09:50 , 23 նոյեմբեր, 2017
«Իրանական «Տնտեսական աշխարհ» թերթում հրապարակված հոդվածում նշվում է, որ Ռուսաստանը պատրաստվում է Ադրբեջանի տարածքով գազամուղ անցկացնել, որն իր հերթին կկապի Իրանի ու Ռուսաստանի էներգետիկ համակարգերը՝ միաժամանակ ամրապնդելով Մոսկվայի, Թեհրանի և Բաքվի եռակողմ գործակցությունը: Դեռևս անցյալ տարի Բաքվում տեղի ունեցած Ռուսաստան-Իրան-Ադրբեջան եռակողմ գագաթնաժողովից հետո այս նախագիծը համարվեց նախագահների հանդիպման գլխավոր ձեռքբերումը: Ռուսական «Правда» պարբերականը նշեց, որ այդ գազամուղի կառուցումով Մոսկվան փնտրում է այլընտրանք ուկրաինական խողովակին, Թեհրանը փորձում է պատժամիջոցներից հետո գտնել սպառման շուկա, իսկ Բաքուն մտահոգվում է դեպի եվրոպական երկրներ արտադրանքի լայնածավալ իրացման համար:
Իրանական թերթը, տնտեսական գործոնը մի կողմ դնելով, անդրադառնում է դրա քաղաքական բաղադրիչին՝ նշելով, թե խողովակաշարի կառուցումը ցույց է տալիս վերջին տարվա ընթացքում Ռուսաստանի և Ադրբեջանի աննախադեպ մերձեցումը: Այս իմաստով Հայաստանն արդեն համարվում է Ռուսաստանի ավանդական նախկին դաշնակիցը:
Պատճառն այն է, որ օրեր հետո՝ նոյեմբերի 24-ին, Արևելյան գործընկերության բրյուսելյան գագաթնաժողովի ժամանակ, ստորագրվելու է Հայաստան-Եվրամիություն համապարփակ և ընդլայնված գործընկերության համաձայնագիրը: Ադրբեջանամետներն այս փաստը շահարկում են՝ նշելով, թե Հայաստանը հաշվի չի առնում Մոսկվայի դժգոհություններն ու նպատակաուղղված գնում է դեպի Արևմուտք: Սակայն համեմատության համար հարկ է նշել, որ որոշ ռուսական լրատվամիջոցներ, մեկնաբանելով Սարգսյան-Պուտին վերջին հանդիպումը, գրեցին, թե «Մոսկվան Հայաստանին բաց է թողնում ԵՄ»: Հենց Հայաստան-Եվրամիություն համաձայնագրի ստորագրումն ադրբեջանամետ լոբբիստները համարում են շրջադարձային ռուս-ադրբեջանական հարաբերություններում:
Ակնհայտ է, որ վերջին շրջանում Բաքուն փորձում է ջերմացնել հարաբերությունները Մոսկվայի հետ՝ այդ «հնարքների» համար օգտագործելով անգամ Թուրքիային: Զարգացումները ցույց են տալիս նաև, որ ռուս-ադրբեջանական շփումներում ինտենսիվացման ցանկությունը փոխադարձ է: Մոսկվան իր հերթին «աշխատում» է Բաքվին ինտեգրացիոն միավորումներ (ԵԱՏՄ, ՀԱՊԿ) ներքաշելու ուղղությամբ: Այս իմաստով Բաքուն հույս ունի գազամուղի անցկացումով ոչ միայն նոր շուկաներ նվաճել, այլև ղարաբաղյան հակամարտությունը լուծել հօգուտ իրեն և կոնֆլիկտի հնարավոր էսկալացիայի պարագայում ապահովել կողմերի չեզոքությունը: Ինչ վերաբերում է Իրանի հետ փոխհարաբերություններին, ապա այստեղ նույնպես Բաքուն իր տեղը չի գտնում: Թեհրանի հետ Բաքվի փոխհարաբերություններն առանձնանում են անկայունությամբ: Դեռևս Ահմադինեժադի նախագահության տարիներին երկու երկրների հարաբերությունները լարված էին: Լարվածության պիկային պահեր եղան նաև Ռոուհանիի տարիներին (Նարդարանի դեպքերը, երբ Իրանին մեղադրեցին «Մուսուլմանական միասնություն» կազմակերպությունն ստեղծելու և սահմանադրական փոփոխություններ հրահրելու մեջ): Այս ամենի հետ մեկտեղ Հայաստանը շրջափակելու նպատակով Իրանին ներգրավելու Բաքվի փորձը 2016-ի հունվարին ձախողվեց: Այդ ժամանակ Իրան-Հայաստան բանակցությունների արդյունքում համաձայնություն ձեռք բերվեց Հնդկաստանն Իրանի, Հայաստանի, Վրաստանի տարածքով ու Սև ծովով Եվրոպային կապող միջազգային տրանսպորտային ուղի ստեղծելու վերաբերյալ»,-գրում է թերթը:
Նյութն ամբողջությամբ կարդացեք թերթի այսօրվա համարում: