում է Ադրբեջանին, դա խեղաթյուրված ձևաչափով բանակցությունների իրականացումն է։
– Նախկինում այդ համայնքի ղեկավարի հետ Մինսկի խումբը հանդիպումներ ունեցե՞լ է։
– Ամեն անգամ եղել է, որովհետև սա այնպիսի քաղաքականություն է, որը պաշտոնական Բաքուն արդեն վարում է տասնամյակներ շարունակ։ Հանդիպումը ձևական բնույթ է կրում, բայց Ադրբեջանը դրա վրա հատուկ ուշադրություն է դարձնում։
Հ.Գ. Հիշեցնենք, որ նախորդ տարվա վերջին «Լեռնային Ղարաբաղի ադրբեջանական համայնքի» ղեկավար դարձավ Արտգործնախարարության երիտասարդ աշխատակից Թուրալ Գյանջալիևը, որը փոխարինեց Բայրամ Սաֆարովին։ Վերջինս այդ պաշտոնը զբաղեցնում էր մոտավորապես 9 տարի։
Ի դեպ, դեռ այն ժամանակ հայաստանյան որոշ փորձագետներ պնդում էին, որ համայնքի ղեկավարի պաշտոնում պատահական չեն նշանակել Արտգործնախարարության աշխատակցին, քանի որ, եթե Հայաստանը պնդի, որ բանակցություններին պետք է մասնակցի Արցախը, Ադրբեջանն էլ կպնդի, որ բանակցությունների կողմ պետք է դառնա այդ համայնքը։
