Հայտնի իրողություն է, որ լեզուներն առանց փոխառությունների չեն լինում: Դրանք  եղել են, կլինեն և մերժելի չեն, եթե անհրաժեշտաբար են փոխառվել: Իրողություն է նաև, որ ամեն լեզու փորձում է հնարավորինս զերծ մնալ օտար բառերից՝ ստեղծելով դրանց համարժեքները: Երբ տվյալ լեզվում ստեղծվում է համապատասխան բառը, որը հասարակությունն ընդունում է, փոխառությունը դառնում է օտարաբանություն:

Ի տարբերություն փոխառության՝ օտարաբանությունը մերժելի է, որովհետև նախընտրելով օտարաբանությունը՝ նսեմացնում ենք մայրենի լեզուն, խանգարում նրա բնականոն ընթացքը:

Հայերեն շատ բառեր, ցավոք, երբեմն անտեսվում են:

Նկատի ունենալով վերը ասվածը՝

ՀՈՐԴՈՐՈՒՄ ԵՆՔ

ստորև  բերված օտար բառերի փոխարեն գործածել հայերեն համարժեքները.

  1. աբոնեմենտ – բաժանորդագիր
  2. աբստրակտ – վերացական
  3. աբսուրդ –անհեթեթություն, անհեթեթ
  4. ամբիցիոզ – հավակնոտ
  5. ավտոռեֆերատ – սեղմագիր
  6. ատեստատ – վկայական
  7. բալանս – հաշվեկշիռ
  8. դեֆիցիտ – պակասուրդ
  9. դիվիդենտ – շահաբաժին
  10. դիսերտացիա – ատենախոսություն
  11. դիսպետչեր – կարգավար
  12. էմոցիա – հույզ
  13. իմիջ – կերպար
  14. ինվալիդ – հաշմանդամ
  15. ինվեստիցիա – ներդրում
  16. լեգիտիմ – օրինական, օրինակարգ
  17. լոգիկա – տրամաբանություն
  18. կոլեգիա – վարչանի
  19. կոմպետենտ – 1. իրազեկ, իրավասու
  20. կոմպրոմիս – փոխզիջում
  21. կոնցեպցիա – հայեցակարգ
  22. կրեատիվ – ստեղծագործ
  23. մաքսիմում – առավելագույն
  24. մենեջմենտ / մենեջմենթ – կառավարում
  25. մոնոպոլիա – 1. մենաշնորհ, 2. մենատիրություն
  26. մոնոպոլիստ – 1. մենաշնորհյալ, 2. մենաշնորհատեր
  27. մենտալիտետ / մենթալիտետ – մտածելակերպ
  28. մինիմում – նվազագույն
  29. նեգատիվ – բացասական
  30. շանս – հնարավորություն
  31. չեկ / չեք– վճարագիր, անդորրագիր
  32. պոզիտիվ – դրական
  33. պոպուլիզմ – ամբոխահաճություն
  34. պոպուլիստ – ամբոխահաճ
  35. պրակտիկ – գործնական
  36. պրինտեր – տպիչ
  37. ռեալ – իրական
  38. ռեյտինգ – վարկանիշ
  39. սանկցիա(ներ) – պատժամիջոց(ներ)
  40. սիմվոլ – խորհրդանիշ
  41. սիմվոլիկ – խորհրդանշական
  42. սիստեմ – համակարգ
  43. սիտուացիա – իրադրություն, իրավիճակ
  44. ստատիստիկա – վիճակագրություն
  45. տրենաժոր – մարզասարք
  46. քսերոքս – պատճենահան
  47. քրոնիկոն – ժամանակագրություն
  48. օպոնենտ – ընդդիմախոս
  49. ֆեյք – կեղծ
  50. ֆորում – համաժողով

2-րդ մաս՝

ՈՐԴՈՐՈՒՄ ԵՆՔ

տուրք չտալ օտարաբանությանը և գործածել հայերեն հետևյալ բառերը.

  1. աժիոտաժ – իրարանցում
  2. ալեգորիա – այլաբանություն
  3. ակտուալ – արդիական, հրատապ
  4. ամպուլա – սրվակ
  5. անատոմիկում – հերձարան, դիահերձարան
  6. անկետա – հարցաթերթիկ
  7. ասորտիմենտ – տեսականի
  8. բլանկ – ձևաթուղթ
  9. գարնիր – խավարտ
  10. գրանտ – դրամաշնորհ
  11. դեզինֆեկցիա – ախտահանում, վարակազերծում
  12. դեզինֆորմացիա – ապատեղեկատվություն
  13. դեկլարացիա – 1. հռչակագիր, 2․ հայտարարագիր, 3․ հայտարարություն
  14. դեմոգրաֆիա – ժողովրդագրություն (դեմոգրաֆիական – ժողովրդագրական)
  15. դևիզ – նշանաբան
  16. զոբ – խպիպ
  17. էլիտա –վերնախավ, ընտրախավ
  18. ժելե – դոնդող
  19. ինդիվիդուալ – անհատական
  20. ինվեստիցիա – ներդրում
  21. ինվեստոր – ներդրող
  22. ինցիդենտ – միջադեպ, դեպք
  23. լակոնիկ – սեղմ, հակիրճ
  24. լիբերալ – ազատական
  25. լիդեր – 1. առաջնորդ, 2. առաջատար
  26. լոկալ – տեղային
  27. կամին – բուխարի
  28. կարկաս – հիմնակմախք, հիմնամաս, կմախք
  29. կոլեկցիա – հավաքածու
  30. կոլեկցիոներ – հավաքորդ
  31. հորոսկոպ – աստղագուշակ
  32. մարկետ – խանութ
  33. մեմորանդում – հուշագիր
  34. պիպետկա – կաթոցիկ
  35. ստիմուլ – խթան, ազդակ, շարժառիթ
  36. օրխիդեա – խոլորձ
  37. օֆիս – գրասենյակ
  38. ֆակտոր – գործոն
  39. ֆիասկո – (լիակատար) ձախողում, տապալում
  40. ֆոյե – ճեմասրահ
Կայքում տեղ գտած մտքերն ու տեսակետները հեղինակի սեփականությունն են և կարող են չհամընկնել BlogNews.am-ի խմբագրության տեսակետների հետ:
print Տպել